"Dignitas personae": Pałka do walenia po głowie?

I cytuje wczorajszą wypowiedź Jarosława Gowina: - Watykański dokument będzie teraz służył jako pałka, którą rozmaite radykalne środowiska kościelne będą mnie walić po głowie. Ale nasz projekt radykalnie polepsza prawo do życia w Polsce i myślę, że tak zostanie oceniony przez Episkopat. Gazeta Wyborcza zajmuje się też mniej nagłaśnianymi aspektami zawartymi w instrukcji "Dignitas personae". Są to m.in.: - pytanie, co zrobić z już zamrożonymi zarodkami, których - jak pisze Gazeta Wyborcza - "w samych Stanach Zjednoczonych kliniki płodności przetrzymują ponad 400 tys." Kościół potępia ich mrożenie, zabijanie i przekazywanie na cele naukowe. - czytamy w artykule - Instrukcja "Dignitas personae" jest krytyczna wobec tej opcji. "Tysiące porzuconych embrionów stwarzają sytuację niesprawiedliwości nie do naprawienia" - piszą jej autorzy. Zdaniem części watykanistów to mało kategoryczne sformułowanie daje nadzieję, że dyskusja o "adopcjach" embrionów zostanie wznowiona w przyszłości - dodaje "Wyborcza". - wykorzystanie "materiału biologicznego" niegodziwego pochodzenia. Chodzi w tym przypadku o wykorzystanie w badaniach czy produkcji szczepionek linii komórkowych pochodzących z płodów zabitych w wyniku aborcji. "Zdaniem niektórych organizacji katolickich m.in. szczepionki na ospę wietrzną były testowane w latach 60. i 70. na komórkach z płodów pochodzących z aborcji, co - zdaniem niektórych - powinno skłonić katolików do ich odrzucenia i wyprodukowania nowych szczepionek moralnymi sposobami. - Instrukcja może znów ożywić te dyskusje" - twierdzi cytowany przez Gazetę Wyborczą amerykański watykanista John Allen. - badania na komórkach macierzystych "Dignitas personae" potwierdza zgodę Kościoła na badania nad komórkami macierzystymi pobieranymi od osób dorosłych, od naturalnie zmarłych płodów lub z krwi pępowinowej. - pisze Gazeta - I wciąż sprzeciwia się ich pobieraniu od embrionów nawet przy użyciu technik nieprowadzących do ich uśmiercenia. Dodaje też, że "Kościół zmienił nastawienie do nowatorskiej metody ANT, która pozwala przekierować rozwój dorosłych komórek macierzystych tak, by osiągnąć z nich komórki embrionalne. Choć obecny szef Kongregacji Doktryny Wiary kard. Joseph Levada w 2005 r. mówił o ANT jako o szansie na ominięcie problemów etycznych związanych z eksperymentami na embrionach, to "Dignitas personae" odradza tę metodę, bo "nie można wykluczyć ryzyka", że taki rozwój komórek macierzystych doprowadzi do "powstania istoty ludzkiej"." - terapii genowych "Kongregacja Doktryny Wiary potwierdza swą zgodę na terapie genowe, ale zdecydowanie zakazuje leczenia czy też ulepszania komórek płciowych, aby zapewnić zdrowie lub lepszą kondycję przyszłemu potomstwu. Mogłoby ono doprowadzić do "projektowania dzieci"." - relacjonuje "Gazeta". Od Redakcji: Pytanie: "co zrobić z zamrożonymi embrionami", zadane również w instrukcji, wymaga szerszego omówienia (pkt 19 instrukcji, na dole strony). Na szybko wypada tylko skomentować kwestię szczepionek, bo tekst "Gazety" jest mocno niejasny. Obecnie w użyciu są dwie linie ludzkich komórek diploidalnych, przygotowanych z tkanek usuniętych płodów (w 1964 i 1970 r.), które są wykorzystywane do przygotowywania szczepionek zawierających żywe atenuowane (o obniżonej zjadliwości – przyp.) wirusy: - pierwsza to WI-38 (Winstar Institute 38) – linia komórkowa składająca się z ludzkich komórek diploidalnych, fibroblastów płuc, pobranych z płodu żeńskiego, którego aborcji dokonano, ponieważ rodzina uznała, że ma za dużo dzieci (G. Sven, i wsp., 1969). - druga linia komórkowa to MRC-5 (Medical Research Council 5), zawiera fibroblasty płuc pochodzące z 14-tygodniowego płodu męskiego usuniętego z „powodów psychiatrycznych” przez 27-letnią kobietę z Wielkiej Brytanii. Powyższy fragment pochodzi z dokumentu Papieskiej Akademii Pro Vita* z 2005 roku, który szeroko omawiał problem szczepienia przeciw różyczce (nie ma, a przynajmniej nie było w 2005 roku, zamiennika dla szczepionek produkowanych przy użyciu wymienionych wyżej linii). Dokument Papieskiej Akademii Pro Vita* stwierdzał wówczas w podsumowaniu: - W przypadku szczepionek dla których nie ma alternatywy, należy potwierdzić potrzebę podjęcia starań, które umożliwią ich powstanie. Do czasu ich wytworzenia dopuszczalne jest stosowanie istniejących, w takim stopniu, w jakim jest to konieczne w celu uniknięcia poważnego ryzyka nie tylko dla własnych dzieci, ale również (a może szczególnie) dla zapewnienia zdrowia całej populacji, szczególnie ciężarnym kobietom; - Dopuszczenie stosowania tych szczepionek [...] powinno być rozumiane jedynie jako współpraca bierna i materialna, która [...] zachodzi w warunkach moralnego przymusu wobec uczciwych rodziców, zmuszonych do dokonywania wyboru przeciwnego swojemu sumieniu lub narażenia na ryzyko zagrożenia zdrowia swojego dziecka i populacji jako całości. Taka sytuacja wyboru jest krzywdząca i powinna zostać wyeliminowana tak szybko, jak to możliwe. Takie stanowisko punkt 35 Instrukcji zdaje się potwierdzać: "Naturalnie w ramach tych ogólnych założeń istnieje zróżnicowana odpowiedzialność, i ważne racje mogłyby po części usprawiedliwić moralnie wykorzystanie rzeczonego "materiału biologicznego". Tak więc na przykład zagrożenie życia dziecka może upoważnić rodziców do zastosowania szczepionki wyprodukowanej przy użyciu linii komórkowych niegodziwego pochodzenia, niemniej jednak pozostaje obowiązek wszystkich, by wyrazić swój sprzeciw i zażądać od osób odpowiedzialnych za systemy opieki zdrowotnej, by dostępne były inne rodzaje szczepionek. Z drugiej strony należy pamiętać, że w firmach wykorzystujących linie komórkowe niegodziwego pochodzenia nie jest taka sama odpowiedzialność tych, którzy decydują o kierunkach produkcji, i tych którzy nie mają żadnej władzy decyzyjnej." * Tłumaczenie własne z wersji angielskojęzycznej - Joanna Kociszewska