Będą zmiany w funkcjonowaniu Komisji Majątkowej?

Prawnicy wytykają Komisji Majątkowej niejasne zasady rozstrzygania Samorządy kwestionują głównie brak możliwości odwołania się od rozstrzygnięć komisji do sądu, a prezydent Krakowa już wielokrotnie zapowiadał, że jeśli miasto nie uzyska satysfakcjonującej je odpowiedzi, zaskarży przepis ustawy o stosunku państwa do Kościoła do Trybunału Konstytucyjnego, a jeżeli będzie trzeba – do Trybunału w Strasburgu. – Obecny stan budzi uzasadnione wątpliwości dotyczące zgodności z art. 77 ust. 2 konstytucji, który gwarantuje, że ustawa nie może nikomu zamykać drogi sądowej dochodzenia naruszonych wolności lub praw – mówi dr Paweł Leszczyński, specjalista prawa wyznaniowego. – Uchwała NSA w tej sprawie będzie miała charakter precedensowy, istotny również dla pozostałych czterech komisji regulacyjnych wzorowanych na Komisji Majątkowej. Samorządy nie mogą się dowiadywać o przyznaniu Kościołowi ich gruntów dopiero po fakcie. Pora wprowadzić jasne kryteria czasowe dotyczące terminu wydawania przez komisję orzeczeń – dodaje Leszczyński. Jedo zdanie, wątpliwości wzbudza też to, że Komisja Majątkowa działa na podstawie zarządzenia szefa Urzędu Rady Ministrów z 8 lutego 1990 r. w sprawie szczegółowego trybu postępowania regulacyjnego (M. P. z 1990 r. nr 5, poz. 39 ze zm.). Zarządzenie to wydano na podstawie ustawy z 1989 r. o stosunku państwa do Kościoła katolickiego. – W konstytucyjnym katalogu źródeł prawa nie ma zarządzeń – zwraca uwagę dr Leszczyński. – Czy tak ważną sprawę publiczną może regulować akt prawa wewnętrznego, jakim jest zarządzenie? Należałoby je zastąpić rozporządzeniem MSWiA wydanym w porozumieniu z Konferencją Episkopatu Polski. Wymagałoby to jednak niewielkiej, co prawda, ale jednak zmiany ustawy o stosunku państwa do Kościoła katolickiego i wprowadzenia jasnej delegacji dla ministra do wydania takiego rozporządzenia. Profesor Andrzej Oklejak, pełnomocnik prezydenta Krakowa ds. prawnych, podkreśla, że sporne sprawy można rozwiązywać z zastosowaniem obecnej procedury. Gdy nie uzgodniono rozstrzygnięcia, komisja może skierować sprawę do sądu i sprawa taka podlega wtedy pełnej kontroli instancyjnej. – W dwóch naszych sprawach komisja tak właśnie zrobiła, jednak w najbardziej kontrowersyjnych do tego, o dziwo, nie doszło i na niejawnym posiedzeniu rozstrzygnięto na naszą niekorzyść – mówi prof. Oklejak. A może sprawy te powinny rozpatrywać tylko sądy? - pytają dziennikarze Rzeczpospolitej. – Zostałyby już dawno załatwione. Ustawa zamknęła jednak drogę sądową, ponieważ ustawodawca założył, że komisja zrobi to szybciej – mówi ks. Mirosław Piesiur, współprzewodniczący komisji. Powodów przewlekłości ks. Piesiur upatruje w obstrukcji Agencji Nieruchomości Rolnych i samorządów, na których ciąży obowiązek dostarczania nieruchomości zamiennych. Prace komisji, które w założeniu miały trwać dwa – trzy lata, toczą się do dziś. A ponieważ przez ten czas wartość utraconych nieruchomości gwałtownie wzrosła, wymaga to większej liczby nieruchomości zamiennych. Podstawą przyznania mienia zamiennego jest bowiem wartość, a nie powierzchnia utraconych gruntów. Pięciohektarowa działka stracona w mieście może mieć więc wartość kilkudziesięciu hektarów gruntu rolnego.