Głównym punktem uroczystości było ogłoszenie Apelu 1. Katolickich Dni Społecznych dla Europy. Odczytał je abp Anton Stres, arcybiskup koadiutor Maribor w Słowenii.

Apel, zatytułowany „Solidarność przyszłością Europy”, przypomina, że 1 września 1939 na Westerplatte rozpoczął się najkrwawszy konflikt w dziejach świata, w którym zginęło ponad 60 mln ludzi.

„Z dążenia do pojednania po tej tragedii zrodził się projekt wolności, pokoju i postępu, który dziś znamy jako Unię Europejską” – czytamy w dokumencie. W 70 lat później przedstawiciele 29 krajów przybyli na pierwsze Katolickie Dni Społeczne dla Europy do Gdańska, „gdzie walka robotników i intelektualistów, podjęta dla przywrócenia pracy jej ludzkiego i społecznego wymiaru, utorowała drogę do likwidacji ‘żelaznej kurtyny’ i europejskiego zjednoczenia”.

Wyrażając nadzieję na podobne spotkania w przyszłości, sygnatariusze Apelu podkreślili znaczenie solidarności i – opierając się na Ewangelii i katolickim nauczaniu społecznym – przedstawili propozycje rozwoju dobra wspólnego na naszym kontynencie. Przypomnieli, że obecne pokolenie ma budować strategię dobra wspólnego, co wymaga poszanowania przez instytucje społeczne przestrzeni dla autonomicznych działań każdej osoby, aby mogła ona w pełni urzeczywistnić swe możliwości, co z kolei wymaga kierowania się zasadą solidarności.

Strategia ta potrzebuje sprawiedliwej demokracji, która może działać pod warunkiem odpowiedzialnego wkładu każdej jednostki, a „postawy egoistyczne, utylitarystyczne i materialistyczne winny ustępować miejsca solidarności, jak to wykazał obecny kryzys ekonomiczny”. Dokument podkreśla, że solidarność musi być podstawową zasadą działań w gospodarce i wzywa do poszanowania godności życia ludzkiego od poczęcia po naturalną śmierć, łącznie z przybyszem, „który puka do naszych drzwi” i przyszłymi pokoleniami.

Apel przestrzega przed nadmiernym indywidualizmem i zaznacza, że „solidarność jest powinnością każdego z nas i że stanowi ona warunek zapobiegania arbitralnemu traktowaniu tych spraw”, jest również „naszą wspólną przyszłością”. Wzywa do troski o jedność Europy, która „stała się nadzieją dla wielu”, a „naszym obowiązkiem jest zapewnić, aby nadal służyła ona celom globalnej solidarności”.

Dokument przedstawia trzy główne kierunki osobistego i wspólnego zaangażowania na rzecz solidarności. Na szczeblu pokoleń dotyczy to wspierania i ochrony rodziny, opartej na trwałym związku mężczyzny i kobiety oraz umożliwienia rodzicom warunków, sprzyjających wychowaniu dzieci, godzenia życia rodzinnego i zawodowego; wspólnej europejskiej polityki imigracji i azylu, uznającej godność każdego imigranta wraz z prawami i obowiązkami, będącymi podstawą ich integracji; oraz zmiany sposobu naszego życia i kryteriów wzrostu gospodarczego, aby zmniejszyć stopień zniszczeń ekologicznych i zużycia nieodnawialnych bogactw naturalnych i pozostawić przyszłym pokoleniom ziemię do zamieszkania.

Solidarność dla Europy obejmuje takie działania jak rozwój gospodarki służącej każdemu, uznanie wartości pracy ludzkiej we wszystkich jej formach, dostosowanie europejskiej społecznej gospodarki rynkowej do nowych wyzwań; ochrona najsłabszych, umacnianie sprawiedliwości społecznej i równych szans dla wszystkich, podejmowanie skuteczniejszych kroków na rzecz zmniejszenia ubóstwa i wykluczenia społecznego oraz rozwijanie polityki regulacji finansowych na szczeblu Unii Europejskiej i wspieranie skutecznych międzynarodowych struktur zarządzania.

W ramach solidarności naszego kontynentu z resztą świata Apel gdański wspomina o konieczności dotrzymywania obietnic wobec krajów rozwijających się, wspierania wspólnych przedsięwzięć rozwojowych z najbiedniejszymi krajami, zwłaszcza w Afryce; o praktyce uczciwego handlu w wymiarach krajowych i europejskim oraz o promowaniu pokoju i sprawiedliwości, budowanych na szacunku dla godności ludzkiej, praw człowieka, szczególnie wolności religijnej.

„Jako chrześcijanie jesteśmy otwarci na transcendencję, (…) jesteśmy powołani do przyjęcia daru braterstwa i zawierzenia Opatrzności Boga tak, abyśmy stawali się Jego narzędziem, nawet jeśli wymaga to osobistego poświęcenia” – zapewnili autorzy Apelu z Gdańska.

Specjalne przesłanie Prezydenta RP z tej okazji zostało odczytane przez min. Tomasza Zdrojewskiego z jego Kancelarii. Sam prezydent przebywa obecnie w Watykanie na kanonizacji abp. Zygmunta Szczęsnego Felińskiego.

W dobie zjednoczenia Starego Kontynentu zasada solidarności stanowi jedyną zasadę, w oparciu o którą możemy razem budować pokój i przyjaźń między narodami naszej Wspólnoty - napisał Lech Kaczyński

„Ufam – dodał prezydent – że rządy i społeczeństwa krajów członkowskich Unii, pomne tragicznych doświadczeń minionego wieku, będą dokładać starań, aby w tym duchu podejmować działania na rzecz wspólnej Europy trzeciego tysiąclecia”.

Lech Kaczyński – w ślad za Janem Pawłem II – przypomniał, że „Solidarność – to znaczy jeden i drugi (...) nigdy jeden przeciw drugiemu”. „Jestem przekonany, że to przesłanie pozostaje nadal aktualne” – dodał.

Prezydent RP serdecznie pozdrowił wszystkich uczestników 1. Katolickich Dni Społecznych dla Europy, zgromadzonych w niedzielę rano przed pomnikiem Trzech Krzyży w Gdańsku.

„Cieszę się, że to nowe cenne przedsięwzięcie Komisji Episkopatów Wspólnoty Europejskiej została zainicjowane w tym wspaniałym mieście o wielki, ponadtysiącletnich tradycjach, mieście konsekwentnie wiernym i ściśle związanym z historią Rzeczypospolitej” – napisał.

Przypomniał także o ofiarach zarówno „nazistowskiego szowinizmu” jak i „propagowanego przez stalinowski Związek Sowiecki komunizmu”. Dodał, że „ofiarą tych zmagań między zbrodniczymi ideologiami jaka pierwsza padła idea międzyludzkiej solidarności, szacunku dla bliźnich, przyrodzonej godności każdego człowieka. Wojna totalna, niepodobna do innych, obliczona na zastąpienie świata cywilizacji totalitarnymi wizjami bez Boga, ludzkich praw i wartości, przyniosła śmierć i cierpienie wielu milionom ludzi”.

Na zakończenie bp Adrianus H. Van Luyn, przewodniczący Komisji Episkopatów Wspólnoty Europejskiej podziękował delegatom z 29 krajów Europy za przybycie i udział w tym historycznym wydarzeniu, jakim były gdańskie 1. Katolickie Dni Społeczne dla Europy.

Ostatnim punktem programu 1. Katolickich Dni społecznych dla Europy będzie Msza św. o godz. 11. w Bazylice w Oliwie, pod przewodnictwem abp. Sławoja Leszka Głódzia, metropolity gdańskiego.

Na następnej stronie publikujemy za KAI pełną treść apelu

Apel końcowy 1. Katolickich Dni Społecznych dla Europy – Solidarność przyszłością Europy


Synowie wasi i córki wasze prorokować będą, starcy wasi będą mieć sny, a młodzieńcy wasi będą mieć widzenia /Jl 3,1/


1. 1 września 1939 wystrzały na Westerplatte dały początek najbardziej krwawemu konfliktowi w historii świata, który przyniósł śmierć ponad 60 milionom ludzi. Z dążenia do pojednania po tej tragedii zrodził się projekt wolności, pokoju i postępu, który dziś znamy jako Unię Europejską.
Siedemdziesiąt lat później podczas pierwszych Katolickich Dni Społecznych dla Europy przedstawiciele 29 krajów europejskich zgromadzili się w Gdańsku, gdzie walka robotników i intelektualistów podjęta dla przywrócenia pracy jej ludzkiego i społecznego wymiaru, utorowała drogę do likwidacji „żelaznej kurtyny” i europejskiego zjednoczenia.
Tutaj w Gdańsku, podczas pierwszego z wielu, jak mamy nadzieję, spotkań, zastanawialiśmy się nad znaczeniem solidarności i jej przyszłością w Europie. Czerpiąc inspirację z Ewangelii oraz ze społecznego nauczania Kościoła katolickiego, przedstawiamy propozycje rozwoju dobra wspólnego w Europie.

2. Nasze pokolenie ma podjąć wyzwanie budowy strategii dla wspólnego dobra, opartej na zasadzie Miłością ożywieni służcie sobie wzajemnie /Ga 5,13/. Zadanie to wymaga, aby instytucje społeczne respektowały przestrzeń autonomicznych działań , umożliwiając każdej osobie realizację pełni jej możliwości. Cel ten można osiągnąć wówczas, gdy nasze instytucje będą przeniknięte zasadą solidarności.
Strategia ta potrzebuje sprawiedliwej demokracji, która może funkcjonować pod warunkiem odpowiedzialnego wkładu każdej osoby. Postawy egoistyczne, utylitarystyczne i materialistyczne winny ustępować miejsca solidarności, jak to wykazał obecny kryzys ekonomiczny. Solidarność musi stać się istotną zasadą aktywności ekonomicznej. Trzeba respektować godność ludzkiego życia od poczęcia do naturalnej śmierci. Dotyczy to również przybysza, który puka do naszych drzwi oraz przyszłych pokoleń.
Żyjemy w społeczeństwach, które rozwinęły znaczną świadomość praw jednostki, niekiedy w sposób tak daleko idący, że głosi się odpowiedzialność jedynie za samego siebie. Chcemy podkreślić, że solidarność jest powinnością każdego z nas i że stanowi ona warunek zapobiegania arbitralnemu traktowaniu tych praw.
Nie lękajmy się: solidarność jest naszą wspólną przyszłością. Jedność Europy była marzeniem niektórych; stała się nadzieją dla wielu. Dzisiaj naszym obowiązkiem jest zapewnić, aby nadal służyła ona celom globalnej solidarności.
Unikajmy niebezpieczeństwa apatii lub nowego nihilizmu. W kształtowaniu Europy opartej o wartości potrzebujemy większego zaufania do kreatywności istot ludzkich.

3. Solidarność oznacza dla nas osobiste i wspólne zaangażowanie w trzech głównych kierunkach:

Solidarność pokoleń:
- wspierać i chronić rodzinę, zbudowaną na trwałym małżeństwie mężczyzny i kobiety; stwarzać rodzicom warunki sprzyjające wychowywaniu dzieci oraz godzeniu życia rodzinnego z zawodowym;
- wdrażać wspólną europejską politykę imigracji i azylu, uznając ludzką godność każdego imigranta z wynikającymi stąd prawami i obowiązkami, jako podstawą ich integracji;
- zmieniać sposób naszego życia osobistego jak również kryteria wzrostu ekonomicznego w celu redukcji zniszczeń ekologicznych i zużycia nieodnawialnych zasobów naturalnych tak, by przekazać przyszłym pokoleniom ziemię nadającą się do zamieszkania.

Solidarność w obrębie Europy
- rozwijać gospodarkę służącą każdemu, uznając wartość ludzkiej pracy we wszystkich jej formach: płatnej, niepłatnej, charytatywnej i wolontaryjnej; dostosować europejską społeczną gospodarkę rynkową do nowych wyzwań;
- chronić najsłabszych spośród nas, wzmacniać sprawiedliwość społeczną i równość szans dla wszystkich w naszych społeczeństwach, podejmując bardziej skuteczne kroki w celu zmniejszenia ubóstwa i społecznego wykluczenia;
- rozwijać politykę regulacji finansowej na szczeblu UE i wspierać skuteczne międzynarodowe struktury zarządzania.

Solidarność Europy z resztą świata
- dotrzymywać obietnic wobec krajów rozwijających się i wspierać wspólne przedsięwzięcia rozwojowe z najbiedniejszymi krajami świata, zwłaszcza kontynentu afrykańskiego;
- rozwijać praktyki uczciwego handlu /fair trade/ na szczeblu krajowym i europejskim;
- promować pokój i sprawiedliwość, budowane na poszanowaniu godności ludzkiej, praw człowieka a zwłaszcza wolności religijnej..

Osiągnięcie tych celów będzie wymagać ustanowienia odpowiednich ram instytucjonalnych. Finanse publiczne winny zostać odpowiednio ukształtowane na poziomie krajowym i Unii Europejskiej.
Wszyscy obywatele Europy, którzy podzielają powyższe poglądy powinni osobiście zaangażować się w ich realizację i podjąć odpowiedzialność polityczną na właściwych im poziomach.

4. Wezwanie do integralnego rozwoju ludzi i ludów jest powołaniem, które czyni z nas tych, którymi jesteśmy. Jako chrześcijanie jesteśmy otwarci na transcendencję. Jesteśmy powołani do przyjęcia daru braterstwa i zawierzenia Opatrzności Boga tak, abyśmy stawali się Jego narzędziem, nawet jeśli wymaga to osobistego poświęcenia.

Europa potrzebuje mężczyzn i kobiet uformowanych w wierze, gotowych w imię Jezusa Chrystusa przyjmować innych z otwartymi ramionami, oddanych wspólnemu budowaniu relacji i instytucji solidarności, w służbie ludziom naszych czasów i w trosce o przyszłe pokolenia. W dążeniu do wspólnego dobra pragniemy także kontynuować dialog i współpracę z ludźmi odmiennych przekonań,

Gdańsk, 11. 10. 2009