Biskup prawosławny przeniesiony do stanu świeckiego

Według abp. Gabriela, na początku br. Bazyli za jego pośrednictwem poprosił patriarchę Bartłomieja o przywrócenie mu statusu człowieka świeckiego, gdyż „doszedł do wniosku, że potrzebuje ogniska domowego i chce się ponownie ożenić”. W odpowiedzi Święty Synod Patriarchatu postanowił wyrazić zgodę na tę prośbę – dodał arcybiskup.

„To prawda, że straciliśmy biskupa, ale pozostał nam brat, którego powinniśmy kochać i wspierać” – głosi list hierarchy. Wzywa on wiernych byłego biskupa, aby nie potępiali go za tę decyzję i przypomina im, że „metropolita Antoni (Bloom) [zmarły w 2003 zwierzchnik prawosławnej diecezji suroskiej z siedzibą w Londynie, poprzednik abp. Gabriela – KAI] uczył nas spoglądania na człowieka, a nie na jego postępowanie”.

Eks-biskup Bazyli (Albert Herbert Ernst Osborne) urodził się 12 kwietnia 1938 w Aleksandrii (Egipt) w rodzinie brytyjskiego urzędnika państwowego. Od 1940 Osbornowie mieszkali w Stanach Zjednoczonych. W latach 1959-62 przyszły hierarcha jako oficer armii amerykańskiej przebywał we Francji. Po powrocie do kraju podczas studiów w zakresie języków klasycznych w 1962 przyjął prawosławie. Wtedy również ożenił się, po czym kontynuował studia bizantynistyczne w Oksfordzie (Anglia). Tam też wstąpił do seminarium duchownego i w 1969 przyjął święcenia diakonatu a 14 października 1974 – kapłańskie z rąk metropolity Antoniego. Został potem duszpasterzem parafii prawosławnej w Oksfordzie.

W 1991 ks. Osborne owdowiał, co umożliwiło mu wstąpienie do klasztoru, gdzie przyjął imię Bazyli (Basil), a później nominację na biskupa. 7 marca 1993 przyjął w Londynie sakrę jako biskup siergijewposadzki i pomocniczy dla eparchii (diecezji) suroskiej, którą kierował metropolita Antoni. Eparchia ta podlega Patriarchatowi Moskiewskiemu. Do 2003, czyli do śmierci Antoniego, był jego wikariuszem, czyli biskupem pomocniczym. 30 lipca tegoż roku, na kilka dni przed zgonem Antoniego, został powołany na tymczasowego rządcę tej eparchii.

W kwietniu 2006 bp Bazyli ogłosił, że pragnie przejść pod jurysdykcję Konstantynopola, na co Moskwa nie chciała się zgodzić; 9 maja tegoż roku Rosyjski Kościół Prawosławny (RKP) zwolnił go z urzędu biskupa suroskiego, ale bez prawa przechodzenia pod inną jurysdykcję. Mimo to 8 czerwca 2006 Patriarchat Konstantynopolski przyjął go pod swoją jurysdykcję i mianował wikariuszem arcybiskupa Gabriela, nadając mu tytuł biskupa Amfipolis.

Sprawa hierarchy była odtąd przez kilka miesięcy przedmiotem ostrych sporów między Moskwą a Konstantynopolem, ale ostatecznie 16 maja 2007 Święty Synod RKP oświadczył, iż „na prośbę patriarchy Bartłomieja, dla uniknięcia dalszych podziałów wśród prawosławnych na Wyspach Brytyjskich i w imię pokoju” postanowił zdjąć nałożone na Bazylego zakazy i wydać mu zgodę na przejście do Patriarchatu Konstantynopolskiego.

Jesienią ub.r. Synod w Konstantynopolu zezwolił, aby hierarcha na własną prośbę przeszedł na emeryturę i 5 października 2009 powiadomił o tym wiernych wikariatu amfipolskiego. W związku z tym wikariat przestał być eparchią i stał się dekanatem amfipolskim.

W prawosławiu księża mogą się żenić, ale tylko raz i przed przyjęciem święceń kapłańskich. Jeśli owdowieją lub w razie odejścia żony kapłan nie może ponownie wstąpić w związek małżeński i albo samotnie pracuje w parafii, albo zostaje mnichem. W tym drugim wypadku może z czasem zostać wybrany i konsekrowany na biskupa, którego obowiązuje bezżenność. Przeniesienie dotychczasowego biskupa Bazylego do stanu świeckiego ma na celu właśnie umożliwienie mu ponownego ożenku.