XVIII Powszechny Zjazd to już drugie święto historyków w XXI wieku. Poprzedni - krakowski obradował w okresie decydującym o miejscu Polski w Zjednoczonej Europie. Według organizatorów, obecny zjazd, w momencie kiedy Rzeczpospolita już nieco okrzepła w strukturach Unii Europejskiej, wraca do źródeł. Właśnie "Powrót do źródeł" stanowi przewodnią myśl tegorocznego zjazdu.

Podczas czterodniowych obrad uczestnicy będą mogli wziąć udział w dyskusji o europejskiej kulturze prawnej, miastach i gospodarce rynkowej, o Kościołach chrześcijańskich i autonomii jednostki na przestrzeni wieków.

Nie zabraknie zagadnień dotyczących przemian społeczności polonijnych, znaczenia polskiej emigracji, wpływu przemian kulturowych na zachowanie tożsamości narodowej Polonii. Wiele czasu przewidziano na problematykę edukacji historycznej we współczesnej szkole, w tym na dyskusję o znaczeniu i roli źródeł historycznych w dydaktyce historii.

Ważne miejsce w programie zjazdu zajmie również problematyka tożsamości narodowej i pamięci, połączona z prezentacją projektu dotyczącego polsko-niemieckich miejsc pamięci.

W tym kontekście ważna, z uwagi na miejsce obrad, wydaje się dyskusja o Prusach Wschodnich jako terytorium niemieckiej i polskiej pamięci. Odbędzie się także debata nad podręcznikiem polsko-niemieckim, o którego wydanie środowisko historyczne upomina się już od dłuższego czasu.

Uroczystej inauguracji Zjazdu dokona w czwartek 17 września gość honorowy prezydent Lech Kaczyński, który objął patronat nad spotkaniem. Zjazd potrwa do 19 września.