Dziadkowie Karola Wojtyły z Białej i Lipnika

Piotr Kenig

GN 17/2020 |

publikacja 18.05.2020 15:27

Urodzonego w Wadowicach Karola Wojtyłę, późniejszego papieża św. Jana Pawła II, liczne więzi łączyły z Bielskiem-Białą.

Dziadkowie Karola Wojtyły z Białej i Lipnika Zdjęcie opublikowane w albumie „Był wśród nas” Karol Wojtyła senior (w mundurze) z ojcem Maciejem i jego żoną Marią. Na zdjęciu są także Stefania Wojtyła i Józef Teodor Wojtyła, przyrodnie rodzeństwo Karola (seniora). Zdjęcie wykonano ok. 1904 r., po awansie wojskowym Karola Wojtyły.

Tutaj przyszedł na świat jego ojciec, a także obie babki: Anna Maria z Przeczków Wojtyłowa oraz Maria Anna z Scholzów Kaczorowska. Przed 150 laty siostrzane miasta, wówczas odrębne, leżały w granicach Austro-Węgier, na granicy Śląska (Bielsko) i Galicji (Biała). Zamieszkiwane przez Niemców i Polaków, katolików, ewangelików oraz żydów, wraz z okolicą tworzyły prężnie rozwijający się nowoczesny ośrodek przemysłowy, przyciągający nowych, poszukujących pracy przybyszów.

Wojtyłowie zamieszkują w Lipniku

W 1872 r. trafił do Bielska dziadek przyszłego papieża, krawiec Maciej Wojtyła (1852–1923) rodem z Czańca. Sześć lat później, w 1878 r., poślubił w Lipniku Annę Marię Przeczek (1853–1881) i przeniósł się do tej sąsiadującej z Białą miejscowości. Jego teść, czeladnik piekarski Franciszek Przeczek (1821–1885), był ewangelikiem z Datyni na Śląsku Cieszyńskim, a teściowa, Maria z Hessów (1824–1884), katoliczką z Lipnika, jednak z mieszanej wyznaniowo rodziny (ojciec ewangelik).    
 Wojtyłowie zamieszkali w tzw. dolnym Lipniku, w sąsiedztwie Białej. Granica pomiędzy obu miejscowościami była w praktyce niezauważalna. Tutejsi katolicy, formalnie podlegający parafii pw. Narodzenia NMP i św. Walentego, ze względów praktycznych korzystali z bliższego kościoła pw. Opatrzności Bożej w Białej. Dzieci chrzczono zarówno w jednej, jak i drugiej świątyni, a większość zmarłych chowano na bialskim cmentarzu parafialnym. Śluby zawierano zazwyczaj w kościele lipnickim.
18 lipca 1879 r. w wiejskiej chałupie Thormeyerów, pod numerem Lipnik 31 (później ul. Bohaterów Westerplatte 1, dom wyburzono ok. 1970 r.), urodził się Karol Wojtyła, ojciec przyszłego papieża. Jak ustalił niedawno ks. Czesław Chrząszcz, chłopca ochrzczono 27 lipca w kościele pw. Opatrzności Bożej w Białej. Kolejny potomek, Leon, urodzony w 1881 r., przeżył zaledwie dwa miesiące, wkrótce zmarła też wyczerpana porodem Anna Wojtyła. Syn i matka spoczęli na nieodległym bialskim cmentarzu parafialnym, leżącym… na terenie gminy Lipnik.

Cały tekst jest dostępny w specjalnym serwisie na 100. rocznicę urodzin Jana Pawła II

 

Dostępna jest część treści. Chcesz więcej? Zaloguj się i rozpocznij subskrypcję.
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.