Komorowski: Rosja łamie prawo

"Dałem wyraz temu, że rolą Polski jest konsekwentne wskazywanie na złamanie wielu norm prawa międzynarodowego i zobowiązań międzynarodowych przez Rosję, jeśli chodzi o Krym" - mówił Komorowski po poniedziałkowym posiedzeniu Rady Bezpieczeństwa Narodowego w sprawie sytuacji na Ukrainie. Prezydent uważa, że to był wspólny pogląd wszystkich uczestniczących w posiedzeniu RBN.

Jak mówił, zadaniem Polski jest też "działanie takie, by świat zachodni, którego jesteśmy cząstką, w sposób jak najmocniejszy reagował i zapowiadał własne reakcje na wypadek dalszej eskalacji tego rodzaju działań na obszarze Ukrainy".

Komorowski ocenił, że "pełzające przejęcie przez Rosję kontroli nad Krymie" dokonuje się głównie przez demonstrację siły. "To jest rozwiązanie kwestii spornych na drodze militarnej. To musi budzić ogromne wątpliwości, musi budzić także obawę na przyszłość" - powiedział.

Jak oświadczył, Polska będzie wykorzystywała wszystkie realne możliwości, aby twardo prezentować brak zgody na przejęcie kontroli na Krymie przez Rosję. Jak dodał, będziemy prezentowali także zdecydowane stanowisko na rzecz wzmocnienia międzynarodowych sygnałów chroniących integralność państwa ukraińskiego.

"Jednym z aspektów takiego właśnie postępowania jest formułowanie oczekiwań co do odbycia konsultacji w ramach Sojuszu Północnoatlantyckiego zgodnie z artykułem 4. »Traktatu waszyngtońskiego«, gdyż zaistniała sytuacja kryzysu o charakterze militarnym zachodzi na terytorium naszego sąsiada Ukrainy" - powiedział Komorowski.

Artykuł 4."Traktatu waszyngtońskiego" stanowi, że strony Sojuszu będą się wspólnie konsultowały, "ilekroć zdaniem którejkolwiek z nich, zagrożone będą integralność terytorialna, niezależność polityczna lub bezpieczeństwo którejkolwiek ze stron".

Prezydent poinformował, że poprosił szefa MSZ Radosława Sikorskiego o wyjaśnienia, dlaczego nie zostało złożone, uzgodnione przez prezydenta i premiera, stanowisko, że "na podstawie artykułu 4. powinniśmy żądać odbywania konsultacji".

"Wyjaśnieniem jest, że (...) Rada Północnoatlantycka w formacie ambasadorskim (która odbyła się w niedzielę-PAP) była zwołana wcześniej. Polska dąży do tego, żeby odbyły się konsultacje na poziomie ministerialnym" - podkreślił.

Komorowski poinformował także, że Polska w najbliższym czasie zaproponuje uruchomienie stałych konsultacji wewnątrzsojuszniczych w NATO dotyczących konfliktu na Ukrainie. Podkreślił, że dla bezpieczeństwa regionu jest ważne, by Polska podjęła działania, "które mogą uczynić z Sojuszu Północnoatlantyckiego również narzędzie służące dobrej stabilizacji na terenie Ukrainy".

"W związku z tym na posiedzeniu RBN złożyłem propozycję, by strona polska złożyła propozycje uruchomienia stałych konsultacji wewnątrzsojusznicznych, na których powinniśmy zaproponować cały szereg działań od kwestii planistycznych, które muszą przewidywać różne scenariusze wydarzeń, po kwestie współpracy wspólnoty wywiadowczej i stałego monitorowania także przez struktury natowskie rozwoju sytuacji na wschód od granicy NATO" - powiedział prezydent.

Według Komorowskiego potrzebna jest zdecydowana postawa Unii Europejskiej w kwestii sankcji wobec Rosji zarówno politycznych, jak i ekonomicznych.

"Polska chce stanąć mocno na gruncie proponowanym przez Stany Zjednoczone, to znaczy zdecydowanego pokazania możliwości realnych sankcji. Jeśli groźby mają przynieść dobre skutki, to muszą być one poparte postawą pełną determinacji i gotowości. Musi być to groźba realna" - ocenił Komorowski.

Według niego UE powinna się zdobyć "na bardzo zdecydowaną postawę w kwestiach perspektywy sankcji, zarówno natury politycznej, jak i ekonomicznej", a Polska powinna prezentować takie oczekiwanie na posiedzeniu Rady Europejskiej.

Komorowski pytany, czy Polska jest zagrożona militarnie, ocenił, że kryzys na Wschodzie sam w sobie nie stanowi bezpośredniego zagrożenia dla Polski, lecz zagrożenie dla ładu międzynarodowego i dlatego musi być bardzo dokładnie analizowany.

"Polska jest krajem bezpiecznym. (...) Nie ma tutaj bezpośredniego zagrożenia, natomiast są zjawiska, które wymagają nie tylko refleksji, ich skutki wymagają uwzględnienia w polskich zamysłach politycznych, także w obszarze obronności i bezpieczeństwa" – oświadczył.

Jak podkreślił Komorowski, dzisiaj Polska ma gwarancje NATO, mamy "zakorzenienie" w Unii Europejskiej, mamy także swój własny system obronny.

Prezydent poinformował też, że w czasie niedzielnej telefonicznej rozmowy z nim prezydent Stanów Zjednoczonych Barack Obama "złożył bardzo jednoznaczną deklarację o pełnych gwarancjach bezpieczeństwa Polski, wiedząc o tym, że Polska jest nie tylko sąsiadem Ukrainy, ale i Rosji".

Oświadczył, że to zapewnienie jest dla Polski ważne, ale nie pomniejsza rangi problemu, jakim są możliwe ugruntowane złe praktyki w naszym sąsiedztwie. Komorowski ocenił, że dla Ukrainy dramatem jest utrata realnej kontroli nad Krymem, ale też ryzyko eskalacji takich zjawisk w innych częściach państwa.

"Ważne jest to, żebyśmy dziś uzmysłowili sobie, jak daleko Polska jest od tego rodzaju ryzyk, jak daleko drogą polskiej wolności przez 25 lat udało się nam dojść. Nikt w Polsce nie rozważa dziś tego, co było przekleństwem za czasów mojej młodości, (kiedy) ciągłe były rozważania w polskich domach, rodzinach, w kręgach nie tylko opozycji demokratycznej: »wejdą, czy nie wejdą«. Dzisiaj te dylematy Polski już nie dotyczą" - podkreślił prezydent.

Jak przekonywał, "sprawą zasadniczą jest to, żeby wyciągać wnioski z zaistniałej sytuacji, także w zakresie kształtowania dalszej determinacji w kwestiach związanych z modernizacją polskiej armii, dokończeniem reformy systemu dowodzenia i przebudowaniem innych obszarów, istotnych z punktu widzenia polskiego bezpieczeństwa".

Komorowski pytany był także, czy kontaktował się ws. Ukrainy z prezydentem Rosji Władimirem Putinem. Odpowiedział, że ostatnio rozmawiał z Putinem telefonicznie dwa lata temu.

"Jeśli chodzi o pana prezydenta Putina, to miałem z nim ostatni raz kontakt telefoniczny chyba dwa lata temu. I raczej tego rodzaju kontakty warto budować wtedy, jeśli widać jakiś obszar wspólnego myślenia albo widać, że tego rodzaju kontakt może przynieść pozytywne efekty. Na razie wydaje się, że tutaj są ograniczone możliwości" - powiedział Komorowski.