Rutkiewicz studiowała na Politechnice Wrocławskiej; z dyplomem inżyniera-elektronika pracowała w Instytucie Automatyki Systemów Energetycznych. Później przeniosła się do Warszawy.

W czasach licealnych zapowiadała się na świetną siatkarkę, grała w I lidze, kandydowała do kadry narodowej. Poświęciła się jednak wspinaczce. Jej osiągnięcia stawiają ją w gronie najlepszych himalaistek w historii. Jako pierwsza z polskich alpinistów zdobyła Mount Everest (8850 m) i K2 (8611 m). Na K2 była pierwszą kobietą na świecie. W sumie wspięła się na osiem ośmiotysięczników.

12 maja 1992 roku wyruszyła o świcie z obozu IV na 7950 m z meksykańskim partnerem Carsolio, który po dwunastogodzinnej wspinaczce w głębokim śniegu stanął na wierzchołku Kanczendzongi. Schodząc, napotkał Rutkiewicz na wysokości ponad 8200 m. Mimo braku sprzętu biwakowego zdecydowała się przeczekać noc i kontynuować wejście następnego dnia. Jej ciała nie odnaleziono. Miała 49 lat

Ogrom i skomplikowana budowa masywu Kanczendzongi wymagają od alpinistów znakomitej kondycji i orientacji w terenie. Górę zdobyło dotychczas blisko 230 osób, a na jej zboczach zginęło ponad 50.

"Wspinaczka wysokogórska niesie ze sobą cierpienia fizyczne i psychiczne. Równocześnie daje poczucie własnej wartości, jest próbą charakteru, spełnieniem potrzeby ryzyka, którego nie lubię, ale bez którego nie potrafię się obejść. Kontakt z przyrodą groźną (bo góry nie lubią być deptane), niebywałe doznania intelektualne i estetyczne, które przeżywa się tam, wysoko - wszystko to jest mi potrzebne do życia. Wspinaczka jest dla mnie rodzajem twórczości, jaką uprawiam" - mówiła Rutkiewicz w jednym z wywiadów.

W dniach 11-13 maja w Muzeum Sportu i Turystyki w Warszawie (Centrum Olimpijskie im. Jana Pawła II przy ul. Wybrzeże Gdyńskie) odbędzie się XIX Przegląd Filmów Alpinistycznych im. Wandy Rutkiewicz.