Sejm w 70. rocznicę śmierci Witkacego

PAP |

publikacja 11.09.2009 12:55

Sejm, który po godz. 11.30 wznowił posiedzenie, uczcił przez aklamację pamięć Stanisława Ignacego Witkiewicza, nazywając Witkacego jednym z największych artystów XX wieku. "Pisarz, filozof, krytyk, malarz, fotograf - określenia te nie oddają w pełni charakteru jego wszechstronnej działalności" - głosi uchwała Sejmu przyjęta niemal dokładnie w 70. rocznicę śmierci Witkacego.

Sejm w 70. rocznicę śmierci Witkacego ze zbiorów Jadwigi Witkiewiczowej/Wikimedia Commons (PD) Stanisław Ignacy Witkiewicz (24 lutego 1885 - 18 września 1939) Fotografia z ok. 1912 r.

"Był niezwykle barwną osobowością, ukrywającą pod błazeńską maską troskę o losy kraju i europejskiej kultury" - podkreślił Sejm.

"Jego pesymistyczne wizje przyszłości, którym dał wyraz m.in. w powieści +Nienasycenie+ i dramacie +Szewcy+ okazały się trafnymi diagnozami losu cywilizacji XX wieku. Za życia rozumiany tylko przez nielicznych, po wojnie został odkryty na nowo i stał się artystą znanym nie tylko w Polsce, ale i na świecie. (...) Jego dzieło i postawa artystyczna stanowią trwały punkt odniesienia dla kolejnych pokoleń twórców i odbiorców kultury" - czytamy w uchwale. Sejm przypomina w niej, że liczni badacze twórczości Witkacego powołali do życia nieformalną gałąź humanistyki, zwaną witkacologią.

Stanisław Ignacy Witkiewicz zwany Witkacym (1885-1939) był malarzem, fotografem, pisarzem, dramaturgiem i filozofem. W dzieciństwie nie chodził do szkoły. Edukację zapewnił mu ojciec - malarz i krytyk sztuki Stanisław Witkiewicz, który sprowadzał do domu wybitnych korepetytorów, często uniwersyteckich profesorów.

Maturę Witkacy zdał eksternistycznie w 1903 r. we Lwowie. Później studiował na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. W 1914 r. jako rysownik i fotograf wziął udział w wyprawie etnograficznej swojego przyjaciela Bronisława Malinowskiego na Wyspy Trobriandzkie. Po powrocie z wyprawy służył w Cesarskiej Gwardii Przybocznej. W czasie bitwy z Austriakami pod Witoneżem został ranny. Przeżył w Rosji rewolucję październikową, która wywarła ogromny wpływ na jego - pesymistyczną w swojej wymowie - twórczość literacką.

Pierwsze twórcze próby Witkacy podjął mając osiem lat. Napisał wówczas tzw. dramaty dziecięce - "Karaluchy", "Król i złodziej". W 1910 r. zadebiutował powieścią "622 upadki Bunga, czyli demoniczna kobieta". Do najbardziej znanych dzieł literackich należy dramat "Szewcy", społeczno-obyczajowe studium o polskim charakterze narodowym "Niemyte dusze" oraz powieści "Pożegnanie jesieni" i "Nienasycenie".

18 września 1939 r., dzień po wkroczeniu Armii Czerwonej na tereny Polski, Witkacy popełnił samobójstwo w Jeziorach w ówczesnym woj. poleskim.