Jak Jan Paweł II zjednał sobie Meksyk

Zwrot Meksykanom przez Jana Pawła II ich unikatowego „zielnika Azteków” mógł ułatwić przywrócenie stosunków dyplomatycznych między tym krajem a Watykanem.

Meksyk
Kontury kraju w kolorach flagi Lokal_Profil/commons.wikimedia.org(CC)

Pisze o tym emerytowany watykanista „Corriere della Sera”, Luigi Accattoli. A kulisy tej decyzji wyjaśnia kardynał Raffaele Farina, prefekt Biblioteki Watykańskiej, do której zbiorów dzieło to należało od 1902 roku.

„Libellus de medicinalibus Indorum herbis”, jak brzmi jego łaciński tytuł, powstał w 1552 roku. Sporządził go indiański lekarz Martin de la Cruz w lokalnym języku, a na łacinę przetłumaczył Juan Badiano, stąd też jego popularna nazwa „Codex Badianus”. Tekst składa się z 63 stron, bogato ilustrowanych „przepięknymi akwarelami”, jak podkreśla Accattoli.

Był on przeznaczony dla króla Filipa II, lecz jego nadworny farmaceuta Diego de Cortavila y Sanabria, podarował go legatowi papieskiemu w Madrycie, Francesco Barberiniemu, który włączył zielnik do swoich rodzinnych zbiorów w Rzymie. Wraz z całym księgozbiorem trafił on w 1902 do watykańskiej biblioteki.

6 maja 1990 roku Jan Paweł II – podczas jego drugiej podróży do Meksyku – przekazał go ówczesnemu prezydentowi tego kraju, Carlosowi Salinasowi. Zrobił to za namową biskupów meksykańskich, którzy chcieli, aby w ten sposób papież oddał hołd meksykańskiej kulturze, która – według części miejscowej ludności – wiele ucierpiała z powodu podbojów i ewangelizacji.

Odwieść Jana Pawła II od tego zamiaru usiłowali natomiast ówcześni prefekt Biblioteki Watykańskiej i kardynał-bibliotekarz Antonio Maria Javierre, obawiający się, że stworzy się w ten sposób niebezpieczny precedens.

„Papież był nieugięty i chciał spełnić życzenie biskupów meksykańskich” – dodaje Luigi Accattioli, który nie wyklucza, że „ten nadzwyczajny dar mógł przyczynić się do nawiązania stosunków dyplomatycznych między Stolicą Apostolską a Meksykiem”.

Ostatecznie – po 133 latach przerwy, zapoczątkowanej w połowie XIX wieku decyzją prezydenta Benito Juareza – przywrócono je w 1992 roku.

„Libellus” wystawiony jest obecnie w Narodowym Muzeum Antropologii i Historii Meksyku.