Ogłoszenie konstytucji apostolskiej Pawła VI Episcoporum Poloniae Coetus w dniu 28 czerwca 1972 r. wieńczyło dwudziestosiedmioletni okres zmagań o kanoniczny status administracji kościelnej na zachodnich i północnych ziemiach państwa polskiego, ustanowionej na mocy nadzwyczajnych pełnomocnictw przez prymasa Polski kard. Augusta Hlonda 15 sierpnia 1945 r.

Droga do wydania tego dokumentu była bardzo trudna i uzależniona od wielu czynników: zarówno wewnątrzkościelnych, jak i politycznych uwarunkowań międzynarodowych oraz krajowych. Była mocno powiązana ze żmudnym procesem pojednania pomiędzy narodami polskim i niemieckim. Głównym autorem tego sukcesu był Episkopat Polski i przewodzący jemu prymas Polski kard. Stefan Wyszyński.

W działania, które doprowadziły do wydania konstytucji apostolskiej, byli zaangażowani polscy hierarchowie pracujący na Ziemiach Zachodnich i Północnych, z abp. Bolesławem Kominkiem, rządcą Kościoła wrocławskiego, a zarazem przewodniczącego Komisji Episkopatu do spraw Ziem Zachodnich, na czele. Istotną rolę, szczególnie w ostatnim momencie, spełnił również sekretarz episkopatu abp Bronisław Dąbrowski.

Z tej okazji Fundacja Obserwatorium Społeczne, wraz z Ośrodkiem „Pamięć i Przyszłość” – CH Zajezdnia oraz Oddziałem Wrocławskim Instytutu Pamięci Narodowej, zaprasza na konferencję 50-lecie stabilizacji polskich struktur Kościoła katolickiego na Ziemiach Zachodnich i Północnych. Konferencja odbędzie się 23 czerwca.

Wydarzeniu towarzyszyć będzie debata na temat polityki wschodniej Watykanu, współorganizowana z Katolickim Stowarzyszeniem Civitas Christiana. Partnerem w organizacji wydarzenia jest Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu.

ZOBACZ PROGRAM KONFERENCJI (na drugiej stronie)

50-lecie stabilizacji polskich struktur Kościoła katolickiego na Ziemiach Zachodnich i Północnych

Wrocław, 23 czerwca 2022 r. (aula PWT)

• 23 czerwca 2022 r. – konferencja naukowa

- 9.30 – otwarcie konferencji: abp dr Józef Kupny, Metropolita Wrocławski, dr Paweł Mikołaj Rozdżestwieński, Dyrektor Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej we Wrocławiu, dr Marek Mutor, Dyrektor Ośrodka Pamięć i Przyszłość we Wrocławiu

- 10.00 - Bp prof. Jan Kopiec – Episcoporum Poloniae coetus - zamknięcie ważnego rozdziału dziejów, czy otwarcie na nowe czasy?

- 10.30 - Prof. Jerzy Pietrzak – Bulla Episcoporum Poloniae coetus spełnieniem polskich dziejowych marzeń

- 11.00 - Prof. Michał Białkowski (UMK w Toruniu) – Wkład Prymasa Polski Stefana Wyszyńskiego w normalizację struktur kościelnych na Ziemiach Zachodnich i Północnych (1949-1972)

- 11.30 - Dr hab. Wojciech Kucharski (OPiP) – Stanowisko Stolicy Apostolskiej wobec stabilizacji polskich struktur kościelnych po II wojnie światowej

- 12.00 - Przerwa

- 12.20 - Prof. Kazimiera Jaworska (PWT) – Działalność abp Bolesława Kominka na rzecz kanonicznego usankcjonowania polskiej administracji kościelnej na Ziemiach Zachodnich i Północnych

- 12.40 - Ks. prof. Andrzej Kopiczko (Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie) – Kościół warmiński a kwestia normalizacji powojennych struktur kościelnych na Ziemiach Zachodnich i Północnych

- 13.00 - Ks. prof. Grzegorz Wejman (Uniwersytet Szczeciński) – Starania rządców Kościoła gorzowskiego o uregulowanie stanu prawnego diecezji na Ziemiach Zachodnich i Północnych

- 13.20 - Ks. prof. Andrzej Hanich (Instytut Śląski w Opolu) – Droga Kościoła na Śląsku Opolskim do uzyskania statusu diecezji opolskiej w 1972 r.

- 13.40 - Dr Marek Mutor (OPiP) – Znaczenie listu biskupów polskich do biskupów niemieckich z 1965 r. dla stabilizacji polskiej administracji Kościelnej

- 14.00 - Przerwa

- 14.30 - Ks. prof. Grzegorz Sokołowski (PWT) – Ks. Alfons Przybyła i jego koncepcja terytorialnej reorganizacji rzymskokatolickich diecezji w Polsce

- 14.45 - Ks. mgr lic. Stanisław Wróblewski (Obserwatorium Społeczne) – Zarys historyczny granic i struktury (archi)diecezji wrocławskiej

- 15.00 - Ks. dr Patryk Gołubców (Wyższa Szkoła Prawa we Wrocławiu) – Podział administracyjny Polski a struktura organizacyjno-terytorialna Kościoła w latach 1945-1972. Aspekt historyczno-prawny.

- 15.15 - Ks. dr Adam Szpotański (IPN Wrocław) – Na drodze do stabilizacji. Stosunki Polska - Watykan w świetle wybranych dokumentów SB (1958 - 1963)

- 15.30 - Ks. mgr lic. Paweł Andrejczuk (UPJPII w Krakowie) – 131. Konferencja Plenarna Episkopatu Polski w Krakowie

- 15.45 - Mgr lic. Paweł Dzikowski (Obserwatorium Społeczne) – Recepcja postanowień konstytucji apostolskiej Episcoporum Poloniae coetus w prasie polskiej

- 16.00 - Ks. mgr lic. Adam Prokop (Archiwum Diecezjalne w Budziszynie - Niemcy) – Problematyka Vratislaviensis - Berolinensis et aliarum dla administracji kościelnej na terenach Niemieckiej Republiki Demokratycznej

- 17.00 – debata społeczna: „Polityka wschodnia Watykanu”

dr Andrzej Grajewski (Gość Niedzielny), prof. Maciej Mróz (Uniwersytet Wrocławski), prof. Sławomir Sowiński (UKSW), prof. Jarosław Syrnyk (Uniwersytet Wrocławski), prowadzenie: Piotr Sutowicz (Katolickie Stowarzyszenie „Civitas Christiana”)