Dlaczego Węgrom powiodła się prezydencja?

Obrona prześladowanych chrześcijan

Za czasów węgierskiej prezydencji UE podjęła działania w celu obrony chrześcijan prześladowanych na świecie. Już 5 stycznia ministrowie spraw zagranicznych Polski, Francji, Włoch i Węgier przesłali do Wysokiej Przedstawiciel Unii Europejskiej ds. Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa, Catherine Ashton list z prośbą o większą pomoc dla prześladowanych wyznawców Chrystusa.

Przypominając krwawe zamachy na świątynie w Bagdadzie (31 października 2010) oraz w Aleksandrii (31 grudnia 2010) podkreślili, że „sytuacja chrześcijan żyjących w niektórych państwach Bliskiego i Środkowego Wschodu ulega obecnie niepokojącej, wręcz tragicznej, degradacji, prowadzącej w efekcie do ich emigracji. Dotyczy to także innych mniejszości religijnych” – zauważyli ministrowie dodając, że „Unia Europejska nie może pozostać wobec tego zjawiska obojętna”. Uznali za konieczne potwierdzenie wspólnego zaangażowania i stałej czujności, uzupełniających wysiłki na rzecz współpracy z partnerami zewnętrznymi UE w walce z terroryzmem i jego negatywnym wpływem na stabilność sytuacji w wymiarze międzynarodowym. „Podżeganie do przemocy lub odwoływanie się do niej w odniesieniu do różnych grup i wspólnot religijnych są nie do zaakceptowania” – napisali dyplomaci. Zwrócili jednocześnie uwagę, że Unia Europejska i jej państwa członkowskie muszą wykazać w tej sprawie zdecydowane stanowisko. Podkreślili, że ich troska nie ogranicza się jedynie do chrześcijan Bliskiego i Środkowego Wschodu. „Chcemy chronić wszystkie ofiary gróźb i prześladowań wynikających z przynależności wyznaniowej” – zapewnili ministrowie.

Ich apel spotkał się z odzewem. Podczas debaty w Parlamencie Europejskim nt. prześladowania chrześcijan, która odbyła się 19 stycznia, szefowa unijnej dyplomacji zapowiedziała, że właśnie 31 stycznia w ramach obrad Rady Ministrów Spraw Zagranicznych UE ministrowie rozmawiać będą o tym, jakie starania należy podjąć, by chronić swobody religijne. I choć na spotkaniu tym nie udało się wypracować wspólnego stanowiska, gdyż za wyraźnym stanięciem w obronie chrześcijan opowiedziało się jedynie 15 z 27 państw członkowskich UE, to po dodatkowych konsultacjach, na kolejnym posiedzeniu zdecydowanie potępili „przemoc i akty terroryzmu”, do których doszło „ostatnio w różnych krajach, przeciwko chrześcijanom i ich miejscom kultu, pielgrzymom muzułmańskim i innym wspólnotom religijnych”. W komunikacie, ogłoszonym 21 lutego szefowie dyplomacji wyrazili ubolewanie, że „żaden region świata nie jest niestety wolny od plagi nietolerancji religijnej”. Potwierdzają przywiązanie UE do „promocji i ochrony wolności religijnej i przekonań bez jakiejkolwiek dyskryminacji”.

Wezwali też Ashton, aby zdała sprawę z już podjętych działań i przedstawiła „konkretne propozycje dalszego wzmocnienia działań UE w tej dziedzinie”. 3 marca szefowa unijnej dyplomacji zapewniła, że promowanie i obrona wolności religii i przekonań jest ważnym elementem polityki praw człowieka UE, która potępia wszelkie przejawy nietolerancji wobec jednostek ze względu na ich religię lub przekonania. Kwestia ta wolności religijnej „została poruszona przez UE we wnioskach Rady w listopadzie 2009 r. UE podziela zaniepokojenie wiadomościami o występujących w wielu krajach przejawach nietolerancji i dyskryminacji na tle wyznania lub przekonań, wymierzonych zarówno wobec chrześcijan, jak i wyznawców innych religii” – stwierdziła pani komisarz w wydanym oświadczeniu. Wyjaśniła, że Unia porusza te zagadnienia w ramach dialogów politycznych i w niektórych przypadkach przez zabiegi dyplomatyczne i deklaracje publiczne. Problemy te są również przedmiotem działań UE np. w Radzie Praw Człowieka ONZ czy Trzecim Komitecie Zgromadzenia Ogólnego ONZ. Unia wspiera także pracę specjalnej sprawozdawczyni ONZ ds. wolności religii i wyznania. Jednocześnie w ramach Europejskiego Instrumentu na rzecz Wspierania Demokracji i Praw Człowieka (EIDHR) UE popiera na całym świecie projekty mające na celu przeciwdziałanie dyskryminacji oraz działanie na rzecz mniejszości – podkreśliła Ashton.

Chrześcijańskie korzenie Europy

Węgierska prezydencja zdecydowanie podkreślała chrześcijańskie korzenie Europy. Na swej stronie internetowej (www.eu2011.hu) zaprezentowała m.in. sylwetki świętych. W rubryce „Węgry przedstawiają się” można w krótkich notach biograficznych poznać życie i dzieło św. Stefana, św. Władysława, św. Elżbiety z Turyngii i św. Kingi. Węgierska prezydencja chciała w ten sposób wskazać, że wśród 26 pochodzących z tego kraju świętych Kościoła katolickiego są postacie, które i dzisiaj są znane w Europie i na świecie. „Reprezentują oni chrześcijańskie i patriotyczne cnoty” – czytamy na stronie.

Rodzina priorytetem

Jednym z priorytetów węgierskiej prezydencji była polityka na rzecz rodziny. W marcu w Budapeszcie zorganizowano „Tydzień Rodziny” pod hasłem „Europa dla rodzin, rodziny dla Europy – zagadnienia i polityki ludnościowe”. Złożyła się nań seria konferencji i spotkań, których wspólnym mianownikiem było przekonanie, że jednym z centralnych problemów współczesnej Europy jest "zima demograficzna". Mówiono też o przedłużeniu średniej wieku życia i olbrzymiej skali migracji, co stawia pod znakiem zapytania istniejące systemy solidarności międzypokoleniowej. Stąd konieczność kreowania polityki na rzecz rodziny, jako istotnego remedium wobec możliwości katastrofy systemów ubezpieczeń.

Komisarz UE ds. zatrudnienia, spraw społecznych i integracji, László Andor podkreślił, że troska o demograficzną przyszłość Europy jest kwestią kluczową. „Cieszymy się, że mimo iż polityka rodzinna należy do kompetencji poszczególnych państw członkowskich, wspólne myślenie zostało wprawione w ruch” – powiedział z kolei Miklós Réthelyi, węgierski minister zasobów narodowych.

Miklós Soltesz, sekretarz stanu ds. społecznych, rodzinnych i młodzieży w Ministerstwie Zasobów Narodowych podkreślił, że kraje Europy są stoją przed koniecznością przyjęcia polityki rodzinnej. Przypomniał, że węgierska prezydencja była pierwszą w UE, która tak mocno podjęła ten temat. Dlatego też rząd węgierski przyjął w tym okresie szereg rozwiązań chroniących rodzinę, zaczynając od zmian konstytucyjnych („Wyznajemy, że najważniejszymi ramami naszego współistnienia są rodzina i naród, a podstawowymi wartościami naszej jedności pozostają wierność, wiara i miłość”), przez wprowadzenie ulgi podatkowej zwiększanej z każdym kolejnym dzieckiem, zagwarantowanie płatnego trzyletniego urlopu, zrównanie praw rodziców adoptujących dzieci i ułatwienia w podejmowaniu pracy w zmniejszonym wymiarze.

Soltesz wyjaśnił, że decyzje gospodarcze i zmiany w systemie podatkowym mają na celu wspieranie przyrostu naturalnego i wychowania dzieci. Dotyczą one przede wszystkim wsparcia dla rodzin najuboższych, dlatego m.in. renegocjowano umowy z Międzynarodowym Funduszem Walutowym zawarte przez były rząd socjalistyczny. „To w ramach oszczędności chciano odebrać w znacznej mierze pomoc dla najuboższych” – podkreślił minister.

Ponadto ustanowiono specjalne opodatkowanie dla firm i instytucji, które w czasie kryzysu najbardziej się bogaciły, czyli banki, komunikacja, firmy energetyczne i wielkie sieci handlowe. Dzięki tym posunięciom zastopowano m. in. możliwość eksmitowanie ludzi za niespłacanie kredytów mieszkaniowych.