Turcja: Czy zostanie wybrany nowy ormiański patriarcha Konstantynopola?

KAI/kab

publikacja 18.06.2009 19:22

Głównym problemem ponad 70-tysięcznej wspólnoty ormiańskiej w Turcji jest od wielu miesięcy sprawa następstwa po obecnym ormiańskim patriarsze Konstantynopola Mesropie II (Mutafianie). Ten 53-letni obecnie hierarcha, sprawujący swój urząd od 1998, cierpi od ponad roku na pogłębiający się zanik pamięci i nieuleczalną chorobę umysłową, co uniemożliwia mu pełnienie funkcji.

Ostatnio gmina ormiańska zaprzeczyła, jakoby rząd turecki zamierzał zmienić własne ustawodawstwo, mówiące o dożywotnim pozostawaniu danej osoby na stanowisko głowy związku wyznaniowego i zezwolić na wybór nowego patriarchy. W rozmowie z rosyjską agencją chrześcijańską „ Błagowiest-Info” prawniczka wspólnoty ormiańskiej Lujis Bagar wyjaśniła, że ani gmina, ani sam Patriachat nie zwracały się w tej sprawie do władz tureckich. Jako kłamstwo określiła ona doniesienia mediów tureckich na ten temat. Jednocześnie podkreśliła, że stan zdrowia patriarchy coraz bardziej się pogarsza i „wspólnota nasza jest obecnie zatroskana tą sprawą bardziej niż czymkolwiek innym”. Na dzień dzisiejszy kieruje nią dwóch hierarchów – wikariusz patriarszy abp Szahan (Sywadżjan) i przewodniczący Duchowego Soboru Ormiańskiego Patriarchatu Konstantynopolskiego abp Aram (Ateszian). Zgodnie z ustawodawstwem tureckim, patriarchę, będącego zarazem głową całej wspólnej ormiańskiej w Turcji, wybiera sama wspólnota, po czym decyzje tę zatwierdzają patriarcha-katolikos wszystkich Ormian w Eczmiadzynie (Armenia) i Urząd ds. Religii Turcji. W obecnej sytuacji już w lutym br. gmina ormiańska Konstantynopola, a następnie wspomniany Sobór Duchowy uzgodniły, że patriarcha Mesrop będzie sprawował swój urząd dożywotnio. Pytana o możliwość wybrania współrządcy Patriarchatu, L. Bagar oświadczyła, że w myśl prawa tureckiego zwierzchnik wspólnoty religijnej winien pochodzić z tego kraju. Odmówiła przy tym skomentowania faktu, iż władze kościelne w Erywaniu zaproponowały na to stanowisko biskupa diecezji gugardzkiej w Armenii – Sepuha (Czuldżiana), który urodził się w tureckim mieście Malatya (w 1959). Mesrop II urodził się 16 czerwca 1956 w Stambule w rodzinie ormiańskiej jako Minas Wartan Mutafian. Kształcił się w szkole amerykańskiej w Stuttgarcie i na Uniwersytecie Memphis w Stanach Zjednoczonych. W 1977 został diakonem, a 13 maja 1979 przyjął w swym mieście rodzinnym święcenia kapłańskie. Uzupełniał następnie studia m.in. na Uniwersytecie Hebrajskim i w Instytucie Amerykańskim w Jerozolimie. Po powrocie do kraju w 1982 pełnił różne urzędy w swym Kościele. 21 września 1986, w wieku 30 lat, w duchowym centrum Ormiańskiego Kościoła Apostolskiego w Eczmiadzynie (Armenia) został konsekrowany na biskupa, po czym pracował w Patriarchacie Ormiańskim Konstantynopola. Odpowiadał tam m.in. za kontakty i stosunki ekumeniczne. W latach 1988-89 kształcił się na Papieskim Uniwersytecie św. Tomasza z Akwinu (Angelicum) w Rzymie. W listopadzie 1998 Święty Synod Patriarchatu Konstantynopolskiego Ormiańskiego Kościoła Apostolskiego wybrał go na nowego patriarchę. Urząd objął 22 tegoż miesiąca. Pełniąc ten urząd kilkakrotnie padał ofiarą zamachów na swoje życie, dokonywanych m.in. przez członków podziemnej tureckiej organizacji terrorystycznej „Ergenekon” (ma ona na swoim koncie m.in. zabójstwa trzech misjonarzy chrześcijańskich w Malatyi i ormiańskiego dziennikarza Hranta Dinka – wszystkie w 2007). A chociaż przeżył je, to jednak wydarzenia te, a także operacje, które musiał przejść po zamachach, gwałtownie osłabiły stan zdrowia patriarchy, zwłaszcza jego umysłu. Od wiosny ubiegłego roku cierpi on na szybko postępującą chorobę mózgu, połączoną z zanikiem pamięci i brakiem koncentracji. Ormiański Patriarchat Konstantynopola jest jedną z dwóch jednostek terytorialnych tego Kościoła tej rangi na świecie – drugim (a historycznie pierwszym) jest Patriarchat Ormiański Jerozolimy. W odróżnieniu od większości Kościołów prawosławnych, w których patriarcha jest najwyższym tytułem i godnością, w Ormiańskim Kościele Apostolskim oba patriarchaty ustępują rangą katolikosom, których również są dwa: w Eczmiadzynie w Armenii i w Cylicji (w rzeczywistości w Antelias pod Bejrutem w Libanie). Pierwszym i najwyższym hierarchą z dodatkowym tytułem patriarchy wszystkich Ormian jest katolikos w Eczmiadzynie i to jemu podlegają obaj patriarchowie.