Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej 2009 przyznane

Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej przyznane zostały w tym roku już po raz osiemnasty. Otrzymać je mogą wybitni uczeni za osiągnięcia i odkrycia z ostatnich czterech lat stanowiące istotny wkład w życie duchowe i postęp cywilizacyjny naszego kraju oraz zapewniające Polsce miejsce w nauce światowej. Nagrody przyznawane są w czterech obszarach: nauk humanistycznych i społecznych, nauk przyrodniczych i medycznych, nauk ścisłych oraz nauk technicznych. Wysokość nagrody wynosi w tym roku 200 tys. zł.

W obszarze nauk humanistycznych i społecznych nagrodę otrzymał prof. dr hab. Jerzy Strzelczyk z Instytutu Historii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza za rozprawę "Pióro w wątłych dłoniach", pokazującą "w nowatorski sposób wkład twórczości intelektualnej kobiet w rozwój cywilizacji europejskiej od starożytności do przełomu X/XI w.".

Prof. Strzelczyk kieruje Zakładem Historii Średniowiecznej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. Specjalizuje się w politycznych, etnicznych i cywilizacyjnych dziejach Europy późnej starożytności i wcześniejszego średniowiecza. Jest autorem 24 książek naukowych lub popularno-naukowych oraz ponad 1000 prac naukowych.

W obszarze nauk przyrodniczych i medycznych wyróżniono prof. dr hab. Andrzeja Kolińskiego z Wydziału Chemii Uniwersytetu Warszawskiego za opracowanie i zastosowanie w praktyce "unikatowych metod przewidywania struktury przestrzennej białek".

Prof. Koliński kieruje Pracownią Teorii Biopolimerów na Uniwersytecie Warszawskim. Zajmuje się biochemią i biofizyką teoretyczną, biologią obliczeniową i bioinformatyką. Jest autorem i współautorem ponad 190 prac naukowych oraz recenzentem wiodących czasopism naukowych z dziedziny biologii molekularnej, bioinformatyki, biofizyki i chemii fizycznej.

W obszarze nauk ścisłych laureatem został prof. dr hab. Józef Barnaś z Instytutu Fizyki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza i Instytutu Fizyki Molekularnej PAN w Poznaniu za tworzenie teoretycznych podstaw spintroniki, a w szczególności za wyjaśnienie zjawiska gigantycznego magnetooporu.

Prof. Barnaś współpracuje z Wydziałem Fizyki UAM oraz z Instytutem Fizyki Molekularnej PAN w Poznaniu. Zajmuje się sztucznie wytwarzanymi magnetycznymi układami warstwowymi. Stworzył na UAM Zakład Fizyki Mezoskopowej, w którym rozwija tematykę efektów spinowych w transporcie elektronowym. Autor ponad 250 artykułów opublikowanych w czasopismach o zasięgu międzynarodowym oraz w wydawnictwach książkowych.

W obszarze nauk technicznych nagrodzono prof. dr hab. Bogdana Marcińca z Wydziału Chemii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza za odkrycie nowych reakcji i nowych katalizatorów procesów prowadzących do wytwarzania materiałów krzemoorganicznych o znaczeniu przemysłowym.

Prof. Marciniec kieruje Zakładem Chemii Metaloorganicznej Wydziału Chemii UAM. Specjalizuje się w chemii krzemu i katalizie metaloorganicznej. Jego aktywność naukowa obejmuje badania podstawowe oraz technologiczne wraz z promocją i transferem ich wyników do praktyki przemysłowej. Jest autorem lub współautorem i edytorem 14 książek, ponad 330 publikacji i rozdziałów w książkach oraz ponad 120 patentów i zgłoszeń patentowych, 42 technologii, z których 14 zostało wdrożonych.

Kandydatów do Nagrody FNP zgłaszać mogą laureaci nagrody z lat ubiegłych oraz wybitni przedstawiciele nauki zaproszeni imiennie przez Radę Fundacji. Rolę Kapituły konkursu pełni Rada Fundacji, w skład której obecnie wchodzą profesorowie: przewodniczący Rady Andrzej Członkowski z Katedry i Zakładu Farmakologii Doświadczalnej i Klinicznej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, wiceprzewodniczący Rady Tomasz Jasiński z Instytutu Historii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Maciej W. Grabski, emerytowany prof. Politechniki Warszawskiej, Andrzej Jerzmanowski z Wydziału Biologii UW oraz Instytut Biochemii i Biofizyki PAN, Henryk Koroniak z Wydziału Chemii UAM, Irena E. Kotowska z Instytutu Statystki i Demografii SGH, Marek Świtoński z Katedry Genetyki i Podstaw Hodowli Zwierząt Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu.

Nagrody Fundacji Nauki Polskiej są przyznawane od 1992 r. Grono ich laureatów, łącznie z tegorocznymi, liczy już 65 osób. Znaleźli się wśród nich m.in.: prof. Tomasz Dietl, prof. Zofia Kielan-Jaworowska, prof. Karol Modzelewski, prof. Andrzej Paczkowski, prof. Jadwiga Staniszkis, prof. Jan Strelau, prof. Jerzy Szacki, prof. Andrzej Szczeklik i prof. Aleksander Wolszczan.

Uroczystość wręczenia nagród odbędzie się 2 grudnia na Zamku Królewskim w Warszawie.