Nowe prawo dot. gazu łupkowego

Przepis, który mógłby zmniejszyć opłacalność poszukiwań gazu z łupków, został zdecydowanie odrzucony pod koniec ub.r. przez koalicję, w skład której - poza Polską - weszły: Węgry, Czechy, Słowacja, Rumunia oraz Wielka Brytania.

Obowiązek pełnej oceny oddziaływania na środowisko projektów poszukiwania gazu łupkowego z użyciem szczelinowania hydraulicznego wprowadzono do projektu dyrektywy w październiku ub.r. przez Parlament Europejski. Nie było jednak dużej większości dla tego zapisu i upadł w negocjacjach z krajami UE.

"Mimo próśb Parlamentu, obowiązkowa ocena oddziaływania na środowisko wydobycia i poszukiwań gazu łupkowego, bez względu na spodziewaną produkcję, nie została zawarta w porozumieniu" - czytamy w komunikacie PE. Jednak - jak podkreślono - będą musiały być uwzględnione nowe aspekty projektów gazowych, a zwłaszcza ryzyko dla zdrowia ludzi ze względu na zanieczyszczenie wody, wykorzystanie gleby i zużycie wody, jak również jakość i "możliwości regeneracyjne" wód gruntowych.

"Jeśli kraje członkowskie dojdą do wniosku, że ocena (tych aspektów) nie jest potrzebna, będą musiały podać ku temu powody" - zastrzega PE.

Poprawione przepisy będą wymagały uwzględnienia w dokonywanych ocenach oddziaływania na środowisko wszelkich projektów inwestycyjnych nowych czynników, tj. ich wpływ na bioróżnorodność i zmiany klimatu. Ponadto nowe zasady mają umożliwić opinii publicznej udział w konsultacjach poprzez centralne portale internetowe, zapewnić wzmocnione reguły przeciwdziałające konfliktom interesów w krajach członkowskich oraz ograniczyć stosowanie wyjątków.

"Pomimo silnego oporu ze strony kilku krajów członkowskich, Parlament Europejski osiągnął swój cel podniesienia standardów ochrony zdrowia ludzi i środowiska. Rządy będą musiały wziąć pod uwagę te standardy (...) Porozumienie, które wynegocjowaliśmy, zostało poparte przez kluczowe organizacje pozarządowe zajmujące się środowiskiem" - oświadczył po głosowaniu sprawozdawca PE w tej sprawie liberalny eurodeputowany Andrea Zanoni.

W wydobyciu gazu łupkowego stosuje się metodę szczelinowania hydraulicznego (tzw. fraking). Polega ona na wpompowaniu pod ciśnieniem w głębokie odwierty dużych ilości wody z niewielką domieszką substancji chemicznych, by w skałach powstały szczeliny, którymi wydobywać się będzie gaz. Według ekologów metoda ta jest szkodliwa dla ludzi i środowiska, bo może prowadzić do zanieczyszczenia wód gruntowych i wody pitnej. Z tego powodu wydobycia gazu metodą szczelinową zakazano np. we Francji, z kolei na dużą skalę stosuje się ją w USA.

W styczniu KE zaproponowała wytyczne dotyczące wydobywania gazu łupkowego w UE, jednocześnie rezygnując na tym etapie z proponowania nowych, unijnych przepisów, czego obawiała się Polska. Jednocześnie KE zapowiedziała, że za 18 miesięcy oceni skuteczność wytycznych i zdecyduje wówczas, czy konieczne będą propozycje legislacyjne dotyczące poszukiwania i wydobywania gazu łupkowego z użyciem szczelinowania hydraulicznego.