Twarz wroga, twarz człowieka

W traktujących o różnych wojnach i wojenkach filmach amerykańskich można dostrzec pewną smutną prawidłowość. Ich twórcy rozczulają się nad śmiercią każdego swojego żołnierza. Rzewne sceny ich odchodzenia, łzy towarzyszy broni, a potem zgromadzonej na cmentarzu rodziny każą widzowi myśleć, że oto dokonała się najstraszliwsza krzywda. Rzadko pojawia się pytanie, czy bronił słusznej sprawy. Widać skoro ojczyzna kazała, można się pozbyć wszelkich moralnych wątpliwości. I trzeba  – zdaniem twórców filmu – zabić w odwecie całą masę wrogów. Ukazanych zresztą najczęściej jako tępych, bezmyślnych zabójców. A przecież  żołnierze wroga też mają rodziny i przyjaciół. Bywają dobrzy, uczynni i kochający. Bywają ludźmi wykształconymi, o wielkie wrażliwości. Los sprawił, że stanęli po drugiej stronie barykady. Nie zawsze zresztą z własnej woli. Czy godzi się, by na ich śmierć patrzeć z mniejsza litością, niż na śmierć rzeźnego bydła?

Bójki w barze i na ulicy to domena jednostek. Prowadzenie wojny to domena państw i ich przywódców, dla których życie owych jednostek liczy się mniej, niż zniszczona armata. Utożsamianie zwykłego żołnierza z jego siedzącym „o dwieście mil na swej stolicy” przywódcą to straszliwe uproszczenie. Niegodne chrześcijanina, który w każdym bliźnim, nawet swym wrogu, powinien dostrzegać człowieka odkupionego krwią Chrystusa. Tym bardziej powinien go dostrzegać w kimś, kto wcielony do armii takiego czy innego państwa był tylko pionkiem w wielkiej grze możnych.

Przekonuje mnie tłumaczenie pana Andrzeja Kunerta, że sporny pomnik nie jest niczym innym, jak nieco bardziej okazałą mogiłą żołnierzy obcej armii. Taką, jakich pełno po lasach Beskidu Niskiego. Byłbym dumny, gdyby moich rodaków było stać na gest wobec pokonanych w tamtej bitwie. Zabity żołnierz przeciwnej armii nie jest już przecież wrogiem. Jest  martwym człowiekiem. Mimo szaleństw możnych tego świata chrześcijanin musi umieć dostrzec jego ludzką twarz.