Do przestępstw z nienawiści wobec chrześcijan dochodzi także w Polsce

Karina Walinowicz, koordynator Centrum Monitoringu Wolności Religijnej i Wolności Sumienia Instytutu, zaprezentowała coroczne raporty o przestępstwach z nienawiści wobec chrześcijan w Polsce, składane przez Ordo Iuris do OBWE (Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie). Organizacja ta co roku wydaje zbiorczy raport o skali zjawiska przestępstw z nienawiści w Europie wobec różnych grup społecznych, w tym religijnych. Zjawisko tzw. przestępstw z nienawiści mimo, że nie istnieje jego uniwersalna i legalna definicja, staje się tematem coraz częściej podejmowanym w debacie naukowej i społecznej. Na potrzeby stworzenia międzynarodowego raportu przyjęto, że za przestępstwa z nienawiści zostaną uznane akty spełniające znamiona czynów zabronionych przez ustawę karną poszczególnych państw, popełnione w wyniku uprzedzeń, niechęci czy wrogości ze względu na posiadaną przez ofiarę cechę chronioną. Z raportu OBWE wynika, iż w Polsce w 2016 doszło do 19 tego typu aktów skierowanych w stosunku do chrześcijan, z czego 17 zgłoszonych zostało przez Instytut Ordo Iuris. W skali Europy liczbę wrogich incydentów oszacowano natomiast na 509, co stanowi jednocześnie wzrost o 8 proc. względem roku poprzedniego. W kwietniu tego roku Ordo Iuris złożył kolejny raport cząstkowy do OBWE, która w listopadzie wyda sprawozdanie za rok 2017.

Z kolei dr Marcin Olszówka, współredaktor wydanej na początku 2018 r. książki pt. „Wolność religijna. Wybrane Zagadnienia”, przedstawił wyniki badań przeprowadzonych przez Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego SAC dotyczących skali i form dyskryminacji i nierównego traktowania katolików w Polsce w latach 2012-2014. Z danych nadesłanych z prawie 9200 parafii katolickich w Polsce wynika, że aż w 1118 parafiach duchowni doświadczyli aktów przemocy lub nierównego traktowania. W ogromnej większości (77,8 proc.) była to przemoc słowna, ale zdarzała się również przemoc fizyczna oraz kradzieże i akty wandalizmu (łącznie 5,2 proc.). W 358 parafiach wierni informowali proboszcza o przypadkach ich nierównego traktowania lub aktach agresji. W ponad połowie przypadków była to przemoc słowna, w co trzecim – dyskryminacja w miejscu pracy, szkole, na uczelni. Z badań ISKK wynika także, że w 959 parafiach dokonano aktów profanacji. Dotyczyły one zarówno budynków kościołów (w tym włamań), jak i krzyży, kaplic, figurek oraz nagrobków na cmentarzach. Co czwarty przypadek profanacji łączył się ze zniszczeniem obiektu. Oprócz tego, jako tego typu akty odnotowano 28 podpaleń oraz 40 bluźnierczych napisów.

W podsumowaniu swego wystąpienia na posiedzeniu zespołu dr Olszówka zauważył, że wyróżnić można kilka obszarów manifestowania niechęci czy nienawiści do chrześcijan, szczególnie katolików: od aktów wandalizmu i profanacji, przez zakłócanie nabożeństw, agresję słowną skierowaną bezpośrednio wobec duchownych i wiernych świeckich, rugowanie symboli religijnych z przestrzeni publicznej, bezprawne uniemożliwianie odmawiania modlitwy w placówkach oświatowych, pobłażliwy stosunek prokuratury i sądów wobec sprawców znieważenia przedmiotów czci religijnej (szczególnie jeśli mienią się artystami), internetowe obrazy, grafiki i memy w sposób wulgarny szydzące z chrześcijan i ich symboli religijnych, po środki masowego przekazu, które w bardzo subtelny i wyrachowany sposób, poprzez selekcję informacji czy dobór odpowiedniej narracji, wytwarzają aurę przyzwolenia na chrystofobię i dyskryminowanie katolików.

„Zjawisko chrystofobii i jego skala w Polsce wymagają dalszych analiz i wypracowania efektywnych metod przeciwdziałania, jak np. bardziej skutecznego egzekwowania przepisów prawa kryminalizujących znieważenie przedmiotów czci religijnej (obrazę uczuć religijnych). W trakcie dyskusji członkowie Zespołu zwrócili uwagę na konieczność zdiagnozowania sposobu, w jaki polskie media odnoszą się do coraz bardziej narastającej i widocznej wrogości wobec chrześcijan oraz chrześcijaństwa. Byli też bardzo dociekliwi co do metodologii i szczegółowych wyników badań przeprowadzonych przez ISKK” – relacjonuje przebieg posiedzenia dr Olszówka.

Na zakończenie posiedzenia członkowie Zespołu wyrazili nadzieję, że problemem dyskryminacji i wrogości wobec chrześcijan w Polsce będzie zajmować się także Rada Działalności Pożytku Publicznego nowej kadencji.