Stało się to dokładnie 9 października 1475 r. przy dzisiejszej ul. Katedralnej 3. A ów pamiętny druk można do 30 grudnia oglądać w Muzeum Narodowym we Wrocławiu na wystawie "Migracje. Sztuka późnogotycka na Śląsku".
Na ekspozycji znajdziemy monumentalne nastawy ołtarzowe, wielkie gotyckie figury pogodnie uśmiechniętych świętych z ich charakterystycznymi atrybutami – kołem (św. Katarzyna), wieżą (św. Barbara), smokiem (św. Małgorzata), nożem (św. Bartłomiej), sceny Męki Chrystusa, biblijne historie ukazane niczym w komiksie na kolejnych ołtarzowych kwaterach.
Przechodząc pośród lśniących złotem i soczystymi kolorami dzieł sztuki, przegapić można gablotę umieszczoną – ze względu na konserwatorski wymóg ograniczenia światła – na korytarzu, z niepozorną, wydawałoby się, księgą. W istocie jest to szczególny zabytek.
– Jest to druk powstały w 1475 r. w oficynie Kaspera Elyana, drukarza, który pochodził z Głogowa, był kanonikiem wrocławskiej katedry – wyjaśnia kuratorka wystawy dr Agnieszka Patała. – W ramach swojej edukacji uniwersyteckiej nauczył się także sztuki druku. Na wystawie prezentujemy wydrukowane w jego oficynie „Statuty synodalne”, zamówione przez pochodzącego z Nadrenii biskupa wrocławskiego Rudolfa II von Rüdesheim. Znajdują się w niej między innymi teksty modlitw w językach najczęściej używanych na Śląsku, a więc w języku polskim i niemieckim. Jest to wydawnictwo uważane za pierwsze zawierające drukowane słowa w języku polskim. Śląsk był miejscem, do którego drukowana książka, w formie inkunabułów czy drzeworytów, docierała bardzo wcześnie.
Druk, przechowywany obecnie w Bibliotece Uniwersyteckiej we Wrocławiu, został wydany dokładnie 9 października 1475 r. – w pierwszej na Śląsku oficynie wydawniczej, nazywanej Drukarnią Świętokrzyską. Założył ją Kasper Elyan, wykształcony na uniwersytetach w Lipsku, Krakowie i Erfurcie, kanonik wrocławski i pierwszy wrocławski typograf.
Zamówiona przez bp. Rudolfa publikacja zawiera łaciński tekst uchwał podjętych podczas synodów diecezji wrocławskiej, zwołanych w 1466, 1473 i 1475 r. Wspomniany pierwszy drukowany tekst w języku polskim (w jego ówczesnej postaci) to zapis modlitw Ojcze Nasz, Zdrowaś Mario i Wierzę w Boga. Postanowienia synodalne dotyczyły ujednolicenia tekstów tych modlitw (zobacz TUTAJ). Jak zauważają autorzy wystawy, jest to dowód na powszechne posługiwanie się językiem polskim obok języka niemieckiego w diecezji wrocławskiej w końcu XV w.
Prezentowany na wystawie druk przechowywany jest na co dzień w Bibliotece Uniwersytetu Wrocławskiego.
Dodajmy, że w miejscu, gdzie niegdyś znajdowała się Drukarnia Świętokrzyska, przy ul. Katedralnej 3, obecnie działa TUM Wydawnictwo i Drukarnia Wrocławskiej Księgarni Archidiecezjalnej, znajdują się także siedziby wrocławskich oddziałów „Gościa Niedzielnego” i „Niedzieli” oraz Teatru na Ostrowie.
Wystawa „Migracje. Sztuka późnogotycka na Śląsku” to jedno z najważniejszych wydarzeń w powojennej historii polskiego muzealnictwa. Prezentuje wiele niezwykłych dzieł, które przed laty opuściły swój macierzysty region, a dziś po raz pierwszy powracają do Wrocławia. Więcej TUTAJ.
Agata Combik /Foto Gość
Św. Łukasz malujący wizerunek Maryi (fragment dzieła Jakoba Beinharta z 1506 r.)
aktualna ocena | |
głosujących | |
Ocena |
bardzo słabe |
słabe |
średnie |
dobre |
super |
Ujawnił to specjalny wysłannik USA ds. Ukrainy Keith Kellogg.
Rządząca partia PAS zdecydowanie prowadzi po przeliczeniu ponad 99 proc. głosów.
FBI prowadzi śledztwo, traktując incydent jako "akt przemocy ukierunkowanej".
Zapowiedział to sam papież w krótkim pozdrowieniu przed modlitwą „Anioł Pański”.