Wiślica: Nowa bazylika

KAI

publikacja 02.09.2005 05:36

Ufundowana przez Kazimierza Wielkiego kolegiata w Wiślicy pw. Narodzenia NMP otrzyma tytuł bazyliki.

Uroczyście ogłosi to 8 września podczas glównej Mszy odpustowej przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski abp Józef Michalik. Dokument w tej sprawie podpisał Jan Paweł II 1 pazdziernika 2004 r. Kolegiatę wiślicką ufundował Kazimierz Wielki w 1348 r. Jest ona trzecim kościołem zbudowanym na tym samym miejscu, ale piątym lub szóstym kolejnym w Wiślicy. Pierwszą świątynią była nie istniejąca już (zachowały się fundamenty) kamienna rotunda zbudowana w IX w. Z tego samego okresu pochodzi odkopana przez archeologów misa ze skały gipsowej służąca do udzielania chrztu w pozycji stojącej. Państwo Wiślan przyjęło chrzest w obrządku wschodnim w 880 r. Księcia ochrzcił prawdopodobnie sam św. Metody. O tych początkach cywilizacji chrześcijańskiej w Polsce pisze Jan Paweł II w książce "Pamięć i tożsamość". Kolejne kościoły wiślickie powstawały w X, XII i XIII w. Obecna kolegiata gotycka jest jedyną w Polsce zachowaną dwunawową świątynią tego okresu. Zbudowana została z kamienia ciosowego. Ściany prezbiterium ozdobione są polichromią rusko - bizantyjską z napisami gotyckimi i cerkiewno - słowiańskimi ufundowaną przez Władysława Jagiełłę. W krypcie - pozostałości po XII- wiecznym kościele jest posadzka z masy gipsowej zaliczana do najładniejszych tego typu zachodnich zabytków sztuki romańskiej. Na płycie wśród motywów roślinnych i zwierzęcych wyryte są postacie tzw. orantów, czyli modlących się. Wizerunki przedstawiają prawdopodobnie księcia Henryka Sandomierskiego i jego rodzinę. Napis łaciński głosi: "Hic conculcari querunt ut in astra levari possint et pariter ve" ("Ci pragną być deptani, aby się mogli wznieść ku gwiazdom"). Nad gotyckim bocznym portalem wejściowym do kościoła Jan Długosz umieścił w 1464 r. tablicę erekcyjną przedstawiającą Kazimierza Wielkiego i biskupa Bodzantę ofiarujących Matce Boskiej z Dzieciątkiem model kolegiaty. Kościół jest równocześnie sanktuarium maryjnym. Na głównej ścianie ołtarzowej umieszczona jest cudami słynąca kamienna płaskorzeźba MB Łokietkowej z 1260 r., zwanej również Uśmiechniętą. Pielgrzymowali do niej królowie, m.in. św. Jadwiga. Stąd wyruszają pielgrzymki diecezji kieleckiej na Jasną Górę. Pierwszy gród w Wiślicy powstał w VIII w. W okresie panowania Bolesława Krzywoustego miejscowość była dobrze rozwiniętym ośrodkiem miejskim. Osadę niszczyli kolejno Połowcy, Tatarzy, Czesi i Szwedzi.