Różnice w sprawie w komórek

Stanowisko z punktu widzenia etyki katolickiej przedstawili m.in. abp Józef Życiński, ks. prof. Andrzej Szostek i s. prof. Barbara Chyrowicz. - Nie mam złudzeń, że uda nam się doprowadzić do kompromisu. Debata ma służyć temu by lepiej zrozumieć stanowisko Kościoła i zasygnalizować dylematy, przed którymi stoi świat nauki - mówił otwierając dyskusję minister nauki i informatyzacji prof. Michał Kleiber, który przygotowuje się do przedstawienia stanowiska Polski na forum Unii Europejskiej. Jak dotąd, UE nie podjęła jeszcze wiążącego stanowiska w sprawie badań nad zarodkowymi komórkami macierzystymi a wśród krajów członkowskich są zarówno takie, które bez żadnych zastrzeżeń popierają prowadzenie tych badań (np. Irlandia) jak i takie, które zezwalają na ich prowadzenie ale przy respektowaniu określonych ograniczeń (Niemcy, Anglia, Portugalia). Żaden kraj nie zajął stanowiska całkowicie negatywnego. W ocenie min. Kleibera do najpoważniejszych głosów w dotychczasowej debacie, które zwracają uwagę na etyczne aspekty wykorzystania embrionów do badań naukowych należą: stanowisko Rady Stałej i Rady Naukowej Konferencji Episkopatu Polski, stanowisko wyższych uczelni katolickich i wydziałów kościelnych w Polsce w sprawie prowadzenia i finansowania badań nad embrionalnymi komórkami macierzystymi oraz stanowisko prezesa Naczelnej Rady Lekarskiej dr Konstantego Radziwiłła. Podczas spotkania, które w zamyśle organizatorów miało być okazją do znalezienia kompromisu ze stroną reprezentującą etykę katolicką, abp Życiński zwrócił uwagę na to, że wśród dokumentów UE znaleźć można i takie, gdzie priorytetem nad postępem w nauce jest osoba ludzka i jej godność. Sugerował aby zamiast kompromisu skoncentrować się raczej na poszukiwaniu alternatywy. Mogłoby się nią okazać - nie budzące dylematów etycznych - pozyskiwanie do badań naukowych i w dalszej konsekwencji do terapii, komórek macierzystych pobranych z krwi pępowinowej lub od osobników dorosłych. Z kolei s. prof. Barbara Chyrowicz z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego zwróciła uwagę na fakt, że rozwój nauk biomedycznych nie wpłynie na zmianę norm etyki katolickiej. "Nie zabijaj" pozostanie zawsze aktualne - bez względu na stadium rozwoju organizmu ludzkiego. Etyk ks. Andrzej Szostek radził by w sytuacjach wątpliwości "czy mamy do czynienia z człowiekiem?" stosować starą zasadę prawniczą "W sprawach wątpliwych rozstrzygać na korzyść tego, kogo dotyczy". - Gdyby nie było tych wątpliwości nie mielibyśmy różnicy stanowisk chociażby pomiędzy różnymi krajami w samej Unii Europejskiej - stwierdził. Rektor KUL zapewnił, że docenia postęp naukowy, ale dla rozwoju nauki nie wolno niszczyć człowieka. - Jeśli konstytucja RP mówi o niezbywalnych prawach człowieka to należałoby się w ten głos wsłuchać - radził ks. prof. Szostek Ostateczne stanowisko rządu w sprawie wykorzystania zarodkowych komórek macierzystych do badań naukowych zostanie wypracowane do 30 kwietnia br. a następnie przedstawione na forum Unii Europejskiej. W tej chwili dyskutowany projekt rządowy został przygotowany w Ministerstwie Nauki i Informatyzacji na podstawie ekspertyzy z Komitetu Badań Naukowych i propozycji Rady Unii Europejskiej ds. Konkurencyjności. Dokument Rady Ministrów wyjaśnia, że ludzkie zarodkowe komórki macierzyste to komórki uzyskane z wczesnych zarodków, mające zdolność wytworzenia wszystkich rodzajów komórek i dzięki temu dające szansę na opracowanie metod leczenia chorób wymagających regeneracji bądź wymiany uszkodzonych tkanek. Po ostatecznym przyjęciu stanowiska rządu, będzie ono przedstawiane właściwym organom UE odpowiedzialnym za finansowanie projektów badawczych. Decyzje Komisji Europejskiej dotyczące tego finansowania nie będą jednak wiążące dla polskich uczonych, którzy chcieliby podjąć lub odmówić podjęcia badań - finansowanych z budżetu UE lub innych źródeł - nad zarodkowymi komórkami macierzystymi. Według ministra nauki, obecnie w Polsce takich badań się nie prowadzi. Sformułowanie nowego projektu lub podtrzymanie konsultowanego właśnie "Stanowiska" nastąpi najpóźniej do 30 kwietnia br. Tekst "Stanowiska" oraz I części debaty można znaleźć pod adresem: http://www.mnii.gov.pl.