31 stycznia w Watykanie poinformowano, że dokładnie za rok, pod koniec stycznia 2004 r. zbierze się na swym pierwszym posiedzeniu Wspólna Międzynarodowa Komisja Kościoła Katolickiego i Wschodnich Kościołów Prawosławnych ds. Dialogu. Przedstawiciele wschodnich Kościołów przybyli teraz do Watykanu w odpowiedzi na list kard. Waltera Kaspera, w którym zapraszał on w imieniu katolików do podjęcia oficjalnego dialogu. Uczestnicy spotkania przypomnieli, że do pierwszych, nieoficjalnych jeszcze konsultacji między Kościołem katolickim a starożytnymi wschodnimi Kościołami prawosławnymi doszło we wrześniu 1971 r. w Wiedniu. Chociaż wspomniane Kościoły wschodnie określają się często jako prawosławne, w rzeczywistości tworzą oddzielny odłam chrześcijaństwa, nazywany zwykle niechalcedońskim, gdyż nie przyjęły one postanowień Soboru Chalcedońskiego w 451 r., na którym m.in. potępiono herezję monofizytyzmu. Pogląd ten głosił, że w Chrystusie jest tylko jedna natura - boska, podczas gdy nauka prawowierna stwierdza, że istniały w Nim dwie natury: boska i ludzka, nie wymieszane, a przy tym stanowiące doskonałą jedność. Stąd też w przeszłości stosowana była niekiedy inna nazwa tych Kościołów: monofizyckie, dziś jednak oficjalnie już się jej nie używa, ponieważ w ciągu wieków, zwłaszcza w ostatnich dziesięcioleciach udało się wyjaśnić wiele spornych dotychczas zagadnień, m.in. na temat natury Chrystusa. Obecnie Kościoły te w zasadzie nie podważają poglądu prawowiernego a różnią się jedynie używanym słownictwem. Jednocześnie istnieją różnice między nimi w zakresie doktryny, liturgii, organizacyjne i wiele innych oraz między nimi jako całością a resztą chrześcijaństwa. Do tych kościołów wschodnich zalicza się koptyjski, etiopski, erytrejski, syryjsko-malankarski, malankarsko-ortodoksyjny, ormiański apostolski, a także Asyryjski Kościół Wschodu – który de facto jest historycznie Kościołem nestoriańskim (nestorianizm potępiono na Soborze Efeskim w 431).