Czas na zmiany w konstytucji?

Zakładają one trzy odmienne koncepcje rządów: system parlamentarno-gabinetowy z dwuizbowym parlamentem i ograniczoną rolą prezydenta, system parlamentarno-gabinetowy z jednoizbowym parlamentem oraz system prezydencki.

"Istnieją możliwe wersje ustrojowe. Można zracjonalizować obecny, można stworzyć nowy i można wreszcie zaproponować system prezydencki" - powiedział RPO. Zdaniem RPO "czas na reformę konstytucji". "Czas na reformę ustroju państwa, którego konstytucja jest wyrazem; minęło 20 lat od zmian, 12 od tamtej konstytucji, która była wielokrotnie krytykowana" - powiedział Rzecznik.

Jak zaznaczył, przedstawienie trzech projektów nie oznacza, że na ich podstawie nie powinien zostać opracowany jeden - autorski. Pytany, który projekt jest mu najbliższy odpowiedział, że projekt prezydencki.

Na czwartek przedstawienie swojego projektu zapowiadali byli prezesi Trybunału Konstytucyjnego. Jak powiedział były prezes TK Jerzy Stępień, "nie wiadomo, czy projekt ten zostanie przedstawiony w czwartek". "Będziemy nad nim rozmawiać" - zaznaczył i dodał, że do prezentacji tego projektu dojdzie "najpóźniej za kilka dni".

Nad projektami w biurze RPO pracował przez 2,5 roku zespół ekspertów. W ocenie Rzecznika projekty te wprowadzają zmiany stanowienia prawa (zamiast dotychczasowych trzech czytań projektów w Sejmie ma być ich dwa), wprowadzają Radę Stanu, która ma przejąć funkcje obecnego Trybunału Konstytucyjnego, a ponadto ma badać konstytucyjność projektów ustaw.

Wszystkie projekty przewidują ograniczenie liczby posłów do 300, ograniczenie instytucji uprawnionych do inicjatywy ustawodawczej do 100 tys. obywateli i Rady Ministrów (w projekcie, zakładającym istnienie Senatu inicjatywę miałby także Senat).

Według Kochanowskiego projekt nowelizacji konstytucji powinien być robiony pod kątem szeregu nowych instytucji. "Winien on określać rolę Senatu, Trybunału Stanu, w jaki sposób powinno być uchwalane ustawodawstwo, zadania Krajowej Rady Sądowniczej, immunitetów, a także systemu wyborczego, osób skazanych i ich biernego prawa wyborczego, jak również centrów władzy: Kancelarii Prezydenckiej, Kancelarii Premiera i Biura Bezpieczeństwa Narodowego" - uważa RPO. Dodał, że to wszystko po 20 latach wymaga przedyskutowania i pracy na projektem nowelizacji konstytucji.