publikacja 11.10.2005 10:41
Wśród tematów podejmowanych przez ojców synodalnych 10 października dominowały kwestie dotyczące dobrego przygotowania liturgii i skutecznego przepowiadania tajemnic wiary w różnych kontekstach kulturowych.
Uczestnicy synodu modlili się za ofiary trzęsienia ziemi na południu Azji oraz huraganu w Ameryce Środkowej i Meksyku. Wśród tematów podejmowanych przez ojców synodalnych 10 października dominowały kwestie dotyczące dobrego przygotowania liturgii i skutecznego przepowiadania tajemnic wiary w różnych kontekstach kulturowych. Kijowsko-halicki arcybiskup większy zwrócił uwagę na pełną zgodność wiary w Eucharystię, jaka łączy katolików z prawosławnymi. „A jeśli tak jest, dlaczego nie można koncelebrować?” – zapytał kard. Lubomyr Huzar. Zaproponował on też, by następny Synod Biskupów został poświęcony Kościołom wschodnim. Arcybiskup większy Ernakulam-Angamaly w Indiach wskazał jako owoc głębokiej pobożności eucharystycznej chrześcijan syromalabarskich liczne powołania kapłańskie i zakonne. Kard. Varkey Vithayathil przypomniał, że wielu misjonarzy pochodzących z tego Kościoła pracuje – również w diecezjach obrządku łacińskiego – w Afryce, obu Amerykach, Europie i Oceanii. Erytrejski bp Menghisteab Tesfamariam wyjaśnił istniejący w tradycji wschodniej kult Eucharystii. W odróżnieniu od chrześcijańskiego Zachodu, adoracja Najświętszego Sakramentu jest tam nieodłącznie związana z samym sprawowaniem mszy, tworząc dwa nurty tej samej liturgii. Prefekt Kongregacji do spraw Ewangelizacji Narodów, kard. Crescenzio Sepe przypomniał, że aktualnie 5 miliardów ludzi nie zna jeszcze Chrystusa i nie korzysta z sakramentów. Kościół ma obowiązek nieść im Chleb Życia i Kielich Zbawienia. Ważne jest jednak, aby niechrześcijanom przedstawiać całość doktryny eucharystycznej, bez ulegania „modom kulturowym”, które mogłyby jej zagrozić. O potrzebie ewangelizacji mówił przewodniczący Konferencji Episkopatu Indii, abp Oswald Gracias. Tam, gdzie Kościół jest mniejszością trzeba przykładać większą uwagę do Liturgii Słowa, z wykorzystaniem różnych dostępnych środków, na przykład audiowizualnych, aby ludzie rozumieli, w czym uczestniczą. Generał jezuitów, o. Peter-Hans Kolvenbach, ukazał obiecujące perspektywy dialogu teologicznego z Kościołami reformowanymi i Cerkwią prawosławną. Różnice w rozumieniu Eucharystii i momentu konsekracji, które dotychczas go hamowały, w świetle nowych badań wydają się topnieć. Egzarcha apostolski Serbii i Czarnogóry dla wiernych obrządku bizantyjskiego, bp Djura Dżudżar, podkreślił potrzebę opracowania szczegółowych wskazań odnośnie liturgii ekumenicznych. W kontekście wielowyznaniowym winny one także objąć temat małżeństw mieszanych. Przewodniczący Papieskiego Komitetu do spraw Międzynarodowych Kongresów Eucharystycznych, mówił o roli, jaką wydarzenia te odgrywają w życiu Kościoła. Dzięki nim wzrasta gorliwość religijna, wspólnota wiary, powołania, duch misyjny, pokój społeczny i solidarność – stwierdził kard. Jozef Tomko.
Arcybiskup Abudży w Nigerii John Onaiyekan zaznaczył rolę, jaką w życiu Kościoła w jego ojczyźnie odegrała reforma liturgiczna II Soboru Watykańskiego oraz włączenie do Mszy świętej elementów kultury afrykańskiej. „Nie mamy wspaniałych dziel architektury, jak europejskie katedry, ani arcydzieł mistrzów malarstwa, jak Michał Anioł czy Leonardo da Vinci" - przyznał afrykański hierarcha i dodał: „Mamy jednak muzykę i taniec, poprzez które również wielbimy Boga”. Przedstawiciel episkopatu włoskiego, abp Francesco Cacucci poświęcił swe wystąpienie należytemu włączeniu wiernych do przepowiadania tajemnic wiary. Jego zdaniem niedzielna liturgia wymaga wprowadzenia, które wychodząc od tajemnic sprawowanych w świętym rycie, poprzez refleksję nad Słowem Bożym dopomogłoby wspólnocie w refleksji nad jej zaangażowaniem w świecie. Zambijski bp George Cosmas Zumaire Lungu poruszył zagadnienie piękna w liturgii. Zasugerował, że być może refleksja teologiczna nad pięknem mogłaby rozjaśnić cienie związane z celebracją Eucharystii. Afrykański hierarcha skrytykował jednocześnie pogląd, jakoby użycie w liturgii organów, śpiewu gregoriańskiego i łaciny wychodziło naprzeciw zapotrzebowaniu ze strony wiernych, bez względu na kulturowe okoliczności, w jakich sprawowana jest Eucharystia. Francuski bp Jean-Louis Bruguès przestrzegł przed zagrożeniem, jakim może być dla współczesnego Kościoła autosekularyzacja. Podkreślił znaczenie Eucharystii w dziele nowej ewangelizacji, oraz roli adoracji Najświętszego Sakramentu w podejmowanej przez młodzież misji głoszenia wiary w obliczu współczesnego racjonalizmu. O trzęsieniu ziemi jakie dotknęło Pakistan mówił arcybiskup Karaczi, Evarist Pinto. Wspomniał on także o trudnej sytuacji tamtejszych katolików: „1.3 mln osób - które są kroplą w morzu, w kraju w 98 proc. muzułmańskim”. Podczas 11 kongregacji wypowiedziało się 20 ojców synodalnych, w tym 18 biskupów i dwóch przełożonych generalnych. Obok dwóch kardynałów kurialnych po 5 biskupów pochodziło z Europy i z Afryki, 4 z Azji, 3 z Ameryki i jeden z Australii. Wśród nich było dwóch arcybiskupów większych Kościołów wschodnich – mianowicie greckokatolicki i syromalabarski. W sumie na 11 sesjach synodu głos zabrało 168 ojców synodalnych.