Z Bogiem warto się zaprzyjażnić

Dziennik opublikował wywiad z o. prof. Jackiem Salijem, jednym z najbardziej znanych teologów, jakiego po raz pierwszy po latach milczenia udzielił. O. Salij wyjaśnia w nim, czy można na drodze intelektualnej utracić wiarę w boskość Chrystusa, co stało się powodem odejścia z Kościoła teologa prof. Tomasza Węcławskiego. O. Salij tłumaczy też, co to jest tzw. teologia liberalna, w którą wpisują się poglądy prof. Węcławskiego, i jakie są konsekwencje zakwestionowania boskości Chrystusa. "Jeżeli Chrystus nie jest Synem Bożym, chrześcijaństwo rozsypuje się w gruzy i staje się czymś absurdalnym" - mówi. Jako główne powody odchodzenia chrześcijan od wiary wskazuje powrót do religijności pogańskiej oraz zawieszenie w życiu któregoś z Bożych przykazań. Mówi także o stosunku Kościoła do polityki, uznając za błąd doprowadzenie do sytuacji, w której wielu ludziom bycie chrześcijaninem kojarzy się z byciem zwolennikiem prawicy. Bogumił Łoziński: W ostatnich czasie głośno było o wystąpieniu z Kościoła katolickiego znanego teologa, wcześniej księdza, prof. Tomasza Węcławskiego. Analiza jego wykładów wskazuje, że powodem tego kroku była refleksja teologiczna prowadząca do utraty wiary w boskość Chrystusa. Czy można stracić wiarę na drodze intelektualnych dociekań? O. prof. Jacek Salij: Św. Paweł mówi, że wiara to skarb wielki, który Bóg złożył w gliniane naczynia. Ze względu na kruchość naczynia stosunkowo łatwo skarb ten utracić. Wprawdzie nie umiem sobie wyobrazić, że również moja wiara mogłaby ulec podobnemu roztrzaskaniu, to jednak zamiast osądzać to, co się stało z Tomaszem Węcławskim, wolę sobie przypomnieć inne jeszcze słowa apostoła Pawła: "Ten, komu się zdaje, że stoi, niech uważa, żeby sam nie upadł”. Odnosząc się do pytania, proponuję spojrzeć na nie z drugiej strony: czy na drodze intelektualnych poszukiwań można dojść do wiary? Właśnie na tej drodze szukał wiary św. Augustyn, badacz niezwykle inteligentny, któremu żarliwie zależało na poznaniu prawdy. Kiedy jednak w końcu osiągnął niezachwianą pewność, że prawda ostateczna znajduje się w Kościele katolickim, zarazem wiedział z całą pewnością, że wciąż jeszcze jest człowiekiem niewierzącym. - Czyli intelektualne dojście do przekonania, że prawdy wiary przekazywane w Kościele katolickim są słuszne, nie oznacza jeszcze wiary? - Gdyby św. Augustyn dysponował wyrazem „światopogląd”, powiedziałby zapewne, że w tamtym momencie, chociaż dopracował się już katolickiego światopoglądu, to jednak nie umiał jeszcze uwierzyć. Światopogląd to poniekąd ciało wiary, jej duszą jest zanurzenie się w Bogu, który żyje, kocha, obdarza i którego ja mogę kochać i Jemu się zawierzać. Dopiero w relacjach z Bogiem poszczególne prawdy wiary składające się na katolicki światopogląd nabierają właściwego im sensu. Jeżeli mojej wiary nie będzie ożywiała miłość Boga i bliźnich, jeżeli nie będą jej ożywiały moje żywe relacje z Bogiem, mój światopogląd będzie jak martwe ciało, które podlega nieuchronnemu rozkładowi. - W takim razie czym jest wiara? - Wiara to uzdolnienie do osobowych relacji z Bogiem. Jest ono darem łaski, bo przecież sami z siebie niewiele możemy wiedzieć o tym, jak bardzo Bóg nas kocha i że chce się z nami zaprzyjaźnić. Augustyn poczuł się człowiekiem wierzącym dopiero w momencie, kiedy pod wpływem słów apostoła Pawła ogarnęła go pewność, że Bóg uzdolni go do tego, co go zupełnie przekraczało. Jak wiadomo, Augustyn po latach nieliczenia się z Bożymi przykazaniami wiedział, że pełna wierność przykazaniom, zwłaszcza w sferze seksualnej, przekracza jego siły, jest dla niego czymś nieosiągalnym. W momencie, kiedy powiedział swoje "tak” Chrystusowi, wiedział, że jest to zarazem bezwarunkowe "tak” Bożym przykazaniom. Równocześnie wiedział, że łaska Boża uzdolni go do tego, do czego sam z siebie byłby niezdolny.