„Il Giornale": Przyszły papież Pius XII interweniował przeciw antyżydowskiemu prawu w Polsce

W archiwum kard. Eugène’a Tisseranta we Francji Tornielli znalazł świadectwo o podjętych przez ówczesnego sekretarza stanu Stolicy Apostolskiej kard. Eugenio Pacellego krokach, aby nie dopuścić do uchwalenia przez polski parlament zakazu rytualnego uboju bydła. O sprawie dowiedział się z gazety kard. Tisserant, ówczesny sekretarz Kongregacji Kościołów Wschodnich, i 6 kwietnia 1938 r. powiadomił o tym kard. Pacellego, prosząc o interwencję u polskich władz. Kard. Pacelli, który niecały rok później został wybrany papieżem i przyjął imię Piusa XII, napisał w tej sprawie do nuncjusza apostolskiego w Warszawie, aby zasięgnąć informacji. Przy okazji zadeklarował, że należy potępić każdy akt prześladowania i antysemickiej przemocy. Prosił też nuncjusza o interwencję. W odpowiedzi abp Filippo Cortesi wysłał 7 maja do Watykanu szczegółowy raport, z którego wynikało, że nie ma potrzeby interwencji dyplomatycznej ze strony Stolicy Apostolskiej, gdyż choć ustawę dyskryminującą Żydów zaaprobował Sejm, to Senat jej nie podjął. Wyjaśnił przy okazji, że posłom chodziło o złamanie quasi monopolu Żydów na sprzedaż mięsa, także tego, które nie pochodziło z rytualnego uboju. Podzielił jednocześnie pogląd kard. Pacellego, że należy „potępić każdy akt prześladowania i antysemickiej przemocy”. Zaraz po otrzymaniu raportu sekretarz stanu przekazał jego kopię kard. Tisserantowi, dodając od siebie, że zakaz rytualnego uboju byłby „aktem prawdziwego prześladowania Żydów”. Przy okazji Tornielli przypomina, że młody Eugenii Pacelli jako licealista przyjaźnił się z Guido Mendesem, należącym do gminy żydowskiej w Rzymie. Jego rodzina, po wejściu w życie we Włoszech antyżydowskiego ustawodawstwa, imigrowała do Szwajcarii, dzięki pomocy kard. Pacellego. Po śmierci Piusa XII Mendes powiedział w wywiadzie dla „Jerusalem Post”, że był on „pierwszym papieżem, który w czasach młodości brał udział w kolacji szabatowej w domu żydowskim i prowadził nieformalne dyskusje teologiczne z wybitnymi przedstawicielami rzymskiej wspólnoty” żydowskiej. Mandes i Pacelli odwiedzali się nawzajem w swoich domach, dyskutując o własnych „zainteresowaniach i ideałach” - pisze Tornielli.