Zmiany w Kodeksie karnym

Sejm w środę odrzucił weto Senatu wobec nowelizacji Kodeksu karnego, która m.in. zaostrza kary za najcięższe przestępstwa i wprowadza tzw. bezwzględne dożywocie oraz konfiskatę aut pijanych kierowców. Ustawa trafi teraz do podpisu prezydenta.

Szef MS wyraził podczas konferencji prasowej nadzieję, że prezydent Andrzej Duda podpisze nowelę. Ziobro powiedział, że nowela w sposób zasadniczy zmienia politykę karną wobec najgroźniejszych przestępców "sprawiając, że zwykli ludzie, polscy obywatele, uczciwi ludzie mogą czuć się dużo bardziej bezpiecznie". "Mogą mieć przekonanie, że ich spokojne, codzienne życie nie będzie zakłócane przez tych najgroźniejszych bandytów; chodzi m.in. o osoby, które dopuszczają się najcięższych przestępstw seksualnych, o charakterze pedofilskim, z użyciem przemocy, gwałcicieli, wielokrotnych recydywistów i członków mafijnych, zorganizowanych grup przestępczych" - wyliczał.

"To właśnie w te grupy najgroźniejszych bandytów i przestępców wymierzone są te kodyfikacje karne" - dodał szef MS. Dodał, że to "zasadnicze, drastyczne zaostrzenie kar". "I o tę złą wiadomość dla przestępców, a dobrą dla ogromnej większości naszych rodaków, walczyłem można powiedzieć, przez okrągłe 25 lat" - mówił Ziobro.

Wiceminister sprawiedliwości Marcin Warchoł przekonywał, że polskie sądy "należą do najłagodniejszych w Europie" i generalnie orzekają kary w najniższych wymiarach dopuszczalnych ustawowo. Warchoł mówił, że np. ponad 44 proc. wyroków za zabójstwo jest orzekanych w zawieszeniu, 40 proc. sprawców po popełnieniu przestępstwa i odbyciu kary w ciągu pięciu lat ponownie wraca na ścieżkę przestępstwa.

"Dlatego potrzebne są zmiany karne, żeby skończyć z tą pobłażliwością, żeby skończyć z sytuacją, w której sprawca w zasadzie zaciera ręce w tej chwili, gdy sprawa się kończy, ponieważ otrzymuje najróżniejsze przywileje" - stwierdził wiceszef MS.

Podczas konferencji minister Ziobro zwrócił też uwagę, że w czwartek w życie weszła nowelizacja ustaw w celu przeciwdziałania lichwie, która zakłada m.in. określenie maksymalnych kosztów pozaodsetkowych pożyczek, obniżenie tych kosztów dla kredytów konsumenckich, zapobieganie "rolowaniu kredytów" oraz nadzór KNF nad instytucjami pożyczkowymi.

Ziobro ocenił, że ustawa ta dokonuje rewolucji, "jeśli chodzi o skuteczną ochronę Polaków przed lichwiarzami, przed tymi wszelkimi formami wyłudzenia pieniędzy +drobnym druczkiem+ poprzez rozmaite zapisy, które są gdzieś tam skrywane".

Wiceminister Warchoł mówił, że wejście z życie tej ustawy oznacza, że obniżenie kosztów zaciągnięcia pożyczki. "Pożyczki będą przeszło pięć razy tańsze" - powiedział wiceszef MS. Tłumaczył, że dzięki ustawie wprowadzony został stały limit kosztów pozaodsetkowych - bez dodatkowych opłat, prowizji, marż i ubezpieczeń.

Nowelizacja ustaw w celu przeciwdziałania lichwie ma służyć ograniczeniu nadużyć w przypadkach udzielania kredytów przez firmy pożyczkowe. Zmiany m.in. uzależniają udzielenie pożyczki konsumenckiej od pozytywnej oceny zdolności kredytowej oraz wprowadzają konsekwencje za udzielenie takiego kredytu w przypadku oceny negatywnej.

Główne regulacje zawarte w przyjętych przepisach przewidują określenie maksymalnych kosztów pozaodsetkowych pożyczek, obniżenie tych kosztów dla kredytów konsumenckich, zapobieganie "rolowaniu kredytów" oraz nadzór KNF nad instytucjami pożyczkowymi.

Ustawa zakłada również wprowadzenie obowiązku przekazywania informacji do instytucji upoważnionych do gromadzenia informacji stanowiących tajemnicę bankową, obniżenie górnego limitu pozaodsetkowych kosztów kredytu konsumenckiego oraz wprowadzenie możliwości dzielenia takich pożyczek tylko dla firm, które są w formie spółki akcyjnej o minimalnym kapitale 1 mln zł.

Wprowadzono także nadzór Komisji Nadzoru Finansowego nad instytucjami pożyczkowymi z możliwościami nakładania kar na członka zarządu do 150 tys. zł, a na instytucję pożyczkową do 15 mln zł, bądź wykreślenie jej z rejestru. Ma to przeciwdziałać próbom nadmiernego, nieuzasadnionego wzbogacania kosztem konsumentów.

Z kolei nowelizacja Kodeksu karnego podnosi górną granicę terminowej kary pozbawienia wolności z 15 do 30 lat przy jednoczesnej likwidacji osobnej kary 25 lat więzienia. Wydłużono też okres przedawnienia zbrodni zabójstwa z 30 do 40 lat. Nowela wprowadza też nowy typ przestępstwa – przyjęcie zlecenia zabójstwa oraz kary za przygotowanie do zabójstwa. Zmiany przewidują też wprowadzenie kary tzw. bezwzględnego dożywocia, czyli kary dożywotniego pozbawienia wolności bez możliwości warunkowego zwolnienia.

Zaproponowano też zaostrzenie kar za przestępstwa o charakterze seksualnym i pedofilię. Kara od 5 do 30 lat więzienia albo dożywocie będzie grozić za zgwałcenie ze szczególnym okrucieństwem, gdy obecnie do 15 lat więzienia. Podwyższono - z 500 do 800 zł - kwotę, od której kradzież przestaje być wykroczeniem a staje się przestępstwem.

Nowelizacja zakłada też m.in. konfiskatę pojazdu prowadzonego przez pijanego kierowcę. Przepadek auta ma być stosowany w przypadkach, gdy kierowca ma co najmniej 1,5 promila lub jeśli spowoduje wypadek przy zawartości co najmniej 0,5 promila alkoholu we krwi lub też w sytuacji recydywy.

Jeśli pojazd nie stanowił wyłącznej własności sprawcy, orzekany byłby przepadek równowartości pojazdu, zaś za tą równowartość uznawano by wartość określoną w polisie ubezpieczeniowej, a w razie braku polisy - średnią wartość rynkową odpowiadającą wartości pojazdów podobnych. Jeśli sprawca prowadziłby pojazd niestanowiący jego własności, tylko własność jego pracodawcy, sąd orzekałby nawiązkę.