Dialog ruszył

Jego pierwsze seminarium odbędzie się w Rzymie w listopadzie br. Obserwatorzy podkreślają, że planowany udział Benedykta XVI w tym dialogu nie ograniczy się do audiencji dla muzułmańskich duchownych. Dwudniowe spotkanie islamskich teologów z przedstawicielami Watykanu odbyło się w siedzibie papieskiej Rady ds. Dialogu Międzyreligijnego. Jej przewodniczący kard. Jean Louis Tauran stał na czele pięcioosobowej delegacji katolickiej. Wyznawców islamu reprezentowało pięciu sygnatariuszy ubiegłorocznego listu 138 intelektualistów z 43 krajów do Papieża i chrześcijan różnych wyznań. Spotkanie przez Watykan zostało nazwane roboczym i do mediów nie przedostały się nawet podejmowane przez obie strony tematy. Pojawiły się komentarze, że początki dialogu są trudne. Z drugiej strony uczciwie przypominano, że rozmowy odbywają się wcześniej niż początkowo zapowiadano. Wydaje się, że podstawowa trudność w dialogu chrześcijańsko-islamskim polega na ustaleniu przedmiotu rozmów. Strona muzułmańska chętnie mówi o tym, co obie religie łączy, jak ognia unika jednak rozmów na temat tego, co je dzieli, a każdą krytyczną wzmiankę wydaje się odbierać jako osobistą obrazę. Prowadzone za zamkniętymi drzwiami rozmowy zaowocowały utworzeniem Forum Katolicko-Muzułmańskiego. Kierujący islamską delegacją Aref Ali Nahed dyrektor Centrum Islamskich Studiów Strategicznych w Ammanie, nazwał Forum „fundamentem, na którym można budować”. Nie będzie to, bowiem jednorazowe spotkanie, ale cykl odbywających się, co dwa lata seminariów, na zmianę w Watykanie, i którymś z krajów islamskich. W listopadowym spotkaniu weźmie udział po 24 przedstawicieli każdej ze stron. Odbędzie się ono w Rzymie pod tytułem: „Miłość Boga – miłość bliźniego”. Tematem pierwszego dnia będą podstawy teologiczne i duchowe, a drugiego – godność człowieka i wzajemne poszanowanie. Seminarium zakończy się trzeciego dnia sesją publiczną. Według Arefa Aliego Naheda watykańsko-islamska inicjatywa ma przyczynić się do „uzdrowienia ran wywołanych wojnami, terroryzmem i różnego rodzaju klęskami żywiołowymi”. Co więcej stwierdził, że forum stanowi „strukturę komunikacji między obiema religiami, w obrębie której można podejmować także kryzysowe tematy, takie jak te dotyczące publikacji karykatur Mahometa, czy papieskiego wystąpienia w Ratyzbonie”. Te słowa wydają się szczególnie ważne gdyż relacje Stolicy Apostolskiej ze światem islamu uległy zaostrzeniu właśnie po słynnym wykładzie ratyzbońskim Benedykta XVI we wrześniu 2006 r. Mówiąc o dialogu międzyreligijnym zacytował on słowa bizantyjskiego cesarza z XIV w. „Pokaż mi, co nowego przyniósł Mahomet, a wtedy ujrzysz tylko to, co złe i nieludzkie. Jak choćby to, że nakazał, aby wiarę, którą głosił, szerzyć mieczem”. Wyjęte z kontekstu słowa zaprezentowano wyznawcom islamu. Doprowadziło to do tego, że zagrozili Papieżowi śmiercią i zapowiedzieli, że „zniszczą krzyż w sercu chrześcijańskiego imperium, a żołnierze Mahometa zdobędą Rzym i zburzą Watykan”. Na falę nienawiści i przemocy Watykan odpowiedział dyplomatyczną ofensywą. Przyłączyło się do niej w październiku 2006 r. 38 wyznawców islamu proponując Papieżowi rozpoczęcie procesu „prowadzącego do wzajemnego dialogu i zrozumienia”. Tym śladem w rok później poszli uczestnicy jordańskiego kongresu „Miłość w Koranie”, którzy wystosowali „List otwarty do chrześcijan”, było to pierwsze tego typu przesłanie muzułmanów w historii. Jego adresatami byli Benedykt XVI oraz przywódcy Kościołów wschodnich, prawosławnych i protestanci. Pod listem podpisało się wówczas 138 intelektualistów. Obecnie jest ich już 240 i ta liczba wciąż rośnie. Rozmowy watykańsko-muzułmańskie są na pewno trudne. Takie kwestie jak wolność religii i sumienia, oddzielenie władzy religijnej od politycznej i prawa kobiet są solą w oku dla wyznawców islamu. Dialog jednak został nawiązany. Trzeba mieć nadzieję, że dwustronne rozmowy przyniosą ocieplenie wzajemnych relacji.