Gdy głosimy Ewangelię, nie ma wśród nas różnic

Obchodami Tygodnia Modlitw o Jedność Chrześcijan potrwają tradycyjnie od 18 do 25 stycznia. Odbędą się one pod hasłem: „Wy jesteście świadkami tego”, zaczerpniętym z 24. rozdziału Ewangelii wg św. Łukasza. Głównym wątkiem obchodów, na które złożą się modlitwy, koncerty i sympozja, będzie temat „misja i jedność”. Autorzy programu obchodów, Papieska Rada ds. Popierania Jedności Chrześcijan oraz Komisja „Wiara i Ustrój” Światowej Rady Kościołów starają się przezwyciężyć dotychczasowe przekonanie, że misja, czyli głoszenie Słowa Bożego, jest nie do pogodzenia z dialogiem ekumenicznym. W Polsce nabożeństwa odbywać się będą z inicjatywy Kościołów zrzeszonych w Polskiej Radzie Ekumenicznej oraz Kościoła rzymskokatolickiego.

KAI: Od 18 do 25 stycznia wierni różnych Kościołów chrześcijańskich obchodzić będą Tydzień Modlitw o Jedność Chrześcijan, w tym roku nawiązujący do misji wśród pogan jako prawdziwego przejawu ekumenizmu. Jak ważne jest uczestnictwo w inicjatywach związanych z Tygodniem?

- Kościoły bardzo mocno zbliżają się do siebie i stają się jedno wtedy, gdy koncentrują się na głoszeniu Ewangelii. Różnimy się, gdy zaczynamy mówić o nauce Kościoła, wgłębiając się w to, w co wierzymy. Kiedy jednak wychodzimy w świat jako misjonarze i głosimy proste przesłanie Ewangelii, nie ma wśród nas różnic. Wszyscy chrześcijanie przyznają się do tego, że Jezus Chrystus jest Zbawicielem; że przychodzi, by umierać za grzechy wszystkich ludzi; że zmartwychwstał i powołuje do swojego Królestwa.

Tydzień Modlitwy o Jedność Chrześcijan to okazja do tego, byśmy modląc się wspólnie, w różnorodności uczyli się wzajemnego poszanowania. Nie chodzi o to, by uczyli się tego hierarchowie, bo wśród nich takowe poszanowanie jest. Chodzi o wskazanie dla wiernych uczestniczących w ekumenicznych nabożeństwach, by widzieli, że duchowni przekazują sobie znak pokoju, potrafią uścisnąć sobie ręce, uśmiechają się do siebie, rozmawiają i wspólnie się modlą.

Na południu Polski w naszym Kościele powstała grupa osób, które wyrażają silną potrzebę pomocy potrzebującym w Afryce. Zbierają środki finansowe, za które budują m.in. studnie w ogarniętych suszą krajach afrykańskich. I chociaż są to ewangelicy, swoje zadania realizują za pośrednictwem misji Kościoła katolickiego. W takich przypadkach nie ma różnic: trzeba pomóc konkretnym ludziom – zbudować studnię czy sfinansować wystawienie aktów urodzenia. Nikt nie pyta, dlaczego pomagamy poprzez organizację innego Kościoła.

KAI: W jaki sposób, zdaniem Księdza Biskupa, Kościoły chrześcijańskie mogą poszerzyć pole dialogu ekumenicznego, zarówno na poziomie kontaktów oficjalnych, jak i np. poprzez inicjatywy lokalne?

- Na szczeblu zwierzchnictw Kościołów, we współpracy Polskiej Rady Ekumenicznej i Konferencji Episkopatu Polski należy zajmować się wypracowaniem wspólnych stanowisk i rozwiązywaniem konkretnych problemów, które pojawiają się na poziomie diecezjalnym czy nawet parafialnym.

Na poziomie konkretnych inicjatyw powinniśmy znajdować nowe obszary wspólnej działalności Kościołów. Caritas Polska, Eleos i Diakonia Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego, a od 2009 roku także Diakonia Kościoła Ewangelicko-Reformowanego, znalazły przestrzeń, w której mogą razem „wychodzić na zewnątrz”, by pomagać potrzebującym. Wspólna pomoc charytatywna sprawia, że zbliżamy się do siebie i że nie patrzymy na przynależność wyznaniową, ale widzimy człowieka w potrzebie i szukamy sposobów, by tę pomoc prowadzić.

Bardzo ważna jest ekumenia prowadzona na poziomie parafii. W Gliwicach-Łabędach, gdzie byłem proboszczem, parafianie przyszli do mnie i do proboszcza parafii katolickiej z życzeniem, a wręcz z żądaniem organizowania nabożeństw ekumenicznych. Miały się one odbywać nie w Tygodniu Modlitw o Jedność Chrześcijan, ale w czerwcu, gdy jest cieplej. Nabożeństwa odbywają się na przemian w parafii ewangelickiej i katolickiej. Kazanie gościnnie zawsze głosi duchowny z sąsiedniej parafii. Potem jest agapa – wspólne spotkanie sąsiadów obydwu wyznań przy cieście, kawie i herbacie. Często w trakcie takich spotkań moje parafianki przedstawiały mi swoje sąsiadki i przyjaciółki katoliczki – ich rodziny znają się od pokoleń, choć należą do różnych wyznań. Przynależność do innego Kościoła nie buduje między nimi żadnych murów.

KAI: Jakie są obecnie, zdaniem Księdza Biskupa, najważniejsze wyzwania dla ekumenizmu w Polsce?

- Z perspektywy Kościoła luterańskiego i innych Kościołów ewangelickich za najważniejsze uważam objęcie opieką duszpasterską rodzin o różnej przynależności wyznaniowej. To model rodziny, w której mąż i żona są odmiennego wyznania, oboje borykają się z problemem wyboru Kościoła, w którym mieliby wychować dzieci. Opracowanie systemu, który pozwalałby otaczać wspólną opieką duszpasterską takie rodziny, pozwoli na stosowanie tych zasad w parafiach. Najważniejsze, by obydwaj duchowni chcieli na tym poziomie współpracować.

Ponadto ważne jest opracowanie dokumentu, który pozwalałby narzeczonym samodzielnie podejmować decyzję o tym, w którym Kościele będą zawierali ślub i w którym będą wychowywać dzieci. Bez nacisków z jednej lub drugiej strony. Sama decyzja jest już dla nich bardzo trudna. Jeśli do tego obydwa Kościoły, lub choćby jeden, spróbują wywierać wpływ, to tym młodym ludziom będzie jeszcze trudniej.

Dokument o małżeństwach mieszanych jest przygotowywany. Jego poszczególne zręby są dyskutowane. Mam nadzieję, że wszystkie Kościoły z równą otwartością podejdą do tego problemu i dokument ten zostanie podpisany.

KAI: Z jakimi problemami borykają się małżeństwa katolicko-luterańskie?

- Dwoje młodych ludzi poznaje się, w pewnym momencie strona katolicka - zazwyczaj tak właśnie jest – dowiaduje się, że druga osoba jest innego wyznania. Jest to moment pewnego szoku i zastanowienia. Jeśli oboje zdecydują się na bycie razem, podejmują decyzję o zawarciu związku małżeńskiego. Dobrze, że w ogóle tego chcą, a nie pozostają w konkubinacie. Wybór Kościoła, w którym ma on być zawarty, jest pytaniem o to, który Kościół jest ważniejszy. Jednak czy w ogóle można stawiać takie pytanie? Czy ważniejszy jest Kościół mniejszy, bo potrzebuje więcej wiernych, czy też ten większy, gdyż będziemy mieli mniej kłopotów z wychowywaniem dzieci? To są trudne pytania.