Abp Życiński: König prorokiem zjednoczonej Europy

W kazaniu wygłoszonym w niedzielę w największym sanktuarium maryjnym Austrii hierarcha powiedział, że kard. König, jako jedna z wybitnych postaci Soboru Watykańskiego II „był wielkim prorokiem” i jednym z wiodących architektów nowej Europy o chrześcijańskich korzeniach.

Metropolita lubelski przypomniał, że kard. König – przy wspólnym wsparciu kardynałów Stefana Wyszyńskiego i Karola Wojtyły, późniejszego papieża Jana Pawła II, miał „odważną wizję” działania na rzecz nowej Europy po katastrofie II wojny światowej.

Owocem tej wizji był m.in. Instytut „Janineum”, który ze wsparciem kardynałów Königa i Wyszyńskiego założyła w 1957 r. obecnie 85-letnia Lonny Glaser. Stypendyści tego Instytutu odgrywają dziś ważną rolę w życiu kulturalnym, a także w demokratycznych instytucjach, które powstały po upadku żelaznej kurtyny w Polsce i innych krajach Europy Wschodniej.

Znaczenie działalności „Janineum” podkreślił również przełożony sanktuarium w Mariazell, o. Karl Schauer. Jego zdaniem, w czasach „żelaznej kurtyny” kard. König podjął inicjatywę mającą na celu umożliwienie wymiany naukowcom i artystom z krajów rządzonych wówczas przez komunistów.

Kard. Franz König (1905-2004) przez wiele lat uchodził za jedną z najbardziej wpływowych postaci Kościoła powszechnego. Jego nazwisko znane jest na świecie w nawiązaniu do takich pojęć, jak „dialog” i „tolerancja”, a soborowa Deklaracja o stosunku Kościoła katolickiego do religii niechrześcijańskich „Nostra Aetate” z 1965 r. była przez niego w znacznej mierze inspirowana.

Jako metropolita Wiednia uważał, że położenie jego archidiecezji w samym sercu Europy nakłada na nią obowiązek przezwyciężania izolacji Kościoła w krajach rządzonych przez komunistów. Przyczynił się do nawiązania przez Kościół austriacki kontaktów z sąsiednimi krajami bloku wschodniego. Jako pierwszy „zachodni” kardynał podróżował do krajów za "żelazną kurtyną", m.in. wielokrotnie odwiedzał Polskę.

Innym ważnym elementem działalności arcybiskupa Wiednia były jego kontakty ekumeniczne ze wschodnimi Kościołami chrześcijańskimi. Szczególną rolę odgrywa tu do dziś założona przez niego w 1964 r. fundacja „Pro Oriente”, która skierowała swoją działalność zwłaszcza na kontakty ze starożytnymi Kościołami Wschodu (niechalcedońskimi).

Wyrazem uznania dla roli, jaką kard. König pełnił w Kościele powszechnym, było mianowanie go przez Pawła VI pierwszym przewodniczącym utworzonego w 1965 r. Sekretariatu dla Niewierzących. Funkcję tę pełnił do 1981 r., pozostając jednocześnie arcybiskupem wiedeńskim.