List pasterski biskupa opolskiego na zakończenie Pierwszego Synodu Diecezji Opolskiej

Umiłowani Siostry i Bracia w Chrystusie! Drodzy Diecezjanie! I. We wtorek wielkanocny, 29 marca 2005 r., w tradycyjny „Emaus kapłański”, został uroczyście zamknięty Pierwszy Synod Diecezji Opolskiej. Jego prace trwały trzy lata. Lud Boży naszej diecezji w tym czasie w różny sposób włączał się w prace synodalne: jedni przez gorliwą modlitwę, inni przez czynny udział w pracach poszczególnych komisji i zespołów synodalnych, inni wreszcie przez dyskusję synodalną i nadsyłanie swoich uwag i propozycji. Wszystkim bardzo gorąco i serdecznie za modlitwy i włożony trud dziękuję. Podczas uroczystego zakończenia Synodu zostały podpisane i ogłoszone Statuty Synodalne. Powstała spora księga, licząca ponad 300 stron druku. Będzie ona do nabycia w naszej diecezjalnej Księgarni Świętego Krzyża w Opolu oraz w wersji elektronicznej na internetowych stronach Kurii Diecezjalnej. Uchwały synodalne zaczną obowiązywać od 28 czerwca br. II. Drodzy Diecezjanie! Słuchając tych słów, niejeden może postawić sobie pytanie: co nowego wnosi pierwszy synod w życie naszej diecezji? Synod był z wielu względów bardzo ważnym wydarzeniem. Przez trzy lata usiłowaliśmy wsłuchiwać się w nauczanie zmartwychwstałego Pana na wzór uczniów zdążających do Emaus, w czym pomagało nam hasło synodalne: "W drodze do Emaus". Dyskusje synodalne koncentrowały się głównie wokół parafii, jej problemów, potrzeb i możliwości duszpasterskich, zwłaszcza poprzez bardziej aktywny udział ludzi świeckich w życiu religijnym każdej wspólnoty parafialnej. Przyświecały nam słowa życzeń Ojca Świętego Jana Pawła II, przesłane nam w dniu otwarcia synodu, które brzmiały: "Niech prace synodalne przyczynią się do rozwoju życia duchowego i wzrostu świadomości chrześcijańskiej i katolickiej wiernych, wytyczając kierunki nowej ewangelizacji i konkretny program pracy duszpasterskiej na początku nowego tysiąclecia wiary" (pismo z dnia 30 IV 2002 r.). Życzenia te pragniemy dalej realizować i traktować je jako słowa testamentu do wykonania, tym bardziej, iż nasz Synod zakończył się trzy dni przed Jego śmiercią.

Synod był wydarzeniem duszpasterskim, które się nie kończy, ale otwiera nowy etap bardziej intensywnych starań i pracy całej wspólnoty Ludu Bożego naszego Kościoła lokalnego w rozwijaniu życia religijnego i w pogłębianiu świadomości bycia Kościołem. W sposób szczególny przez najbliższy rok będziemy zgłębiać i odwoływać się do wyzwań jakie postawił przed nami Pierwszy Synod Diecezji Opolskiej. Dotyczy to wyzwań zarówno pod adresem duchowieństwa, jak i wszystkich katolików świeckich. III. Drogie Siostry i Drodzy Bracia! Nie bez znaczenia jest fakt, iż nasz synod zakończyliśmy w trwającym jeszcze Roku Eucharystii. Dlatego chciałbym więcej uwagi poświęcić temu sakramentowi, który jest "szczytem i źródłem mocy Kościoła" (KK 11), a więc także każdego z nas. Statuty synodalne poświęcają wiele uwagi znaczeniu Eucharystii w życiu każdej wspólnoty parafialnej i rodzinnej. Z celebracją Eucharystii wiąże się nierozerwalnie niedziela – Dzień Pański, w którym zobowiązani jesteśmy do uczestnictwa we Mszy świętej. Udział w niedzielnej Eucharystii powinien być odbierany przez chrześcijan nie jako nakaz lub ciężar, ale jako pragnienie i radość. Gromadzenie się razem, słuchanie Słowa Bożego i posilanie się Chrystusem ofiarowanym za nas, winno być radosnym przeżyciem, nadającym sens naszemu życiu i potrzebną siłę w codziennym wypełnianiu obowiązków. Przypomniał to również obecny Ojciec Święty Benedykt XVI podczas Kongresu Eucharystycznego w Barii, a powołując się na przykład męczenników afrykańskich, powiedział: "My, chrześcijanie, nie możemy żyć bez niedzieli". Dlatego nasz Synod spełni pokładane w nim nadzieje, jeśli przynajmniej zachowamy i będziemy rozwijać chrześcijański sposób niedzielnego świętowania. W kontekście Roku Eucharystii pragnę bardziej szczegółowo odnieść się do statutu nr 87, który mówi o przyjmowaniu Komunii św. na rękę. Od 28 czerwca br. w naszej diecezji będzie istniała możliwość przyjmowania Komunii św. do ust albo na rękę. Decyzja będzie należała do każdego wiernego. Z pewnością praktyka ta będzie przyjmowała się powoli, zgodnie z wewnętrznym przekonaniem, ale przede wszystkim z głęboką wiarą i wielką czcią do Pana Jezusa obecnego pod postacią hostii. Istnieją racje historyczne, teologiczne i praktyczne przemawiające za obydwoma formami. Obie formy mają swoje wiekowe istnienie i nie są czymś nowym. Zachowało się wiele świadectw Ojców Kościoła, które wyraźnie mówią o istniejącej przez pierwsze tysiąclecie dziejów Kościoła praktyce przyjmowania Komunii św. na rękę. Z racji teologicznych najważniejszą jest ta, iż Duch Święty w sakramencie chrztu i bierzmowania uświęcił i konsekrował całego człowieka, w wyniku czego ręka jest równie "godna" jak język. Wielu wiernych domagało się Komunii św. na rękę również ze względów higienicznych, w tym zwłaszcza z obawy przed zarażeniem się śliną chorego człowieka.

Przy wprowadzaniu nowej praktyki ważny jest umiejętny sposób przyjmowania Ciała Pańskiego na rękę. Przy wyciąganiu rąk należy lewą dłoń położyć na prawej, a następnie prawą ręką na oczach komunikującego szafarza włożyć Hostię do ust. Gest wyciągniętych i nałożonych na siebie obu rąk Ojcowie Kościoła tłumaczyli jako znak "tronu dla największego Króla" (św. Cyryl Jerozolimski, IV w.) albo jako "krzyż" (św. Jan Damasceński, VIII w.), gest ten może również oznaczać nasze serca otwarte na Chrystusa. Przyjmowanie Komunii św. na rękę nie jest sposobem ani lepszym, ani mniej pobożnym. Najważniejsze jest dobre przygotowanie duchowe – pełne i świadome uczestnictwo w całej Mszy św., głęboka wiara, miłość do Chrystusa i bliźnich, a także sumienie nie obarczone świadomością grzechu ciężkiego. Katechizm Kościoła Katolickiego uczy: "Jeśli ktoś ma świadomość grzechu ciężkiego, przed przyjęciem Komunii powinien przystąpić do sakramentu pokuty i pojednania" (n. 1385; por. KPK, kan. 916). Z drugiej strony, jeśli nic nie stoi na przeszkodzie, nie uchylajmy się od przyjmowania Ciała Pańskiego, zwłaszcza podczas niedzielnej Mszy św., gdyż do tego zaprasza nas sam Chrystus Pan, kiedy mówi: "Bierzcie i jedzcie z tego wszyscy". Niech zatem zakończony w Roku Eucharystii Synod Diecezjalny ożywi naszą pobożność eucharystyczną. Nasz Synod postanawia również, aby przez cały dzień były otwarte nasze kościoły. Niech zatem nie zabraknie w nich ludzi nawiedzających i adorujących Chrystusa Pana obecnego w Najświętszym Sakramencie. Drodzy Diecezjanie! Dokument synodalny zawiera jeszcze wiele ważnych wskazań i postanowień, ale nie sposób w krótkim liście pasterskim nawet ich wymienić. Zachęcam do zapoznania się z nimi i do wprowadzania ich w życie. Z pewnością z ich treścią będą Was również zapoznawać Wasi duszpasterze. Owocne wprowadzanie w życie postanowień naszego pierwszego synodu zawierzam wstawiennictwu Matki Bożej Opolskiej, którą w tych dniach czciliśmy w opolskim Obrazie w naszej Katedrze. Z serca wszystkim błogosławię Wasz Biskup abp Alfons Nossol

Komunikat Wydziału Katechetycznego w sprawie terminu Pierwszej Komunii Świętej

Dokument synodalny I Synodu Diecezjalnego (art. 89) odnosi się do praktyki przygotowania do I Komunii św. w sposób następujący: "W określonej przyszłości Pierwszą Komunię św. dzieci powinny przyjmować w III klasie szkoły podstawowej". Postanowienie Synodu Diecezjalnego wywołało szerokie zainteresowanie i liczne zapytania Duszpasterzy i Wiernych o termin wprowadzenia proponowanej zmiany. Mając na uwadze dobro i jedność praktyki duszpasterskiej w całej diecezji, informujemy, że dzieci rozpoczynające naukę w roku szkolnym 2005/06, będą pierwszymi, którzy przystąpią do I Komunii św. w klasie trzeciej szkoły podstawowej.