Romowie w Polsce i ich duszpasterstwo

Radio Watykańskie/J

publikacja 01.03.2006 09:47

W Polsce Romowie stanowią mniejszość etniczną szacowaną na 20-30 tysięcy osób. Ich krajowym duszpasterzem jest ks. Stanisław Opocki.

Jak sam mówi, w swojej pracy duszpasterskiej z Romami kładzie nacisk na kilka spraw. Przede wszystkim na edukację – wielu Romów w Polsce nie kończy szkoły podstawowej - oraz związaną z nią katechizację Po drugie stara się włączyć ich w pielgrzymki. W Polsce istnieją trzy miejsca pielgrzymkowe Romów. Najpierw Częstochowa, potem także Rywałd Królewski na północy Polski. Największą, międzynarodową, jest pielgrzymka do Limanowej, w której uczestniczą także Romowie ze Słowacji. Ksiądz Opocki stara się także spotykać z Romami na okazyjnie odprawianych mszach i nabożeństwach oraz w miejscach pamięci poświęconych Romom zamordowanym podczas II wojny światowej. Pierwszy dokument, poświadczający obecność Romów w naszym kraju datowany jest na rok 1401 i pochodzi z Krakowa. Od XVI wieku, do Polski zaczęli przybywać Romowie z Niemiec nazwani później Polską Romą. Bergitka Roma to potomkowie grup wędrujących wzdłuż łuku Karpat lub przybywających do Polski od strony Niziny Węgierskiej. Kełderasze (kotlarze) i Lowarzy (handlarze końmi) przybyli do Polski z Siedmiogrodu i Wołoszczyzny po roku 1850. Większość Romów prowadzących niegdyś wędrowny tryb życia mieszka dzisiaj w miastach: w Warszawie, Poznaniu, Wrocławiu, Łodzi i Gdańsku oraz mniejszych ośrodkach. Jest to konsekwencja przymusowej polityki osiedleńczej prowadzonej przez władze PRL. Romowie z grupy Bergitka Roma (prowadzący osiadły tryb życia od kilkuset lat) zamieszkują górskie tereny woj. małopolskiego. Ich społeczności znajdują się także w miastach Górnego Śląska i w Nowej Hucie, gdzie w latach 50-tych XX wieku, zatrudniano Romów w ramach polityki produktywizacyjnej. Mimo, że w Polsce Romowie są uznaną mniejszością etniczną, w sondażach na temat sympatii Polaków do innych narodowości, wciąż znajdują się na końcu listy. Większość opinii względem tej grupy etnicznej jest nacechowana pejoratywnie, przejawia się to chociażby w przysłowiach, które przedstawiają tę nację w niekorzystnym świetle, a samo słowo „cygan” ma negatywna konotację. Ponadto negatywny stereotyp Cygana głęboko zakorzeniony w strukturze myślenia dodatkowo potęguje ich kulturowa odrębność, hermetyczny styl życia oraz nieznajomość obyczajowości romskiej.