Arcybiskup nawiązując do obchodzonego dzisiaj Dnia Męczeństwa Duchowieństwa Polskiego mówił, że w historii ludzkości zdarzają się czasy świadomego odejścia człowieka od światła, kiedy Bóg - Światłość jest zwalczany przez ciemność. Takim okresem był czas drugiej wojny światowej. 29 kwietnia Kościół w Polsce wspomina duchownych - męczenników II wojny światowej. W sumie było ich trzy tysiące. Wśród ofiar znaleźli się także duchowni ze Śląska.

Abp Skworc w homilii przytoczył treści z książki pt. ”Represje wobec duchowieństwa górnośląskiego w latach 1939-1956 w dokumentach” wydanej przez katowicki oddział Instytutu Pamięci Narodowej. Zaznaczał, że wśród 9 tys. nazwisk osób przewidzianych do natychmiastowego aresztowania zaraz na początku wojny, było wielu cywilów i duchownych, propolskich działaczy plebiscytowych i powstańców.

– Plany represji konsekwentnie realizowano. Dlatego też duchowieństwo diecezji katowickiej razem z innymi, przeżyło kilka akcji masowych aresztowań. Zaraz po wkroczeniu Niemców – w wyniku samosądów zginęli ks. Tomasz Mamzer z Gostyni i ks. Władysław Robota z Gierałtowic. Aresztowano też Werbistów z Rybnika – przypominał metropolita.

W drugiej fali - od połowy września do grudnia 1939 - gestapo aresztowało 22 księży. W ich obronie bezskutecznie interweniował bp Stanisław Adamski. Trzecia fala represji i aresztowań nastąpiła na przełomie maja i czerwca 1940r. Wówczas w aresztach, więzieniach i obozach znalazło się 40 księży.

­– Ogółem w czasie okupacji śmierć poniosło 63 księży diecezji katowickiej; 91 przeżyło obozy i doczekało wyzwolenia; 33 otrzymało zakaz sprawowania funkcji; 34 wysiedlono do Generalnej Guberni – wskazywał abp Skworc przytaczając fragment litanii nazwisk księży diecezji katowickiej, ofiar II wojny światowej.

Ciąg dalszy na następnej stronie:

Hierarcha dodawał, że ofiarami okupantów stali się również bp katowicki Stanisław Adamski i bp Juliusz Bieniek. Obaj, w piątek 28 lutego 1941 zostali wywiezieni przez Gestapo do Krakowa i wyrzuceni z samochodu przez domem biskupów krakowskich na Franciszkańskiej. Ostatecznie bp Stanisław Adamski udał się do Warszawy, gdzie przebywał do końca wojny udzielając się duszpastersko, m.in. w czasie powstania warszawskiego. Zaś bp Bieniek przebywał w Krakowie.

Arcybiskup wzywał do pamięci w modlitwie o wszystkich innych duchownych, którzy przeżyli ciemną noc obozów, łagrów i więzień, a potem służyli Kościołowi. Szczególnie przywołał śp. księdza kardynała-nominata Ignacego Jeża, który był inicjatorem ustanowienia Dnia Męczeństwa Duchowieństwa Polskiego.

– Drodzy Bracia – Męczennicy II wojny światowej! Nie jesteście zapomniani! zapewniał abp Skworc. – Naszą pamięć o was wyrażamy w modlitwie i pragnieniu naśladowania przykładu waszego życia. Bo czasy, w których żyjemy są również okresem zderzenia ciemności i światła – dodawał.

Agresje ciemności nowych totalitaryzmów arcybiskup zauważał w szerokiej fali zamętu, terroryzmu i hybrydowych wojen, dostrzegał też ich ofiary. Wobec tego wzywał do wiarygodnego świadectwa chrześcijan. – Chcemy służyć światłości w oparciu o świadectwa męczenników – potwierdzał przytaczając przykład ks. Jana Franciszka Machy, na którego beatyfikację czekamy w archidiecezji katowickiej.

– Przyzywamy naszych braci w kapłaństwie i tych, którzy się do niego przygotowywali, i tych, którzy poszli drogą rad ewangelicznych jako bracia zakonni, z wdzięcznością i błaganiem. Z wdzięcznością, bo ich krew użyźniła Kościół w Polsce i jest zasiewem jego apostolskiej gorliwości – mówił hierarcha.

Główne obchody Dzień Męczeństwa Duchowieństwa Polskiego odbywają się co roku w Sanktuarium Świętego Józefa w Kaliszu. Są one kontynuacją corocznego dziękczynienia księży-więźniów Dachau za wyzwolenie obozu 29 kwietnia 1945 roku. W obawie przed likwidacją obozu, zawierzyli się oni św. Józefowi i ślubowali, że jeśli przeżyją, będą pielgrzymować co roku do kościoła św. Józefa w Kaliszu.