W dorocznym odpuście wzięło udział prawie 30 biskupów z kraju i zagranicy oraz kilka tysięcy wiernych. “Przez osobę świętego Wojciecha, który w Rzymie wstąpił do Zakonu Benedyktynów, czujemy się w sposób szczególny związani z misją i posłannictwem Papieża Benedykta XVI. Powierzamy Waszą Świątobliwość wstawiennictwu świętego Wojciecha – Patrona jednego i niepodzielonego jeszcze Kościoła Wschodu i Zachodu, a także Patrona coraz pełniej jednoczącej się Europy” – głosi tekst telegramu, który w imieniu zgromadzonych w Gnieźnie pielgrzymów skierował do Ojca Świętego metropolita gnieźnieński, abp Henryk Muszyński. “Przez swoją posługę Kościół rzuca światło na nasze życie przez Ewangelię. I tak trzeba rozumieć posługę Kościoła w świecie. To nie jest wyścig idei, haseł, populistycznych programów. Kościół traktuje człowieka i jego sprawy poważnie i nie może pozwolić sobie na ryzykowne eksperymenty” – mówił w homilii metropolita białostocki, abp Wojciech Ziemba. Hierarcha podkreślił, że chociaż “sposób głoszenia Ewangelii musi być stale modyfikowany” i “unowocześniany tak, aby była zrozumiała przez współczesnego człowieka”, to “Kościół, jako stróż Ewangelii, jest pod tym względem ze swojej natury konserwatywny, czyli zachowujący i strzegący prawdy”. “Dlatego niepoważnie brzmią pytania: czy nowy papież będzie postępowy, czy nie? Czy będzie liberalny czy konserwatywny?” – dodał metropolita białostocki. Nawiązując do inauguracji pontyfikatu nowego Biskupa Rzymu, abp Ziemba powiedział, że “z miłością i szacunkiem przyjmujemy Papieża Benedykta XVI jako Boży dar dla całego Kościoła” i wyraził nadzieję, że “podobnie jak Jana Pawła II, tak i obecnego Papieża otoczymy naszą serdeczną modlitwą”. Uroczystą Sumę odpustową u podnóża katedry odprawił były metropolita wrocławski, kardynał Henryk Gulbinowicz. Po odczytaniu przez diakona Ewangelii kardynał przekazał przedstawicielom młodzieży księgę Pisma Świętego. “Przekazujcie ją wiernie, aby posiana kiedyś i okupiona męczeńską krwią świętego Wojciecha skutecznie owocowała w sercach ludzi” – prosił młodzież kardynał Gulbinowicz.

Na zakończenie Mszy św. czeski biskup Dominik Duka, ordynariusz diecezji Hradec Kralove - gdzie w połowie X wieku urodził się św. Wojciech - wręczył krzyże 48 misjonarzom, którzy wyjadą wkrótce głosić Ewangelię na różne kontynenty. Niedzielne uroczystości rozpoczęła procesja z relikwiami Męczennika, która wyruszyła z wzniesionego na Wzgórzu Zbarskim kościoła św. Michała Archanioła na znajdujący się u podnóża katedry Plac św. Wojciecha. Według tradycji, na Wzgórzu Zbarskim miał się zatrzymać orszak z ciałem Męczennika, który zginął w czasie misyjnej wyprawy do pogańskich Prusów. Na pamiątkę tamtego wydarzenia w noc poprzedzającą odpust przy złożonych w srebrnej trumience relikwiach trwa czuwanie modlitewne. Religijną procesję ulicami gnieźnieńskiej Starówki poprowadził biskup koszalińsko-kołobrzeski, Kazimierz Nycz. Za relikwiami Męczennika podążał m.in. ordynariusz diecezji Yokadouma w Kamerunie, polski biskup Eugeniusz Jureczko oraz duchowni z Niemiec i pielgrzymi z Czech, którzy przyjechali do Gniezna z narodową flagą. Wśród polskich pątników wyróżniali się górale w regionalnych strojach. Pozdrowienia do przybyłych na świętowojciechowy odpust skierowali uczestniczący w rzymskich uroczystościach nowego pontyfikatu Prymas Polski, kardynał Józef Glemp i nuncjusz apostolski w Polsce, abp Józef Kowalczyk. Kilka słów do zgromadzonych na placu św. Wojciecha przesłał także z Watykanu za pomocą SMS-a metropolita krakowski, kardynał Franciszek Macharski. Witając modlących się grobu Patrona Polski, gospodarz uroczystości abp Muszyński przypomniał dwie pielgrzymki do Gniezna papieża Jana Pawła II w 1979 i 1997 roku. “Wszyscy korzystamy z niezmiennie bogatych owoców posiewu Jana Pawła II, pozostawionych nam tutaj na Wzgórzu Lecha w Gnieźnie” – powiedział metropolita gnieźnieński. Abp Muszyński wyraził nadzieję, że słowa Jana Pawła II “pomogą nam przemieniać w czyn świadectwo naszego codziennego chrześcijańskiego życia”. Św. Wojciech urodził się w 956 roku w czeskich Libicach. W wieku 27 lat został biskupem Pragi. Wypędzony z Czech, przybył na dwór polskiego księcia Bolesława Chrobrego. Stąd udał się na wyprawę misyjną do zamieszkujących północne tereny dzisiejszej Polski pogańskich Prusów, gdzie 23 kwietnia 997 roku poniósł męczeńską śmierć. Chrobry wykupił ciało Wojciecha i z honorami pochował je w gnieźnieńskiej katedrze. Dwa lata później papież Sylwester II kanonizował Męczennika. W roku 1000 do grobu św. Wojciecha przybył z pielgrzymką jego przyjaciel, niemiecki cesarz Otton III. Podczas spotkania z księciem Chrobrym i legatem papieskim, które przeszło do historii pod nazwą Zjazdu Gnieźnieńskiego, w mieście tym utworzono pierwszą w Polsce niezależną metropolię kościelną. Podlegały jej biskupstwa w Kołobrzegu, Krakowie i Wrocławiu.