Paulini na całym świecie przeżywają dziś święto bł. Euzebiusza - założyciela Zakonu

Zjednoczeni przez niego w 1250 r. pustelnicy przyjęli regułę i otrzymali nazwę Zakon Braci św. Pawła Pierwszego Pustelnika. Jego skrócona nazwa to Zakon Paulinów. 20 stycznia przeżywają święto bł. Euzebiusza.

Paulini są jedną z trzech - obok dominikanów i franciszkanów - wielkich rodzin zakonnych, które mają swe początki w XIII w.

Założycielem i organizatorem wspólnotowego życia paulinów jest bł. Euzebiusz, który rozmiłowany w „byciu sam na sam z Bogiem” św. Pawła Pierwszego Pustelnika połączył kontemplację z działalnością apostolską. Pustelnicy prowadząc życie wspólnotowe, nie tylko szerzą kult Matki Bożej, ale ich charyzmatem jest też umiłowanie krzyża i modlitwa liturgiczna.

Euzebiusz urodził się w Ostrzyhomiu (dzisiaj to węgierskie miasto Esztergom) ok. roku 1200. Pochodził z bogatej, chrześcijańskiej rodziny. Nauki pobierał w szkole katedralnej w swoim mieście. Tam też otrzymał święcenia kapłańskie, a potem był kanonikiem katedralnym. Już wtedy wyróżniał się pobożnością i niezwykłą hojnością wobec biednych, stąd do dziś mnisi wskazują na niezwykłą gościnność założyciela.

Podczas najazdu Tatarów w 1241 r. ratował swoje życie, ukrywając się w lasach Pilisium (Pecs). Rozdawszy swój majątek biednym, za zgodą biskupa z kilkoma towarzyszami rozpoczął życie pustelnicze w pobliżu Szanto, wypełnione pokutą i kontemplacją. Wspólnota w klasztorze pod wezwaniem Świętego Krzyża przyjęła tę samą surową regułę, co eremici z drugiego klasztoru św. Jakuba, założonego w 1215 r. przez biskupa Bartłomieja z Peczu, na górze Patacs. Wkrótce Euzebiusz doprowadził do połączenia tych klasztorów i został przełożonym pustelników naddunajskich. Nadał nowemu zgromadzeniu nazwę Zakon Braci św. Pawła, Pierwszego Pustelnika.

W 1262 r. Euzebiusz prosił papieża Urbana IV o zatwierdzenie swojej wspólnoty zakonnej z nadaniem mu Reguły św. Augustyna. Nastąpiło to dopiero w roku 1308, już po jego śmierci. W tych staraniach wspierał bł. Euzebiusza św. Tomasz z Akwinu. Euzebiusz zmarł 20 stycznia 1270 r. Węgrzy oddawali mu cześć, choć nigdy nie zabiegano, by oficjalnie Stolica Apostolska zaliczyła go do grona błogosławionych.

Jako „błogosławionego” przedstawiają go obrazy i rzeźby głównie z okresu XVI-XVIII wieku, a literatura węgierska, szczególnie paulinów, zdecydowanie podkreśla jego kult. Pomimo kasaty paulińskiego zakonu na Węgrzech jego kult nie zaniknął.

W 2004 r. Kongregacja Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów zatwierdziła nowy Kalendarz Liturgiczny Paulinów, w którym zezwoliła na włączenie do niego, 20 stycznia, święta bł. Euzebiusza z Ostrzyhomia - kapłana i Założyciela Zakonu.

Na Jasnej Górze znaleźć można wizerunki bł. Euzebiusza a jego figura, nazywana „Studnią Przyjaźni Polsko-Węgierskiej”, znajduje się na Bastionie św. Barbary. To wotum uczestników II Narodowej Pielgrzymki Węgrów na Jasna Górę w 2012r. To także symbol więzi polsko-węgierskich, bo to właśnie Węgry są kolebką Paulinów.