80 lat Akcji Katolickiej w Polsce

Bożena Ulewicz

publikacja 23.09.2010 20:18

W tym roku mija 80. rocznica powołania Akcji Katolickiej w Polsce. Tegoroczne obchody jubileuszowe rozpocznie sesja „W komunii z Bogiem” zorganizowana przez Zarząd Akcji Katolickiej Archidiecezji Poznańskiej.

80 lat Akcji Katolickiej w Polsce NN Poświęcenie tablicy na elewacji budynku, w którym mieściła się siedziba naczelnego instytutu AK

2 października, o godz. 10.00 w kościele pw. św. Rocha w Poznaniu odbędzie się Msza św. koncelebrowana pod przewodnictwem ks. arcybiskupa Stanisława Gądeckiego, metropolity poznańskiego, z kazaniem ks. biskupa Edwarda Dajczaka, ordynariusza diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej. Następniew auli Centrum Wykładowo-Konferencyjnego Politechniki Poznańskiej (ul. Piotrowo 2) znani i cenieni prelegenci wprowadzą zebranych w treść hasła nowego roku duszpasterskiego Kościoła w Polsce, które podejmie Akcja Katolicka w 2011 roku w swojej pracy formacyjnej i w działalności apostolskiej.

Tego samego dnia, przed rozpoczęciem uroczystości ( godz. 8.30 ), przedstawiciele władz Akcji Katolickiej w Polsce  -  prezes Zarządu KIAK Halina Szydełko i prezes Zarządu AK archidiecezji poznańskiej Bogumiła Kania-Łącka złożą kwiaty pod tablicą na Hotelu Rzymskim ( ul. Marcinkowskiego 22 )  upamiętniającą tę ważną dla stowarzyszenia rocznicę.  Przed II wojną tu właśnie miał siedzibę Naczelny Instytut Akcji Katolickiej. Stąd pod kierownictwem prymasa Augusta Hlonda oddziaływała na całą Polskę centralna władza Akcji Katolickiej.

24 listopada 1930 roku kardynał August Hlond erygował Naczelny Instytut Akcji Katolickiej z siedzibą w Poznaniu. 6 grudnia mianowane zostały władze Instytutu. Prezesem został Adolf Bniński, dyrektorem - ksiądz Stanisław Bross, a biskup Walenty Dymek — asystentem kościelnym.

„Organizację Akcji Katolickiej w Polsce w dwudziestoleciu międzywojennym przyśpieszył list sekretarza stanu kard. Piotra Gasparriego do kard. Augusta Hlonda z 10 kwietnia 1929 r., w którym czytamy: Z żywym zadowoleniem powziął papież wiadomość, że sprawa krzewienia i utrwalenia Akcji Katolickiej w Polsce zajmuje naczelne miejsce w szeregu zagadnień, które będą omawiane na najbliższej konferencji Episkopatu.”

9 września 1929 roku, obradująca w Poznaniu Komisja Prawna Episkopatu Polski postanowiła utworzyć Akcję Katolicką. Dyrektorem Centrali Krajowej z siedzibą w Poznaniu wybrano ks. Stanisława Adamskiego. Jemu też powierzono opracowanie programu działania nowego stowarzyszenia, jak również projektu Statutu Centrali Krajowej, obejmującego diecezjalny i parafialny stopień organizacji.

Konferencja Episkopatu, podczas spotkania 24 kwietnia 1930 roku w Poznaniu, chcąc przyśpieszyć podjęte już działania, a zwłaszcza prace nad statutem, wyłoniła specjalną komisję do jego zatwierdzenia, w skład której weszli: prymas August Hlond, metropolici: Adam Sapieha, Andrzej Szeptycki, Józef Teodorowicz oraz biskup Wincenty Tymieniecki. Nowy statut zredagował sam prymas Hlond, ogromnie zaangażowany w utworzenie nowej organizacji katolików świeckich. Pius XI zatwierdził ten ustrojowy dokument pismem Sekretariatu Stanu z 27 listopada 1930 roku. Tym samym polski Statut Akcji Katolickiej uzyskał, obok statutu włoskiego, najwyższą sankcję prawną.

Statut ustanowił patrona dla stowarzyszenia w osobie św. Wojciecha oraz przyjął święto Chrystusa Króla jako główną uroczystość Akcji Katolickiej w Polsce.