O relacjach Państwo – Kościół

3. Przedstawione wyżej problemy wskazują na potrzebę doprowadzenia do zgodnych z prawdą założeń ustrojowych współczesnych państw demokratycznych. Zamiast mylącej i nierealnej deklaracji bezstronności, prawodawca konstytucyjny, uwzględniając wolę większości, powinien mieć odwagę uczciwego i otwartego opowiedzenia się albo za światopoglądem materialistycznym (ateistycznym), albo za światopoglądem opartym na wartościach chrześcijańskich.

Mając przekonanie o istnieniu Boga oraz biorąc pod uwagę nie tylko liczącą dwa tysiące lat historię chrześcijaństwa, jego rolę kulturowo – cywilizacyjną i państwowotwórczą, ale przede wszystkim to, że najwszechstronniej ukazuje sens ludzkiej egzystencji, opowiadamy się za tym, aby władze publiczne szanowały wypływające z niego wartości.

Powyższy postulat pozwala zachować świecki charakter Państwa, którego stosunki z Kościołem Katolickim powinny układać się zgodnie z obowiązującym prawem. Nie grozi to wprowadzaniem religii do prawa. Straszenie więc państwem wyznaniowym na wzór niektórych ortodoksyjnych państw koranicznych, jest mało uczciwe lub świadczy o nieznajomości nauczania Chrystusa.

Chodzi bowiem jedynie o szacunek do chrześcijaństwa oraz co najmniej o niesprzeczność działań publicznych z uniwersalnymi zasadami moralności chrześcijańskiej. Uniwersalność tych zasad nie polega na tym, że uznaje je większość, lecz m.in. na tym, że nikomu one nie zagrażają. Nakazują bowiem mądrą miłość (życzliwość, braterstwo) wobec każdego człowieka, także wrogo nastawionego.

Nie ma przeto racjonalnych powodów, aby taki system aksjologiczny zwalczać, lekceważyć, czy się go obawiać. Oczywiście można lękać się ludzi, którzy deklarują, nieraz bardzo hałaśliwie, swoją przynależność do chrześcijaństwa, ale własnym zachowaniem lub agresją wobec innych, łamią jego zasady. Zjawiska takie stanowią często argument podnoszony przez przeciwników chrześcijaństwa. Są to jednak zupełnie inne zagadnienia, które nie powinny wpływać na ocenę wartości chrześcijańskich. Z podobnych powodów nie można np. domagać się usunięcia historii z programów szkolnych tylko dlatego, że część historyków ją fałszowała tak, jak nie można winić medycyny za błędy lekarzy.

Poruszone wyżej sprawy mają zasadnicze znaczenie nie tylko dla bezpośrednich relacji Państwa z Kościołem Katolickim, ale także dlatego, że powinny decydować o rzeczywistych intencjach władz publicznych, deklarowanych uczciwie i otwarcie z poszanowaniem przekonań większości obywateli. Oczywiście zgodnie z zasadą tolerancji i szacunku dla innych poglądów - należałoby w możliwie największym zakresie - uwzględniać różnice w sprawach poglądów religijnych, światopoglądowych i filozoficznych. Tolerancja i szacunek wobec innych powinny jednak obowiązywać wszystkich. Na przykład oznacza to, że mniejszość nie powinna narzucać swoich poglądów większości, albo wymuszać na niej rezygnację z własnych przekonań, z własnych tradycji, a nawet z własnej kultury, do czego niekiedy zmierza polityka oparta na tzw. „politycznej poprawności”.

Powyższe „Oświadczenie” ma na celu wywołanie refleksji i poważnej dyskusji na temat podstawowych problemów związanych z działalnością publiczną Państwa i Kościoła Katolickiego.

Poznań, 10 grudnia 2010 roku.


Podpisali:

prof. dr hab. Czesław Błaszak, dr med. Szczepan Cofta, ks. prał. dr Paweł Deskur (sekretarz), prof. dr hab. med. Janusz Gadzinowski, prof. dr hab. Bohdan Gruchman (przewodniczący), prof. dr hab. Tomasz Jasiński, prof. dr hab. Andrzej Legocki, prof. dr hab. Wojciech Łączkowski, prof. dr hab. Roman Słowiński, prof. dr hab. Jan Węglarz (wiceprzewodniczący), mgr Grażyna Ziółkowska.