Bp Padovese: Katolicy tureccy liczą na poprawę sytuacji

W rozmowie z dziennikarzami austriackimi i polskimi w swym domu biskupim w Iskenderunie (dawna Aleksandretta) w południowej części kraju nad Morzem Śródziemnym powiedział on, że członkostwo w UE zobowiązałoby Turcję do przestrzegania szeroko pojętej wolności religijnej, w tym także do większej ochrony mniejszości religijnych. „Wielkim krokiem naprzód” w stosunku do mniejszości byłoby już samo podpisanie przez Turcję Protokołu z Kopenhagi – powiedział wikariusz apostolski Anatolii. Jest to dokument wymieniający podstawowe warunki polityczne i ekonomiczne, który muszą podpisać potencjalni kandydaci do Unii. Zawiera również m.in. zobowiązanie się danego kraju do przestrzegania praw człowieka i swobód obywatelskich oraz do poszanowania i ochrony mniejszości. Według 61-letniego biskupa kapucyna, przystąpienie Turcji do Protokołu oznaczałoby jednocześnie „przystosowanie dotychczasowej koncepcji państwa laickiego” do nowych warunków. W zasadzie taki zdecydowany rozdział państwa i religii jest do przyjęcia, obecne jednak rozumienie świeckości w Turcji wymaga takich zabezpieczeń, aby „neutralność państwa nie zmieniła się gwałtownie w brak poszanowania dla religii”. Hierarcha przypomniał, że świeckość państwa musi dążyć do jednakowego traktowania wszystkich religii i rozwijać „pluralizm religijny”, którego nie może jednak narzucić państwo, lecz musi on zostać wypracowany na płaszczyźnie kultury i działalności społecznej. Zdaniem biskupa, przystąpienie Turcji do Unii przyniesie wiele korzyści także Europie, gdyż kraj ten może „stać się pomostem między światem europejskim i azjatyckim” i być pośrednikiem w sprawach nie tylko gospodarczych, ale przede wszystkim kulturalnych. Fakt, że obecnie społeczeństwo Turcji z mniejszym entuzjazmem odnosi się do możliwości przystąpienia swego kraju do UE, bp Padovese tłumaczy aktywnymi działaniami partii i ugrupowań nacjonalistycznych. Z coraz lepszym skutkiem udaje im się wzbudzić nieufność wobec ustalonych przez Unię Europejską kryteriów akcesyjnych, sugerując, że jest to „upokarzanie Turcji”. W tej atmosferze również chrześcijanie są coraz częściej przedmiotem ataków w mediach. Zwłaszcza w czasopismach zdecydowanie islamistycznych, jak np. "Anadolu Vakit", na podstawie nieprawdziwych twierdzeń, chrześcijaństwo przedstawiane jest jako „obce ciało” i jako religia byłych kolonialistów. Na przykład 19 grudnia ub.r. "Vakit" zarzucił, że Caritas w Turcji wspiera Kurdyjską Partię Pracy (PKK). Jako przewodniczący Caritas bp Padovese rozważa możliwość wystąpienia przeciwko tym pomówieniom na drogę sądową. Sprawa jest jednak trudna, ponieważ w Turcji ani Kościół katolicki, ani Caritas nie mają osobowości prawnej. W ostatnim czasie jednak Papieska Rada „Cor Unum” wydała specjalne oświadczenie, że Caritas ma status uznanej prawnie organizacji międzynarodowej. Bp Padovese ma nadzieję, że dzięki temu sąd przyjmie jego skargę. Przy całej goryczy związanej z sytuacją chrześcijan w Turcji wikariusz generalny Anatolii podkreślił, że nie należy jej uogólniać. „Naród turecki jako taki jest zdrowy i żyje w ogromnej różnorodności kultur i religii” – oświadczył. Zwrócił jednocześnie uwagę, że w Turcji żyje mniej więcej 36 grup etnicznych, a jedynie „niewielkie grupy starają się podgrzewać atmosferę”. Ogólnie w południowo-wschodniej Turcji, która podlega wikariatowi apostolskiemu Anatolii, panuje „ogromna gotowość do dialogu”, stwierdził bp Padovese. Mając tę świadomość hierarcha założył w Iskendrunie Ośrodek Dialogu Między Kulturami i Religiami. W pomieszczeniach przykościelnych odbywają się raz w miesiącu spotkania i dyskusje poświęcone zagadnieniom dialogu międzyreligijnego. Placówka dysponuje też obszerną biblioteką i salą wykładową. Obszar wokół dawnej metropolii Antiochii, tzw. sandżak Aleksandretty, był po pierwszej wojnie światowej pod rządami francuskimi. Ponownie przeszedł pod panowanie tureckie w 1939 r. W regionie tym do dzisiaj zachowało się wiele tradycji osmańskiego pluralizmu. Na płaszczyźnie kościelnej od 30 listopada 1990 tworzy on wikariat Anatoli, którym od 11 paździenika 2004 kieruje włoski kapucyn bp Luigi Padovese.