Jak przekazywać żywą wiarę dzisiaj?

Najważniejsza nie jest obrona stanu posiadania i wpływów, lecz budzenie osobistej relacji z Chrystusem – podkreślano podczas spotkania. Postanowiono, że nowy rok duszpasterski 2016/2017 rozpocznie się I niedzielą Adwentu i przebiegać będzie pod hasłem "Świadectwo – misja – Idźcie i głoście!". Obradom przewodniczył abp Stanisław Gądecki.

O Kościół bardziej misyjny

Czy Polska jest krajem misyjnym? – na to pytanie odpowiadał pelpliński bp pomocniczy Wiesław Śmigiel. Członek Komisji Duszpasterskiej odpowiedział twierdząco, przytaczając badania, wskazujące na statystyki oraz wypowiedzi Jana Pawła II, który w Polsce w 1987 r. mówił o potrzebie nowej ewangelizacji, czy w czasie wizyty ad limina polskich biskupów w 1993 r.

Stwierdził, że „nachylenie misyjne” Kościoła w Polsce powinno być skierowane do ochrzczonych, tradycyjnych i deklaratywnych, redukujących chrześcijaństwo, katolików. Laicyzacja sprawia, że przybywa katolików nominalnych i okazjonalnych, spada ofiarność wiernych, rozluźnia się więź z parafią i poczucie odpowiedzialności za nią.

Przed kryzysem Kościoła – mówił bp Śmigiel – może ochronić ewangelizacja i misyjność oraz takie ustawienie pracy w diecezji, które aktywizuje wszystkie struktury i podmioty pastoralne. – Najważniejsze nie są obrona stanu posiadania i wpływów, a budzenie i pogłębianie wiary opartej na osobistej relacji z Chrystusem, co ma owocować misyjnością – tłumaczył.

Zacytował słowa papieża Franciszka, nawołującego do śmiałego duszpasterstwa ewangelizacyjnego. Owo misyjne nachylenie zależy od duchownych, którzy powinni odrzucić nadmiar biurokratycznych obowiązków i zaangażować się w formację ochrzczonych, zgodnie z postulatem ks. Franciszka Blachnickiego, zawartym w tekście „Sympatycy chrześcijaństwa”. Założyciel Ruchu Światło–Życie był często cytowany w trakcie obrad.

Bp Śmigiel stwierdził, że Kościół w Polsce dysponuje środkami, by podjąć zadanie nowej ewangelizacji. Od lat realizowanych jest wiele inicjatyw – dzieło wspólnot parafialnych, gdzie udziela się 8 proc. wiernych oraz rodzin, które w pluralistycznym świecie są świadkami wiary.

Współpraca ze świeckimi

O coraz większej liczbie katolików angażujących się w działania na rzecz nowej ewangelizacji mówił ks. Artur Godnarski, sekretarz Zespołu KEP do spraw Nowej Ewangelizacji. Obecnie istnieje około 400 takich środowisk, w tym kilkadziesiąt szkół nowej ewangelizacji. Ks. Godnarski wskazywał, że szkoły te mają bardzo konkretny program, stawiają sobie konkretne cele i wyprowadzają klarowne wnioski, co, jego zdaniem, tłumaczy fakt ogromnej popularności szkół wśród mężczyzn w różnym wieku.

Ks. Godnarski przestrzegł jednocześnie, że bez zdecydowanie większego udziału księży proces nowej ewangelizacji w Polce może stracić impet, podobnie jak stało się to z Ruchem Swiatło-Życie. Wskazywał, że postawa księży jest kluczowa, bowiem w Polsce sytuacja jest inna niż np. w Anglii, gdzie z powodu braku księży, to świeccy podejmują się szeregu działań ewangelizacyjnych, w tym prowadzenia rekolekcji czy wspólnego czytania Biblii.

"Brak umiejętności współpracy ze świeckimi może spowodować zapaść" – alarmował ks. Godnarski, który jest jednym z organizatorów Przystanku Jezus.

Wskazywał, że zdecydowanie lepszego wykorzystania domaga się czas 3-dniowych szkolnych rekolekcji. "Trzeba przygotować dobry program i zrealizować je w grupie ewangelizatorów. Dziś prowadzenie rekolekcji w pojedynkę trzeba odesłać do lamusa" – przekonywał.

Zdaniem ks. Godnarskiego, księża powinni stwarzać świeckim przestrzeń ewangelizacyjnego działania. "Czym innym jest głoszenie Ewangelii przez księdza, a czym innym, gdy robi to świecki, zwłaszcza wówczas, gdy wiąże się to także z osobistym świadectwem" – mówił kapłan.

Zapowiedział, że szczególnym polem działania dla środowisk nowej ewangelizacji będą Światowe Dni Młodzieży. Ewangelizatorzy będą działać na terenie całej Polski włączając się w tzw. Dni w Diecezjach. W samym Krakowie będą natomiast działać także grupy ewangelizacyjne z całego świata: z samej tylko Malezji przyjedzie wraz ze swoim arcybiskupem 300-osobowa ewangelizatorów – poinformował ks. Godnarski.
Blaski i cienie misyjnego zaangażowania Polaków

O ożywieniu misyjnym Kościoła w Polsce po zorganizowanym w czerwcu 2015 r. IV Krajowym Kongresie Misyjnym mówił przewodniczący Komisji KEP ds. Misji bp Jerzy Mazur. Biskup ełcki wyliczył inicjatywy, które zostały zorganizowane w ramach Kongresu – sympozjum naukowe, w trakcie którego wystąpił kard. Fernando Filoni, prefekt Kongregacji ds. Ewangelizacji Narodów, dyskusje w grupach tematycznych, Mszę św. pod przewodnictwem nuncjusza apostolskiego w Polsce abp. Celestino Migliore czy kongresowe stacje dzieci na stołecznym Torwarze z udziałem 5 tys. najmłodszych uczestników. W czasie Kongresu padło pytanie, jaka jest świadomość misyjna wiernych w Kościele w Polsce i jak odnowić entuzjazm misyjny – przypomniał bp Mazur.

Biskup ełcki mówił o blaskach i cieniach zaangażowania misyjnego Polaków. 2040 misjonarzy pracuje na misjach ad gentes, 60 świeckich, a ponadto ponad 1 tys. na Wschodzie. Kongres zaproponował, by w najbliższym czasie 105 misjonarzy udało się na misje – przemnożone przez 10 lat, ich posługa trwałaby tyle, ile lat Polska jest chrześcijańska. Obradujący apelowali, by pogłębiać świadomość misyjną duchowych i świeckich, koordynować działalność wielu rozproszonych podmiotów, wzmacnianie struktur kościelnych w służbie misjom. Skutkowałoby to powołaniem w kuriach i dekanatach wydziałów misyjnych, reaktywowaniem Instytutu Misyjnego laikatu, wykładami z misjologii w seminariach duchowych.

W celu ożywienia dynamizmu misyjnego w roku 2016/2017 należy zorganizować misyjne kongresy metropolitalne, które budziłyby świadomość misyjną oraz uświadamiały, że są to zobowiązania, płynące ze chrztu. Papież Franciszek wymienił trzy obszary nowej ewangelizacji, wśród nich wielką grupę ludzi, którzy nie znają Chrystusa – jest ich 5 mld, ale też tych żyjących w krajach niegdyś chrześcijańskich w skrytości poszukujących Boga.

Wyliczając inicjatywy promujące misje, bp Mazur postulował lepsze wykorzystanie Niedzieli Misyjnej i Tygodnia Misyjnego, prośby o pomoc finansową do poszczególnych wspólnot parafialnych, zaproszenie misjonarzy, zaangażowanie katechetów, nauczycieli i wychowawców, ruchy i stowarzyszenia, rodziny. Na zakończenie zacytował słowa papieża Franciszka: "Odważmy się coraz bardziej podjąć inicjatywę".

Biblijne podstawy apostolstwa

O biblijnych podstawach apostolstwa mówił ks. prof. Franciszek Mickiewicz SAC. Prelegent przywołał cztery teksty z Ewangelii św. Jana, Mateusza, Marka i z Dziejów Apostolskich, które mówią o posłaniu Jezusa i Apostołów. Pierwszym posłanym jest Jezus, w Ewangelii św. Jana mówi o tym 41 razy. Wszystkie teksty mają wspólne elementy – apostołowie są posłani na wzór Jezusa, mają iść na cały świat, nauczać wszystkie narody i głosić im ewangelię, być świadkami na wzór Zmartwychwstałego, udzielać chrztu.

Celem posłannictwa jest zaś zbawienie świata, udzielając Ducha Bożego. Wzorem Jego działalności jest Jezus, nazwany w Liście do Hebrajczyków apostołem. Pokazał On uczniom specyficzny sposób działania – to On wybierał uczniów, szedł do nich, dlatego św. Piotr wszedł do domu setnika Korneliusza. Podobnie działał św. Paweł, który pokonał 16 tys. km głosząc Ewangelię. Dzięki owemu głoszeniu apostołów – tłumaczył ks. prof. Mickiewicz – każdy mógł dotrzeć do Jezusa. Było to nauczanie skuteczne, gdyż Apostołowie głosili wiernie Nauki Mistrza, nie było wśród nich rozłamu, byli też Jego świadkami Zmartwychwstania.

Misja apostolska chrześcijanina w nauczaniu Ojców Kościoła była tematem referatu ks. prof. Bogdana Częsza. W ich pismach można dostrzec aspekt chrystologiczny – odniesienie apostolatu do osoby Jezusa. Ojcowie Kościoła byli przeświadczeni, tak jak wszyscy pierwsi chrześcijanie, że znajdując Chrystusa, będącego światłem i prawdą, mają ją głosić i jej bronić, co wiązało się z gotowością do męczeństwa.

Wszystkie świadectwa o pierwszych męczennikach ukazują gotowość na śmierć. – Musimy mówić o możliwości prześladowań i męczeństwie, o tym, że mogą one dotknąć każdego z nas na naszej własnej ziemi – postulował ks. prof. Częsz. Czasy, w których żyjemy, podpowiadają, że należy być gotowym na męczeństwo – dodał.

Każdy chrześcijanin otrzymuje Ducha Świętego w czasie chrztu, który jest jego osobistą Pięćdziesiątnicą. Każdy ochrzczony otrzymuje dary Ducha Świętego, jest w nich zanurzony, zaś - jak pisał św. Bazyli – owocność jego działań dostosowana jest do wielkości wiary. Dzięki temu otwarciu na działania Ducha Świętego chrześcijanin ma stać się światłością świata i solą ziemi, dzięki czemu świat staje się bardziej ludzki – stwierdził ks. prof. Cząsz.

O znaczeniu namaszczenia sakramentalnego mówił ks. prof. Jacek Nowak SAC. Wyjaśnił, że Jezus jest namaszczony przez Ojca w momencie Wcielenia, ale każdy chrześcijanin, na mocy chrztu też jest namaszczony wszczepiony w mistyczne Ciało Namaszczonego.

Ks. prof. Janusz Królikowski mówił z kolei o Maryi i misyjności Kościoła, nazywanej Gwiazdą Ewangelizacji przez Pawła VI, Matką Kościoła Misyjnego przez Jana Pawła II czy matką Ewangelizacji, gdyż w dniu Pięćdziesiątnicy to Ona przewodziła modlitwie w Wieczerniku.

Dzieła misyjne – podkreślił ks. prof. Królikowski – potrzebują wsparcia Maryi, Jej duchowego macierzyństwa. Ze względu na więź Maryi z Duchem Świętym, która jest bezpośrednia, potrzebne jest Jej wstawiennictwo, dlatego, że przewodniczyła modlitwie w Wieczerniku i jest wzorem apostolskiego zaangażowania misyjnego. Także dlatego, że Maryja jest pierwszą ewangelizowaną, osoba, Która przyjmuje Ewangelię i staje się Tą, która ewangelizuje, wyśpiewując magnificat, rodząc Jezusa, współczując.

Podczas dyskusji uczestnicy zastanawiali się, jak przekazać wiernym żywą wiarę. Rodziny coraz rzadziej uczą dzieci pacierza czy znaku krzyża, po I Komunii św. czy bierzmowaniu uznają, że są to etapy zamknięte – mówił członek Komisji bp koszalińsko-kołobrzeski Edward Dajczak. Nieobecny, niedoświadczony Bóg nie inspiruje do pytań i zainteresowania się Nim.

Bp Dajczak wskazywał, iż często zdarza się, że religijne rodziny same chcą przygotować dzieci do sakramentu bierzmowania, gdyż w grupach rówieśniczych uczą się łatwizny i kombinowania – chodzi o to, żeby „zaliczyć”. – Cały czas pytamy i szukamy sposobu doświadczenia Boga, żywej wiary – wtórował mu bp Śmigiel.

Podczas marcowego spotkania Komisja Duszpasterska ma dyskutować m.in. o tożsamości chrześcijańskiej polskich wiernych, o tym jak głosić Dobra Nowinę podczas wizyt kolędowych oraz o ewangelizacji w przestrzeni świata wirtualnego.

Podczas spotkania zapowiedziano, że we wrześniu w Warszawie odbędzie się I Kongres Teologii Praktycznej nt. "Polska krajem misyjnym?". Chcemy odpowiedzieć na apel papieża Franciszka, by teologia nie ograniczała się do wąskiego grona specjalistów ale włączała się w ewangelizacyjna misje Kościoła - tłumaczył Mateusz Tutak z UKSW. – Chcemy podrążyć temat "misyjności" naszego Kościoła, wyciągnąć wnioski i zainspirować Komisję Duszpasterską" - dodał.

Nowy rok duszpasterski 2016/2017 rozpocznie się I niedzielą Adwentu i przebiegać będzie pod hasłem "Idźcie i głoście". Przewodniczący Komisji Duszpasterskiej abp Stanisław Gądecki podkreślał na zakończenie obrad, że misyjność Kościoła może być blokowana poprzez przesadne zaufanie pokładane w jego strukturach oraz wobec wypracowanych teorii, które, rzekomo, miałyby "automatycznie" przełożyć się na oczekiwana praktykę.