Pomogła bioróżnorodność

Wdzięczność i wzruszenie
Mieszkańcy pracowali spo­łecznie, lecz konieczny był zakup niezbędnych materiałów. Dlatego Ochotnicza Straż Pożarna nie tyl­ko pomagała fizycznie, ale rozpo­częła poszukiwania pieniędzy. Cmentarz podlega co prawda nad­zorowi konserwatora zabytków, ale formalnie nie jest zabytkiem, dlatego trzeba było poszukać inne­go tropu, gdzie można byłoby zna­leźć finansowe wsparcie.

Miesz­kańcy zapukali do drzwi Fundacji Wspomagania Wsi. – Przeszliśmy szkolenie, złożyliśmy wniosek i udało się otrzymać pieniądze na ochronę bioróżnorodności – wyjaśnia Halina Pilipczuk, która należy do OSP i rady sołeckiej. Ekologia i cmentarz? Okazało się, że brójeckie miejsce wiecznego spoczynku ma także bogatą i róż­norodną roślinność. Rosną tu m.in. bluszcze, cisy i przylaszczki. Także dzięki zamieszkującym tu ptakom jest to cenny obiekt przyrodniczy. Latają tu np. gąsiorek, dzięciołek, lelek kozodój i dzierzba srokosz. W ramach projektu przy OSP powstało nawet Koło Ochrony Przyrody.

Do tej pory uprzątnięto jedną trzecią cmentarza, naprawiono i zabezpieczono jedną z dwóch zachowanych bram i udrożniono główną aleję. W czerwcu odsłonięto pamiątkowy obelisk i tabli­cę. Przyjechali dawni mieszkańcy.

– Pamiętam wzruszoną Niemkę, która przez wiele lat tu przyjeżdża­ła. Szukała nagrobka swojej babci i nie mogła go znaleźć. A w tym roku weszła na cmentarz i pierw­sza płyta nagrobna obok obeli­sku okazała się tą poszukiwaną. Wdzięczność i ludzkie wzruszenie to największa nagroda – zauważa ks. Bryk. Kilka miesięcy później stanął tu krzyż, przy którym odby­ło się nabożeństwo ekumeniczne. Prowadził je ks. Dariusz Lik z parafii ewangelicko-augsburskiej w Zie­lonej Górze. – Każdą taką inicja­tywę odbieram z wielką radością. Nas, luteranów, jest bardzo mało i nie jesteśmy w stanie o te miejsca zadbać – powiedział po uroczysto­ści. Byli też goście z Niemiec. Ewan­gelicki pastor Dietrich Hallmann mówił tego dnia: – Dziękujemy za to, że wy, katolicy, odnowili­ście dawny cmentarz ewangelicki i przywróciliście jego piękno oraz godność.

Cmentarz nie śmietnik
Mieszkańcy Brójec na wiosnę chcą kontynuować akcję. Wciąż zarośnięta jest najstarsza część cmentarza, gdzie są najpiękniejsze nagrobki. To plan na najbliższe dwa lata. Brójczan wspiera historyk z Uniwersytetu Zielonogórskiego. Będąc jeszcze studentem, Marceli Tureczek interesował się tym cmen­tarzem. Przedzierając się przez chaszcze, fotografował i opisywał to, co zastał. – Zachowanych jest ok. 40 płyt nagrobnych głównie z XIX wie­ku. Oprócz typowych informacji, jak data urodzenia i śmierci, podają też zawód. Poza tym jest wiele cie­kawych sentencji odnoszących się do Biblii – zauważa historyk.