Główna zmiana polega na połączeniu trzech momentów: nałożenia biretu kardynalskiego, wręczenia pierścienia kardynalskiego i przydzielenia kościoła tytularnego w Rzymie. Zmianie uległa również modlitwa wstępna (kolekta) oraz modlitwa końcowa. Krótsza jest również forma proklamacji Słowa Bożego.
Watykański dziennik przypomina, że dotychczas podczas kreowania nowych kardynałów korzystano z norm liturgicznych aprobowanych przez papieża Pawła VI w 1969 r. Obecne zmiany mają podkreślić, że nie istnieje „sakrament kardynalatu”, zaś konsystorz nigdy nie był obrzędem liturgicznym, lecz jest zgromadzeniem purpuratów z papieżem, związanym z władzą rządzenia Kościołem, a nie uświęcania.
Połączenie trzech momentów: nałożenia biretu kardynalskiego, wręczenia pierścienia kardynalskiego i przydzielenia kościoła tytularnego w Rzymie jest konsekwencją zaniku dawnego rozróżnienia między konsystorzem publicznym a konsystorzem tajnym.
Nie ulega natomiast zmianie tradycja sprawowania przez papieża następnego dnia po kreowaniu kardynałów wraz z nimi Mszy św. Zaczyna się ona od słów homagium i podziękowania ze strony pierwszego z nowo mianowanych purpuratów w imieniu ich wszystkich.
Nowy obrzęd kreowania kardynałów Benedykt XVI zastosuje po raz pierwszy 18 lutego bieżącego roku.
Wspomniane kościoły tytularne to świątynie rzymskie (141 dla kardynałów-prezbiterów i 63 dla kardynałów-diakonów), a także siedem diecezji podrzymskich (dla kardynałów-biskupów). Ich przydzielenie podkreśla ścisły związek każdego z purpuratów z diecezją rzymską, której biskupem jest papież.