W 1189 r. w Krakowie pełnił obowiązki notariusza w kancelarii książęcej, kierownika szkoły katedralnej, a potem kanclerza. Przyjął święcenia jako kapłan diecezji krakowskiej. W tym czasie rozpoczął pracę nad „Kroniką polską” - największym dziełem życia. Jako pierwszy Polak piękną łaciną opisał w niej dzieje naszego narodu. 

Po śmierci Kazimierza Sprawiedliwego Wincenty, mając 34 lata, opuścił Kraków i objął prepozyturę w kolegiacie sandomierskiej, lecz już w 1207 r. powrócił do Krakowa. Tam został mianowany biskupem. 

Mówi o. Stanisław Tasiemski, dominikanin. 

Po 10 latach kierowania diecezją w 1218 r. zrzekł się urzędu i osiadł w opactwie cystersów w Jędrzejowie. Tam właśnie powstała czwarta i ostatnia księga jego „Kroniki”. 

Zmarł 8 marca 1223 r. Beatyfikował go Klemens XIII w 1764 roku. Jest patronem archidiecezji warmińskiej oraz diecezji kieleckiej i sandomierskiej. 

W ikonografii bł. Wincenty przedstawiany jest w stroju biskupim. Jego atrybutami są pastorał oraz infuła u stóp.