Jak być uczonym?

Piotr Drzyzga

publikacja 09.06.2009 08:54

„Nabokov, Barth, Calvino, Eco, Rushdie - wszyscy pisali książki przeznaczone dla współczesnych arystokratów, których zamkiem jest biblioteka".

Jak być uczonym?

Po przeczytaniu powyższych słów Juliusza Kurkiewicza, momentalnie przyszedł mi na myśl ksiądz profesor Michał Heller i jego najnowsza publikacja „Jak być uczonym”. Heller bez wątpienia takim współczesnym, „bibliotecznym” arystokratą jest, a i my – dzięki uważnemu wczytaniu się w tekst jego książki – być może będziemy mieli szansę dołączyć do tego zacnego grona. „Jak być uczonym” jest bowiem czymś, na kształt przewodnika, pełnego wskazówek, ale i niebanalnych konstatacji. Wynika z nich, że uprawianie nauki jest jedną z „niewielu bezpiecznych i niewinnych przyjemności, jakie zostały dane rodzajowi ludzkiemu”. Cytat ów zapożyczył Heller od Davida Hume’a, a warto zaznaczyć, że ten edynburski intelektualista, nie jest jedynym, którego ksiądz profesor przywołuje. Sokrates, Platon, święty Augustyn, Akwinata, Leibnitz, Kant – wszyscy on pojawiają się u Hellera, który raz za razem próbuje nas przekonać, że akt poznania ma w sobie coś z mistycyzmu, że jest „podobny do dojrzenia światła”. Próbuje nas także rozkochany w zdobywaniu wiedzy autor przekonać, zachęcić do przeżycia podobnego zachwytu, ale też z drugiej strony wskazuje na niebezpieczeństwa, jakie grożą nam po wejściu w akademicki świat. Wszyscy znamy szalonych naukowców i obłąkanych geniuszy, których tak często możemy oglądać na wielkim ekranie. Dziwactwa i naukowe maniactwa to niestety często cena, jaką płaci się za poświęcenie się karierze naukowej. Konieczność wielogodzinnego siedzenia za biurkiem, skazuje uczonego na „niszczącą samotność”, a często prowadzi także do zamykania się we własnym, hermetycznym świecie. Stąd też niebywale ważne jest, by rozsądnie planować swój czas wolny i nie zapominać o tym, jak ważny (dla każdego z nas!) jest wypoczynek. Trudno nie zgodzić się z wszystkimi tymi podpowiedziami i wnioskami, zaś o tym, czy według księdza Michała Hellera filozofia może być „sposobem na życie", proponuję poczytać w tekście załączonym poniżej.