Komorowski o ekspertyzach

W związku z powodzią na południu kraju pojawiły się głosy wzywające rząd do wprowadzenia stanu klęski żywiołowej na zalanych terenach. Premier Donald Tusk mówił we wtorek, że na razie nie widzi potrzeby wprowadzania stanu nadzwyczajnego, ale sytuacja jest ciągle analizowana, również pod względem prawnym.

Ogłoszenie obecnie stanu nadzwyczajnego, jakim jest stan klęski żywiołowej, miałoby wpływ na kwestię wyborów prezydenckich.

Zgodnie z konstytucją bowiem po wprowadzeniu stanu nadzwyczajnego, w okresie jego trwania oraz 90 dni po jego zakończeniu, nie można przeprowadzać wyborów, w tym prezydenckich; gdyby więc ogłoszony zostałby stan nadzwyczajny, wybory prezydenckie nie mogłyby się w zarządzonym terminie 20 czerwca.

Jednocześnie jednak konstytucja stanowi, że przyspieszone wybory prezydenckie muszą się odbyć w ciągu 60 dni po opróżnieniu urzędu prezydenckiego - zatem w obecnej sytuacji - po śmierci prezydenta Lecha Kaczyńskiego w katastrofie samolotowej 10 kwietnia pod Smoleńskiem - wybory muszą odbyć się najpóźniej w czerwcu.

"Zawsze musi obowiązywać zasada, że po pierwsze interes obywateli, a dopiero potem interes polityków. Interes obywateli to także ustabilizowanie sytuacji politycznej w kraju" - podkreślił Komorowski na środowej konferencji prasowej w Sejmie.

Jak dodał, wystąpi o ekspertyzy konstytucjonalistów, ponieważ - w jego opinii - "jest sprzeczność przy zastosowaniu jednocześnie dwóch przepisów specjalnych w konstytucji, które były dyktowane chęcią obrony demokracji i praw opozycji".

Według niego, tak bowiem "trzeba zrozumieć przepis ograniczający do 60 dni możliwość wypełniania obowiązków prezydenta przez marszałka Sejmu". "Taka sama intencja była w wypadku wprowadzenia stanu nadzwyczajnego czy stanu klęski żywiołowej, z czym wiążą się ograniczenia praw obywatelskich i nieprzeprowadzanie wyborów" - mówił Komorowski.

"Jest tu sprzeczność i oczekuję, że ekspertyzy konstytucjonalistów wskażą, który z tych przepisów nadzwyczajnych ma większą wagę i co to oznacza w przypadku zdarzenia się tych dwóch szczególnych przypadków jednocześnie" - dodał marszałek.

Zgodnie z art. 128 Konstytucji, w przypadku śmierci prezydenta marszałek Sejmu wyznacza datę wyborów na dzień wolny od pracy przypadający w ciągu 60 dni od dnia zarządzenia wyborów.

Z kolei, według art. 228 ustawy zasadniczej, w sytuacjach szczególnych zagrożeń, jeżeli zwykłe środki konstytucyjne są niewystarczające, może zostać wprowadzony odpowiedni stan nadzwyczajny: stan wojenny, stan wyjątkowy lub stan klęski żywiołowej. W czasie stanu nadzwyczajnego nie mogą być zmienione: Konstytucja, ordynacje wyborcze do Sejmu, Senatu i organów samorządu terytorialnego, ustawa o wyborze prezydenta oraz ustawy o stanach nadzwyczajnych.

Ponadto w czasie stanu nadzwyczajnego oraz w ciągu 90 dni po jego zakończeniu nie może być skrócona kadencja Sejmu, przeprowadzane referendum ogólnokrajowe, nie mogą być przeprowadzane wybory do Sejmu, Senatu, organów samorządu terytorialnego oraz wybory prezydenta, a kadencje tych organów ulegają odpowiedniemu przedłużeniu.