Wartość życia w podeszłym wieku

Poniżej pełny tekst przesłania byłego ordynariusza radomskiego, dziś przewodniczącego Papieskiej Rady ds. Służby Zdrowia i Duszpasterstwa Chorych z okazji Międzynarodowego Dnia Osób Starszych.

Drodzy Bracia i Siostry, zwłaszcza ci z Was, którzy są w starszym wieku. Drodzy bliscy i pracownicy służby zdrowia oraz opieki społecznej, którzy troszczycie o osoby w podeszłym wieku. Z okazji Międzynarodowego Dnia Osób Starszych pragnę przypomnieć apel Papieża Franciszka o zainteresowanie i szacunek dla ludzi starszych, o obronę ich prawa do godnego życia i do aktywnego uczestnictwa w życiu wspólnot lokalnych i całego społeczeństwa.

Jest to ważny międzynarodowy dzień, bo dotyczy 600 milionów mieszkańców naszego globu. Z czasem będzie on jeszcze zyskiwać na znaczeniu, zważywszy postępujące starzenie się społeczeństwa; jak się szacuje, liczba osób na świecie w ciągu najbliższych 10 lat może przekroczyć 1 miliard.

Z tego powodu wszyscy - chrześcijanie i ludzie dobrej woli - jesteśmy wezwani do współpracy na rzecz społeczeństwa sprawiedliwego i równego, wzbogaconego także dzięki efektywnemu udziałowi tych, którzy mogliby być uznani za "zbędnych", a nawet za "dotkliwy ciężar", a którzy - wręcz przeciwnie - mogą mu przynieść wielkie korzyści wykorzystując doświadczenie i mądrość nabyte w ciągu życia.

"Żyjemy w czasach filozofii i praktyki wykluczania dwóch ważnych biegunów życia" – stwierdził Papież Franciszek podczas spotkania z młodymi w katedrze św. Sebastiana w Rio de Janeiro. "Można by wręcz pomyśleć – mówił dalej Ojciec Święty – że mamy do czynienia z czymś w rodzaju ukrytej eutanazji; polega ona na tym, że nie dba się o osoby starsze. Oprócz tego istnieje eutanazja kulturowa, bo nie pozwala się im mówić, nie pozwala się im działać". Ludzie młodzi są także odsuwani na margines. "W naszej cywilizacji dąży się do wykluczenia tych dwóch biegunów, co zagraża przyszłości świata". Dlatego "młodzi powinni pokazać, co potrafią, dać się poznać od najlepszej strony", podczas gdy "starsi muszą otworzyć usta, muszą otworzyć usta i nas uczyć! Przekazujcie nam mądrość narodów!".

W wielu społeczeństwach, w krajach zwanych bogatymi, dzięki różnym czynnikom, w tym zdobyczom medycyny i innych nauk, osiąga się dobre wyniki w staraniach o przedłużenie ludzkiego życia. To przedłużone życie nie może być jednak czasem pasywnego oczekiwania na śmierć. Należy dowartościować je w sposób godny i właściwy, mając na względzie wolę i możliwości każdego pojedynczego człowieka oraz specyfikę środowiska, którego jest częścią.

Jest rzeczą piękną cieszyć się starością - powiedział papież Benedykt XVI, odwiedzając 12 listopada 2012 r. jedną z rzymskich wspólnot. "W każdym wieku - mówił dalej papież - trzeba umieć odkryć obecność i błogosławieństwo Boga i skarby, jakie zawiera. Nigdy nie wolno nam dać się opanować przez smutek! Zostało nam dane długie życie. Życie jest piękne także w naszym wieku, pomimo dolegliwości i ograniczeń. Niech na naszych twarzach króluje zawsze radość z bycia umiłowanymi przez Boga, a nie smutek!".

Niemniej jednak ludzie w starszym wieku bywają narażeni na zaniedbania także ze strony Kościoła. Już przed wielu laty w Deklaracji z Toronto o prawach ludzi starszych i opiece nad nimi stwierdzono, że co prawda "osobom w podeszłym wieku nie brakuje sposobności do modlitwy, rozważań i zbliżenia się do Boga, ale rzadko zachęca się je do rozwijania duchowości, co można złożyć na karb niezrozumienia ich problemów".