Nieznane dokumenty sowieckie, dodatek prasowy do "Gościa Niedzielnego" oraz nowy portal o Solidarności na 40. rocznicę jej powstania zaprezentowano w Centrum Edukacyjnym IPN im. Janusza Kurtyki "Przystanek historia" w Warszawie.
W spotkaniu wzięli udział m.in. prezes Instytutu Pamięci Narodowej dr Jarosław Szarek oraz redaktor naczelny tygodnika "Gość Niedzielny” ks. dr Adam Pawlaszczyk.
- Przed 40 lat polski świat pracy zawrócił z drogi komunistycznej, a tym samym zmienił bieg historii - przyniósł nadzieję milionom ludzi, zniewolonym przez komunistyczny system w tej części Europy. Chcemy, żeby żadna z historii tego przełomowego czasu nie została zapomniana, aby każdy z uczestników tych wydarzeń pozostał w naszej pamięci - powiedział podczas konferencji prasowej prezes Szarek.
Z okazji 40. rocznicy powstania Solidarności Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Katowicach we współpracy z "Gościem Niedzielnym" przygotował dodatek prasowy "Sierpniowy Przełom. 40. rocznica powstania Solidarności", który 26 sierpnia ukazał się w całej Polsce wraz z papierowym wydaniem tygodnika.
Opracowany przez historyków dodatek wyjaśnia, dlaczego Polacy wystąpili przeciw ówczesnej władzy, pokazuje kulisy społecznego zrywu, a także stosunek Kościoła katolickiego do sierpniowych wydarzeń.
- Dokładnie 40 lat temu, 26 sierpnia, prymas Stefan Wyszyński na Jasnej Górze wygłosił pamiętną homilię, w której odniósł się do wydarzeń sierpnia. Artykuł dr. Pawła Skibińskiego rzuca nowe, jaśniejsze światło zarówno na kazanie z 26 sierpnia, jak i przywołuje kilka innych faktów, które nie są tak powszechnie znane - zauważył, prezentując dodatek prasowy, dr Andrzej Sznajder, dyrektor oddziału IPN w Katowicach.
Artykuły opatrzone są kodami QR, które po zeskanowaniu odsyłają do poszerzonych m.in. o materiały fotograficzne materiałów znajdujących się w serwisie internetowym "Twarze Solidarności".
Uzupełnieniem projektu jest serwis internetowy "Twarze Solidarności". W jego przygotowaniu wzięło również udział Śląskie Centrum Wolności i Solidarności w Katowicach, a wstęp do portalu napisał prezydent Andrzej Duda.
Prezentujący ideę serwisu dziennikarz "Gościa Niedzielnego" dr Andrzej Grajewski wyjaśnił, że kluczem do rozwinięcia treści papierowych w przestrzeni internetowej były twarze. Twarze nie tylko liderów robotniczego buntu, ale także wywodzących się z różnych środowisk doradców oraz sylwetki tych, którzy po stronie władzy zasiedli do stołu. - Chcieliśmy pokazać, że sierpień to nie tylko bunt, ale to także myśl. Pokazujemy twarze różnych ludzi, którzy brali udział w tym konflikcie - powiedział A. Grajewski.
Serwis pokazuje także szerokie tło historyczne sierpniowych wydarzeń, ukazując m.in. początki rodzącej się Solidarności, chronologię i topografię buntu, poprzez przypomnienie liderów strajków, ukazanie roli i sylwetek doradców, dzięki którym strajkujący mogli uniknąć wielu zastawianych przez władzę pułapek, rolę pontyfikatu Jana Pawła II w podtrzymywaniu ducha Solidarności oraz "Gościa Niedzielnego" - jednego z nielicznych czasopism, które poparły robotnicze protesty.
- Najważniejszą lekcją, jak płynie z tamtego buntu i przechodzi do dnia dzisiejszego, jest to, że taką energię, która zmienia Polskę i świat, jesteśmy w stanie wytworzyć tylko razem. Ta energia była nie tylko przeciw złej władzy komunistycznej, ona była również "za czymś" i o tym ten serwis chce opowiadać - wyjaśnił dziennikarz.
Ważnym elementem serwisu są multimedia i ponad 20 relacji świadków ówczesnych wydarzeń. - Chcemy, aby te twarze nie były anonimowe, żeby przypominać ludzi, którym zawdzięczamy wolność i niepodległość - powiedział J. Szarek. Przypomniał, że jest jeszcze wielu świadków. Ta inicjatywa służy temu, by osoby przekazały swoje historie. Wyraził także nadzieję, że powstały portal będzie "żywym medium" uzupełnianym o historie świadków i unikatowe dokumenty, aby "duch Sierpnia '80 został przekazany młodemu pokoleniu".
W wydarzeniu wziął udział także dyrektor Śląskiego Centrum Wolności i Solidarności Robert Ciupa.
Ksiądz Pawlaszczyk, redaktor naczelny "Gościa Niedzielnego", zwrócił uwagę, że nazwa serwisu nie jest przypadkowa, gdyż historia społecznych i politycznych przemian ma wiele ludzkich twarzy. - Każda z nich w zetknięciu z totalitaryzmem stanowiła wyzwanie. Historia tych wyzwań nie powinna zaginąć, a naszym obowiązkiem jest zachowanie dla następnego pokolenia o nich pamięci, przede wszystkim w celu edukacyjnym i wychowawczym - powiedział.
W czasie prezentacji dodatku i portalu A. Grajewski przedstawił nieznane dotychczas dokumenty sowieckie dotyczące Solidarności. To m.in. dokument KGB, który mówi o reakcji społeczeństwa Ukrainy na strajki w Polsce oraz prezentuje różnorodne działania operacyjne prowadzone w związku z tym przez KGB Ukrainy.
- Niezwykle ważne jest wskazanie w tym dokumencie daty 15 sierpnia 1980 r. jako momentu podjęcia przez kierownictwo KGB w Moskwie decyzji o realizacji przedsięwzięć na kierunku polskim. Oznacza to, że KGB szczegółowo i szybko dowiedziało się o sytuacji w Stoczni Gdańskiej i na Wybrzeżu. Potrafiło także skutecznie ocenić sytuację i zareagować szybciej aniżeli polskie MSW - powiedział A. Grajewski.
Unikatowym dokumentem jest także odręczna notatka bp. Kazimierza Majdańskiego, sporządzona 2 września 1980 r. dla papieża Jana Pawła II, a kilkanaście dni później przekazana do Warszawy. - Także dokumenty zdobyte przez Departament I MSW w Watykanie mają ważne znaczenie, gdyż pozwalają ocenić stopień zaangażowania Jana Pawła II na rzecz obrony porozumień sierpniowych na forum międzynarodowym. Skłaniają także do pytań o stopień infiltracji otoczenia papieskiego przez peerelowski wywiad - mówił dziennikarz.
Dr A. Grajewski o znaczeniu raportu gen. Muchy:
aktualna ocena | |
głosujących | |
Ocena |
bardzo słabe |
słabe |
średnie |
dobre |
super |
Chodzi o wypowiedź Franciszka ze spotkania z włoskimi biskupami.
"Całe państwo polskie działało wspólnie na rzecz pana uwolnienia"
Ponad trzy tygodnie temu wojsko Izraela rozpoczęło ofensywę na to miasto.
TOPR ewakuowało 15 turystów nieprzygotowanych na warunki na szlaku.