Aleksy II zajął stanowisko w sprawie wyłączenia z projektu eurokonstytucji wzmianki o roli chrześcijaństwa w historii Europy.
W jego przekonaniu, decyzja ta jest bezpodstawna. Patriarcha Moskwy i Wszechrusi mówił o tym na posiedzeniu rady kościelno-naukowego ośrodka „Encyklopedia Prawosławna”. Odbyło się ono w moskiewskim soborze katedralnym Chrystusa Zbawiciela. „Jestem pewien, że decyzja o wyłączeniu z konstytucji zjednoczonej Europy wspomnienia o jej chrześcijańskiej korzeniach nie ma żadnych podstaw” - powiedział moskiewski patriarcha. „Decyzja przyjęta kilka lat temu przez Parlament Europejski zaprzecza prawdzie historycznej” - dodał Aleksy II. Zwierzchnik rosyjskiego prawosławia podkreślił, że ważnym momentem będzie 1700-lecie edyktu mediolańskiego wydanego przez cesarza Konstantyna Wielkiego, który uznał legalność chrześcijaństwa na terenie Imperium Rzymskiego. Rocznica ta, przypadająca w 2013 r., „stanie się świętem w równej mierze ważnym dla wszystkich ludzi: prawosławnych, katolików i protestantów”.
Za obronę powstańców styczniowych w 1863 r. car skazał duchownego na wygnanie w głąb Rosji.
Zaczął się dramat setek tysięcy Polaków zesłanych przez okupantów na "nieludzką ziemię".