W dniu dzisiejszym ks. prof. Michał Heller odebrał Nagrodę Templetona w wysokości 820 tys. funtów brytyjskich z rąk Jego Wysokości Księcia Edynburga podczas prywatnej ceremonii wręczenia nagród w Pałacu Buckingham. Po wręczeniu nagrody zorganizowano także specjalną uroczystość na cześć ks. prof. Hellera w Towarzystwie Królewskim, którą poprowadził prezes Towarzystwa, Lord Rees. Przyznaniu nagrody towarzyszy całotygodniowy cykl wydarzeń w kościołach, na uniwersytetach i innych czcigodnych instytucjach w Londynie i innych miastach. Podczas oficjalnej ceremonii wręczenia nagrody w St James’s w Londynie odczytano wysłany w imieniu Papieża list z gratulacjami od Arcybiskupa Fernando Filoniego. Treść listu brzmiała następująco: „Jego Świątobliwość wielokrotnie podkreślał wagę przynoszących owoce spotkań wiary i rozumu – dwóch skrzydeł, na których duch ludzki wznosi się ku kontemplacji prawdy (por. Fides et Ratio, 1), i pragnie zachęcać wszystkich, którzy poświęcili swoje życie poszukiwaniom owego głębszego zrozumienia, jakie przynieść mogą badania naukowe w kontekście wiary.” „Panu i wszystkim, których praca służy upowszechnianiu głębszego zrozumienia związków między religią a nauką, Jego Świątobliwość udziela apostolskiego błogosławieństwa”. Podczas ceremonii w Pałacu Buckingham dr John M. Templeton Jr, prezes i przewodniczący Fundacji Johna Templetona, powiedział: „Sędziowie kapituły Nagrody Templetona docenili wyjątkowe osiągnięcia profesora Hellera jako wybitnego naukowca, filozofa i teologa. Sędziowie byli zgodni co do tego, że prof. Heller w niezwykle sugestywny sposób wykazał, że poszukiwania naukowe i dociekania teologiczne mogą harmonijnie współistnieć bez uszczerbku dla żadnej z nich”. Po odebraniu nagrody, ks. prof. Heller w przemówieniu zgłębił kwestię najnowszego z Wielkich Pytań stawianych przez Fundację Templetona: „Czy nauka sprawiła, że wiara w Boga jest czymś przestarzałym?”. Oto słowa profesora: „Czy nauka sprawiła, że wiara w Boga jest czymś przestarzałym? Zależy to od własnej koncepcji Boga. Jeśli Bóg jest dla kogoś osobą kierującą światem, która myśli mniej więcej tak samo jak my, nauka istnienie takiego Boga zwyczajnie zignoruje. Jeżeli jednak Bóg prawdziwie wykracza poza istniejący świat i wszystkie idee, a jednocześnie jest immanentną częścią tego świata i wszystkich idei, jakkolwiek nieudolne by one nie były, jest tym samym obecny w prawidłach fizyki i we wszystkich ludzkich działaniach ukierunkowanych na rozumienie Wszechświata”. Dr Templeton dodał: „Prof. Heller wniósł do nauki poczucie transcendentnej tajemnicy, do religii zaś – wizję wszechświata widzianego szeroko otwartymi oczyma nauki. Najbardziej twórcze prace profesora można pokrótce scharakteryzować jako medytacje nad cudem »matematycznej esencji natury«”. Wczoraj w Londyńskim Oratorium odprawiono mszę specjalną ku czci ks. prof. Hellera, po której odbyło się przyjęcie, w którym uczestniczył zwierzchnik Kościoła Katolickiego Anglii i Walii, Arcybiskup Westminsteru Kardynał Cormac Murphy-O’Connor.

Po przybyciu do Wielkiej Brytanii ks. prof. Michał Heller odprawił również mszę w głównym polskim kościele w Londynie oraz wygłosił odczyt na sympozjum badawczym Towarzystwa Królewskiego pt. „Modelowanie początków czasu i wszechświata”. W kolejnych dniach tygodnia ks. prof. Heller weźmie udział w wydarzeniach w londyńskim Imperial College oraz w St. Anne’s College w Oksfordzie. Ks. prof. Heller jest 38. laureatem Nagrody Templetona, przyznanej po raz pierwszy w 1973 roku. Zamierza przeznaczyć sumę nagrody na rzecz Centrum im. Kopernika, wspólnego projektu Uniwersytetu Jagiellońskiego i Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie. Centrum miałoby zajmować się badaniami oraz kształceniem w dziedzinie nauki i teologii. Dalsze informacje na temat Nagrody są dostępne na stronie www.templetonprize.org. Informacje na temat Wielkiego Pytania Fundacji Johna Templetona: „Czy nauka sprawiła, że wiara w Boga jest czymś przestarzałym” są dostępne na stronie www.templeton.org/belief. O laureacie: • Michał Heller urodził się w Tarnowie w 1936 roku. • W czasie okupacji nazistowskiej Michał Heller wraz z rodziną został wywieziony z Polski na tereny obecnej Ukrainy, Syberii oraz południowej Rosji. Po zakończeniu wojny rodzina wróciła do Polski. • Ożywione debaty między rodzicami i ich przyjaciółmi wzbudziły u Michała Hellera przekonanie o ogromnym znaczeniu matematyki, fizyki i religii. • Pomimo czynnego antyintelektualizmu władz komunistycznych w Polsce, dzięki swoim licznym pracom, Michał Heller zyskał międzynarodową pozycję wśród kosmologów i fizyków na całym świecie. • Ks. prof. Heller jest autorem ponad 30 książek i około 400 artykułów dotyczących takich zagadnień, jak unifikacja ogólnej teorii względności i mechaniki kwantowej, teorie wielu wszechświatów i ich ograniczenia, metody geometryczne w fizyce relatywistycznej, takie jak geometria nieprzemienna, oraz filozofia i historia nauki. • Obecnie praca naukowa ks. prof. Hellera koncentruje się na zagadnieniach geometrii nieprzemiennej oraz teorii grupoidów w matematyce, których celem jest rozwiązanie problemu pierwotnej osobliwości kosmologicznej początków wszechświata. „Jeśli na fundamentalnym poziomie fizyki brak przestrzeni i czasu” – stwierdza Heller – „geometria nieprzemienna może stanowić użyteczne narzędzie poradzenia sobie z tego rodzaju sytuacją”.

• Ksiądz profesor Michał Heller wykłada obecnie na Wydziale Filozoficznym Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, gdzie jego działalność dydaktyczna z zakresu fizyki, logiki, filozofii i teologii miała doniosły wpływ na dwa pokolenia studentów. O nagrodzie: • Nagroda Templetona jest przyznawana co rok na podstawie decyzji podjętej przez gremium niezależnych sędziów. • Nagroda Templetona to fundament międzynarodowych starań Fundacji Johna Templetona, której misją jest służenie jako filantropijny promotor odkryć w najważniejszych dziedzinach życia człowieka, poczynając od praw natury i wszechświata aż do pytań o naturę miłości, wdzięczności, przebaczenia i kreatywności. • Nagrodę wręczy w środę 7 maja Książę Edynburga podczas prywatnej ceremonii w Pałacu Buckingham. • Laureat Nagrody Templetona 2008 dołączy do grona 37 wybitnych indywidualności. W ubiegłym roku nagrodę otrzymał profesor Charles Taylor w uznaniu wieloletnich zasług w dziedzinie badań nad kwestią roli, jaką we współczesnym społeczeństwie powinno odgrywać „myślenie duchowe”, a w szczególności w rozwiązywaniu problemów przemocy i fanatyzmu. • Do grona niedawnych laureatów należą także Charles H. Townes, profesor Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley, laureat nagrody Nobla w dziedzinie fizyki z 1964 r. za badania nad właściwościami mikrofal i współwynalezienie lasera, oraz kosmolog teoretyczny George F.R. Ellis z Uniwersytetu w Kapsztadzie, zwolennik równoważenia racjonalizmu nauki opartej na dowodach oraz efektu przyczynowego sił znajdujących się poza możliwościami wyjaśnienia współczesnej nauki „twardej”, w tym w takich kwestiach jak estetyka, etyka, metafizyka oraz istota życia. • Do kapituły nagrody należeli Dalajlama, Jego Wysokość Książę Walii oraz Jego Wysokość Książę Belgii Albert. • Do kapituły nagrody za 2008 rok należeli: • Dr Dewi Fortuna Anwar – Dyrektor Programu i Badań z Habibie Center oraz wiceprezes Social Science and Humanities w indonezyjskim Instytucie Nauk w Dżakarcie • Jego Eminencja dr Daniel Ciobotea – Arcybiskup Iasi w Rumunii oraz Metropolita Mołdawii i Bukowiny • Prof. Sarah Coakley – Professor of Divinity na Uniwersytecie Harvarda • Dr n.med. Francis S. Collins – Dyrektor Narodowego Instytutu Badań nad Ludzkim Genomem, który jest częścią amerykańskich National Institutes of Health • Prof. Kaikhosrov D. Irani – Emerytowany profesor Filozofii w City College w Nowym Jorku • Prof. Kenneth S. Kendler – Profesor psychiatrii i genetyki z Akademii Medycznej w Wirginii, Virginia Commonwealth University • Michael Novak – Teolog, były amerykański dyplomata, obecnie dziekan katedry religii, filozofii i public policy w American Enterprise Institute w Waszyngtonie • Prof. M. S. Swaminathan – Prezes National Commission on Farmers w rządzie indyjskim, Prezes M. S. Swaminathan Research Foundation, Chennai (Madras) w Indiach, Prezes Ekotechnologii w UNESCO, Prezes Pugwash Conferences on Science and World Affairs • Dr Walter E. Thirring – Emerytowany profesor Wydziału Fizyki Teoretycznej na Uniwersytecie Wiedeńskim