Oficjalny Komunikat Estońskiego Kościoła Prawosławnego (EAÕK)

Oficjalny Komunikat Estońskiego Kościoła Prawosławnego (EAÕK) Autonomia Estońskiego Kościoła Prawosławnego, którego oficjalna nazwa w języku estońskim brzmi EAÕK (Apostolski Kościół Prawosławny Estonii), została mu nadana przez Patriarchat Ekumeniczny w roku 1923, zaraz po ratyfikacji traktatu z Tartu 2 lutego 1920 roku, w którym Rosja uznała niepodległość Estonii. Wciąż jednak, czego niedawno mieliśmy przykład, władze rosyjskie- zarówno świeckie jak i cerkiewne otwarcie ten fakt kwestionują. Według Nich państwo estońskie powstało dopiero w 1991 roku, armia sowiecka nigdy nie okupowała Estonii, lecz wręcz przeciwnie, wyzwoliła ją od nazizmu, a Estonia nadal pozostaje częścią terytorium kanoniczego Patriarchatu Moskiewskiego, i to mimo tego, iż kraj ten nigdy nie znajdował sie w granicach określonych Tomosem z 1589 roku nadającym autokefalię Kościołowi rosyjskiemu. Zgodnie z Tomosem nadającym autonomię (1923), od roku 1923 aż do 1941, wszyscy prawosławni w Estonii- zarówno Estończycy jak i Rosjanie, należeli do jednego Kościoła prawosławnego, a wiec do EAÕK. Jednak 30 marca 1941 roku metropolita Aleksander został wezwany do Moskwy i zmuszony do podpisania deklaracji o podporządkowaniu Kościoła Estonii Patriarchatowi Moskiewskiemu i jego «powrocie na łono «Cerkwi matki » (sic). Ten dokument, mimo nacisków ze strony ówczesnego reżimu, nigdy nie mógł być ratyfikowany przez władze EAÕK i 30 grudnia 1942 roku metropolita Aleksander w liście otwartym nr. 191 wycofał swój podpis, który złożył pod przymusem na wspomnianej deklaracji. W 1944 roku metropolita Aleksander został zmuszony wyemigrować z kraju wraz z 22 duchownymi oraz 8 tys. wiernych do Szwecji, gdzie władyka też i zmarł w 1957 roku. 9 marca 1945 Patriarchat Moskiewski, wspomagany przez władze sowieckie, przystępuje do brutalnego i sprzecznego z normami kanonicznymi rozwiązania autonomii Estońskiego Kościoła Prawosławnego i na jego miejscu tworzy diecezję, która mu bezpośrednio podlega. Pomimo tych działań, Rosyjski Kościół Prawosławny nigdy nie zdołał całkowicie usunąć śladów bytności EAÕK. W 1978 obecny patriarcha moskiewski Aleksy II, odpowiedzialny w tym czasie za diecezję estońską, zwrócił sie bezpośrednio do Konstantynopola by ten, "w imię jedności eklezjastycznej" (sic) odwołał swój Tomos nadający autonomię. W odpowiedzi, mając na względzie sytuację polityczna w Estonii, patriarcha ekumeniczny zgadza sie jedynie zawiesić autonomię(13.04.1979), jednak akt ten dotyczy wyłącznie prawosławnych Estończyków pozostających w kraju, a nie tych przebywających na emigracji. W 1991 roku Estonia ponownie odzyskuje niepodległość. Tomos nadający autonomię jest reaktywowany 24.02.1996 przez patriarchę ekumenicznego. Jednocześnie, w zgodzie z cerkiewną zasadą ekonomii, patriarcha Konstantynopola przyznaje Rosyjskiemu Kościołowi Prawosławnemu możliwość przedłużenia swojej jurysdykcyjnej obecności w Estonii (porozumienie z Zurichu 22.04.1996)w oczekiwaniu pełnym nadziei, iż pewnego dnia w Estonii ponownie zaistnieje jeden Estoński Kościół Prawosławny, tak jak to było do roku 1945. Po tylu latach cierpień spowodowanych licznymi prześladowaniami, których Estoński Kościół Prawosławny padł ofiarą, EAÕK pragnie dziś tylko jednego: żyć w pokoju i zgodzie z braćmi z Patriarchatu Moskiewskiego, by dawać wspólne świadectwo w imię Chrystusa i jego Kościoła w Estonii. Wbrew nieustannie rozpowszechnianemu przez Patriarchat Moskiewski twierdzeniu, należy wyjaśnić, iż świętej pamięci patriarcha moskiewski Tichon, przyznał prawosławnym Estończykom jedynie szerszą autonomię w ramach diecezji i dotyczyła ona głównie spraw związanych z działalnością duszpasterską, edukacyjną oraz kwestiami ekonomicznymi. Nigdy jednak nie ogłosił on Tomosu nadającego rzeczywistą i kanoniczną autonomię. W związku z tym jedynym Tomosem przyznającym autonomię Estońskiemu Kościołowi Prawosławnemu jest ten z 1923.