Mówiąc o negatywnych stronach polskiej religijności - przejawach zobojętnienia religijnego i selektywnym traktowaniu prawd wiary - metropolita poznański wyraził nadzieję, że Synod przyczyni się do duchowej odnowy i wzrostu odpowiedzialności świeckich za życie Kościoła. "Kościół Poznański jest częścią Kościoła katolickiego w Polsce i podziela współczesne słabości i moce Polaków" - zauważył w homilii abp Gądecki. Wśród negatywnych zjawisk kondycji duchowej diecezjan na pierwszym miejscu wymienił "zobojętnienie religijne i brak życia wiarą na co dzień" oraz wybieranie z religii jedynie "tego, co mi się podoba i co nie wymaga zmiany moich przyzwyczajeń". "Cieniem na życie kładzie się przesadne pragnienie posiadania, lekceważące potrzeby i cierpienia osób, którym trudno przystosować się do warunków życia w nieustannej konkurencji. Ideałem życiowym staje się dobrobyt materialny, który trzeba osiągnąć za wszelką cenę i bezwarunkowo, co pociąga za sobą instrumentalny stosunek do drugiego człowieka" - ubolewał hierarcha. Zauważył, że "zagrożone jest także pojmowanie wspólnoty małżeńskiej jako sakramentalnego związku mężczyzny i kobiety". "Gwałtownie spada liczba urodzeń, a rośnie liczba małżeństw żyjących w sytuacji nieprawidłowej" - alarmował abp Gądecki. Władzom państwowym zarzucił, że obowiązujący w Polsce "system świadczeń wspomagających wychowanie dzieci zamiast sprzyjać rodzinie, sprzyja rozwodom pośród biedniejszych rodzin". Ze szczególnym niepokojem duchowny mówił o "braku szacunku dla życia". "W ludziach starych i chorych widzi się czasami niepotrzebny balast, obciążający zarówno społeczeństwo jak i najbliższych" - stwierdził ze smutkiem metropolita poznański. Abp Gądecki zaznaczył zarazem, że "Kościół poznański to nie tylko cienie, ale są w nim także pozytywne zjawiska". Wymienił wśród nich m.in. świadectwo życia Ewangelią wielkopolskich świętych i błogosławionych, działalność Wydziału Teologicznego na Uniwersytecie Adama Mickiewicza, rozwój mediów katolickich, liczny udział młodzieży w pieszych pielgrzymkach na Jasną Górę, pracę misjonarzy z archidiecezji poznańskiej w wielu krajach świata, a także działające w diecezji silne środowisko na rzecz obrony życia. Zdaniem metropolity poznańskiego, Synod będzie okazją do większego dialogu miedzy duchowieństwem i świeckimi. "Z jednej strony świeccy narzekają, że księża ich nie słuchają ani nie pytają o zdanie. Z drugiej strony, księża ubolewają, że świeccy są bierni i nie zależy im na współodpowiedzialności za dzieło ewangelizacji" - mówił. "W rezultacie w duszpasterstwie wiodącą rolę odgrywają księża. Natomiast zaangażowanie osób świeckich pozostaje na bardzo niskim poziomie" - dodał abp Gądecki. Metropolita zaznaczył, że w nowej ewangelizacji "chodzi o odnowiony sposób przylgnięcia do Słowa Bożego, o wzięcie pod uwagę nowej sytuacji, w jakiej człowiek dzisiaj słucha Ewangelii. Przestrzegł zarazem, że "nowość ta nie może oznaczać przepowiadania jakiejś innej Ewangelii, w sensie takiej interpretacji, która złagodziłaby jej radykalizm ani też zwykłego słuchania opinii większości". Po homilii biskup pomocniczy Grzegorz Balcerek odczytał podpisany przez metropolitę dekret zwołujący najnowszy synod. "Przez Synod pragniemy zaradzić potrzebom wiernym w nowych i zmieniających się warunkach, wzmóc karność duchowieństwa oraz uporządkować i udoskonalić wiele spraw dotyczących Kościoła" - napisał w nim abp Gądecki. We Mszy w najstarszej na ziemiach polskiej katedrze uczestniczyło m.in. ponad trzystu duchownych i świeckich członków najnowszego Synodu, którzy będą pracować w 30 komisjach na przygotowaniem uchwał synodalnych. W świątyni obecni byli także wojewoda wielkopolski, Andrzej Nowakowski i prezydent Poznania, Ryszard Grobelny. Zwołany przez abpa Gądeckiego w drugą rocznicę jego ingresu do poznańskiej katedry Synod, jest trzecim po drugiej wojnie światowej synodem w tej diecezji. W 1968 roku synod zwołał ówczesny metropolita poznański, abp Antoni Baraniak. W 1993 roku zakończył się natomiast synod zwołany rok wcześniej przez abpa Jerzego Strobę. Zdaniem przewodniczącego sekretariatu obecnego synodu, ks. Pawła Deskura jego obrady zakończą się wiosną 2007 roku.