Nie każdy może sobie pozwolić na odkładanie dużych sum pieniędzy. Z niewysokiej renty czy emerytury trudno zaoszczędzić znaczącą kwotę. Ale nawet te niewielkie sumy warto inwestować. Pamiętacie biblijną przypowieść o talentach? Trzech dostało, dwóch zainwestowało, a ten, który otrzymał najmniej, z obawy przed utratą zakopał talent w ziemi. Jako jedyny nie otrzymał pochwały, gdy wrócił właściciel, który powierzył im swoje talenty. Tylko inwestowanie posiadanego dobra daje szanse na rozwój. Tak jest też w świecie finansów. Pieniądze, które nie pracują na siebie, zazwyczaj tracą na wartości. Dlatego należy przemyśleć, jak je mądrze zainwestować.

Wybór najbardziej odpowiedniej formy inwestowania zależy od tego, na co chcemy w przyszłości przeznaczyć zaoszczędzone środki. Jeżeli oszczędności mają służyć nam w dalszej przyszłości, warto wpłacić je na lokatę długoterminową, zainwestować w obligacje skarbowe lub ulokować w bezpiecznym funduszu inwestycyjnym. A jeśli oszczędzamy na tzw. czarną godzinę, by skorzystać z odłożonych pieniędzy w sytuacji losowej, wybierzmy konto oszczędnościowe, z którego w dowolnym momencie będziemy mogli je wypłacić bez utraty odsetek. Na takie konto możemy też systematycznie przelewać niewielkie sumy, które zaoszczędzimy na koniec miesiąca na naszym rachunku bieżącym. Zaletą takiego konta jest też fakt, że odsetki (pomniejszone o 19-procentowy podatek od zysków kapitałowych) naliczane w okresie rozliczeniowym (np. co miesiąc) są dopisywane do kapitału. Tych zysków nie osiągniemy, jeśli oszczędności zostawimy na koncie osobistym.

lokata

To oczywiste, że niewielkie oszczędności nie przyniosą szybko wielkich zysków. Jednak odkładając systematycznie nawet drobne kwoty, po jakimś czasie możemy uzbierać sporą sumę. Wtedy warto ją ulokować np. na lokacie terminowej. To oznacza zamrożenie naszych oszczędności na pewien czas, ponieważ nie będzie ich można wypłacić przed upływem określonego terminu bez utraty odsetek. Ale nie musimy przecież wybierać lokaty długoterminowej. Banki proponują lokaty trwające już od jednego tygodnia do dwóch czy trzech lat. Najpopularniejsze wśród oszczędzających są lokaty krótkoterminowe: jedno-, trzy- i sześciomiesięczne. Ich oprocentowanie kształtuje się obecnie na poziomie od około 1 proc. do 4 proc. w stosunku rocznym – w zależności przede wszystkim od czasu trwania lokaty oraz wysokości przeznaczonej kwoty. Często wyższe oprocentowanie jest uzależnione też od spełnienia dodatkowych warunków, np. inwestowania nowych środków albo założenia lokaty za pośrednictwem bankowości internetowej czy aplikacji mobilnej. Wybierając czas trwania lokaty, trzeba pamiętać, że zazwyczaj im będzie on krótszy, tym niższe będzie oprocentowanie ulokowanych na niej oszczędności. Trzeba też pamiętać, że uzyskany na lokacie zysk jest obciążony 19-procentowym podatkiem od dochodów kapitałowych, który bank potrąci automatycznie.

Lokata bankowa to bezpieczna forma oszczędzania, ponieważ zdeponowane na niej pieniądze objęte są ochroną Bankowego Funduszu Gwarancyjnego (BFG). Obecnie jednak jest to forma raczej mało opłacalna, ponieważ oprocentowanie niektórych lokat – zwłaszcza tych krótkoterminowych dla niewysokich sum – jest niższe niż poziom inflacji, która w lipcu br. wyniosła 2,9 proc. To oznacza, że zdeponowane na lokacie pieniądze nie przynoszą zysku, a nawet tracą na wartości.

Obligacje i fundusze inwestycyjne

Inną bezpieczną formą inwestowania długoterminowego są obligacje skarbowe (państwowe), czyli papiery wartościowe emitowane przez Skarb Państwa. W momencie emisji jasno określony jest termin, po którym obligacje zostaną przez Skarb Państwa wykupione, oraz wysokość odsetek, które otrzyma po tym czasie ich nabywca.

Nabywcy mają do wyboru m.in. obligacje: 3-miesięczne oraz 2-, 3-, 4- i 10-letnie. Ich oprocentowanie waha się od 1,5 proc. dla obligacji 3-miesięcznych do 2,7 proc. dla tych o najdłuższym terminie wykupu. Dla beneficjentów świadczeń programu Rodzina 500+ są oferowane dwa rodzaje obligacji rodzinnych: 6-letnie i 12-letnie, o oprocentowaniu odpowiednio 2,8 i 3,2 proc. Obligacje skarbowe są sprzedawane co miesiąc. Cena nominalna jest stała i wynosi 100 zł.

Obligacje państwowe mają gwarancję Skarbu Państwa, dlatego uznaje się je za bezpieczną formę inwestowania pieniędzy. Bardziej ryzykowne są obligacje korporacyjne (przedsiębiorstw) lub komunalne (municypalne), które dają możliwość uzyskania większego zysku.

Ciekawą formą inwestowania są fundusze inwestycyjne. Jest to jednak propozycja dla doświadczonych inwestorów, posiadających sporą wiedzę ekonomiczną i znających zasady rządzące rynkami finansowymi, a także dysponujących raczej większymi rezerwami finansowymi. Różnią się stopniem ryzyka inwestycji, ale też możliwościami osiągnięcia i wielkością potencjalnego zysku. Sprawdza się tutaj zasada, że tam, gdzie ryzyko jest mniejsze, zyski również nie będą wielkie, a perspektywa większych zysków pociąga za sobą większe niebezpieczeństwo utraty części, a nawet całości zainwestowanych środków finansowych.

Zasady bezpiecznego oszczędzania

Przytoczone przykłady to tylko wybrane możliwości inwestowania pieniędzy. Jest ich znacznie więcej. Bardziej i mniej ryzykownych, lepszych i gorszych z punktu widzenia stabilności finansowej i możliwego zysku. Ważne, by pamiętać o kilku podstawowych zasadach. Pierwszą z nich jest dywersyfikacja kapitału, czyli ulokowanie go w różnych miejscach. Chodzi o to, aby w razie utraty środków z inwestycji w jedno aktywo (lub rodzaj aktywów) mieć tzw. poduszkę finansową w postaci środków zainwestowanych w inny sposób.

Inną dobrą praktyką jest rozsądne korzystanie z usług pośredników. Każdy z nich musi zarobić, a jego zarobek pomniejsza nasz zysk.

Kolejną regułą, o której warto pamiętać, jest plan wyjścia z inwestycji. Należy unikać takich, z których rezygnacja nie jest łatwa, a odzyskanie zainwestowanych środków może być problematyczne. Zasady wyjścia z inwestycji (np. przez sprzedaż aktywów) muszą być jasne i klarowne.

I zasada najważniejsza: nie powierzajmy oszczędności żadnym pozabankowym instytucjom finansowym kuszącym potencjalnych klientów wysokimi zyskami w krótkim czasie. Wybierajmy banki lub SKOK-i, które są objęte nadzorem Komisji Nadzoru Finansowego (KNF) oraz ochroną Bankowego Funduszu Gwarancyjnego. Zanim powierzymy pieniądze jakiejś instytucji, sprawdźmy, czy podlega ona nadzorowi KNF. Można to zrobić na stronie knf.gov.pl w wyszukiwarce podmiotów nadzorowanych. KNF publikuje również tzw. listę ostrzeżeń publicznych, na której wskazane są podmioty prowadzące – bez odpowiedniego zezwolenia – działalność wymagającą licencji KNF. Instytucjom z tej listy absolutnie nie należy ufać.•

Więcej o ekonomii na stronie www.nbp.pl. Zainteresowała cię treść artykułu? Podziel się z najbliższymi! Zaproś ich do odwiedzenia strony www.gosc.pl/Nowoczesne_finanse_seniora, gdzie zamieszczamy kolejne odcinki cyklu „Nowoczesne finanse seniora”.

Wygraj nagrody!

• Przeczytaj uważnie tekst z cyklu „Nowoczesne finanse seniora”, rozwiąż krzyżówkę znajdującą się na ostatniej stronie dodatku telewizyjnego i odczytaj hasło utworzone z ponumerowanych liter. Nagrody czekają! • Atrakcyjne nagrody czekają również na uczestników zabawy dostępnej na internetowej stronie cyklu „Nowoczesne finanse seniora”. Wystarczy wejść na: www.gosc.pl/Nowoczesne_finanse_seniora i rozwiązać quiz lub wypełnić ankietę dotyczącą treści artykułu z cyklu „Nowoczesne finanse seniora”. Wśród uczestników zabawy zostaną rozlosowane nagrody.

Co to znaczy?

Obligacja – jest to papier wartościowy, w którym emitent stwierdza, że jest dłużnikiem obligatariusza, i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia (najczęściej wypłaty po określonym czasie zainwestowanego kapitału wraz z należnymi odsetkami). Obligacje mogą emitować podmioty, tj. Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego, przedsiębiorstwa. Obligacje Skarbu Państwa uchodzą za jeden z bardziej bezpiecznych sposobów inwestowania. Rentowność obligacji – to stopa zwrotu (zysk) z kapitału zainwestowanego w obligację. Jest to miernik dochodu inwestora z obligacji zrealizowanego w formie płatności odsetkowych otrzymanych od emitenta oraz z zysku kapitałowego związanego ze zmianą cen rynkowych obligacji.